Нормативтік әдіс

Қаржылық жоспарлау және болжау, оның мәні мен рөлі.

Орындаған: Экономика 19-1 студенті

Ходжекова Балауса

МИНИСТЕРСТВО ОБРОЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

КАСПИЙСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ТЕХНОЛОГИИ

И ИНЖИНИРИНГА ИМЕНИ Ш. ЕСЕНОВА

Қаржылық жоспарлау экономиканы және оның буындарын басқарудың аса маңызды функциясы болып табылады. Оны мемлекеттік билік пен басқарудың органдары, мекемелері және олардың жоғарғы құрылымдары жүзеге асырады.

- Жоспарлау мен болжау - бұл, экономиканың обьективті тәуелділігі мен себеп-салдар нәтежиесінде, әлеуметтік және ғылыми-техникалық прогрессте, қоғамдық өнімділіктің дамуы мен нәтежиесін алдын-ала ғылыми тұрғыдан көре білу.

Экономиканың даму бағытын анықтау;

Мақсатқа жету үшін ұтымды жолдар мен шешімдер табу;

Нәтежиеге қажетті ресурстарды анықтау.

Алға қойған мақсаттың орындалуында жоспарлау мен болжау келесідей жолдармен жүзеге асырылады:

Зерттелетін процеске қарамастан болжаудың үш сатысы болады:

Талдау және бағалау

Ғылыми негізделген

Гипотеза

Болжау

Жоспарлау

Шешім қабылдау

Тексеру

Бүгінгі таңда ғалымдардың есептеуі бойынша жоспарлау мен болжау жасаудың 150-ден астам әдісі бар. Бірақ тәжерибесінде негізінен соның ішінде 15-20 әдісі қолданылып келеді.

Интервью әдісі;

Сценарий құру;

Аналитикалық жазбалар;

Әдістер

Интуитивтік

(сапалық, ақпараттық)

Эксперттік бағалаулар

Индивидуалды

Ұжымдық

Санаға әсер ету;

«Тексеру» әдісі;

«Дельфи «әдісі;

«Мақсат ағашы» әдісі;

«Матрицалық» әдісі;

Формальді

(сандық есептік)

Әдістер

Кішкене квадраттар әдісі;

Экспаненцияльды түзетулер әдісі;

Орташа тұрақсыз шамалар әдісі;

Экстрополяция

Интерполяция

Құрылымдық;

Жүйелік немесе байланыстық;

Матрицалық;

Моделирования

Сонымен қатар, болжалдау мен жоспарлауда келесідей әдістер қолданылады:

1. Экономикалық-статистикалық әдістер

Экономикалық салыстыру әдісі

Орташа шамалар әдісі

Динамикалық қатарлар

Тотау әдісі

2. Математикалық-статистикалық әдістер

Корреляциялық әдіс

Регрессиялық әдіс

Баланстық әдіс

Нормативтік әдіс

Монографиялық әдіс

Эксперттік бағалау әдісі

Болжау және жоспарлау жүйесі

Қаржылық жоспарлаудың нақтылы міндеттері қаржылық саясатпен айқындалады. Бұл:

Қаржылық ресурстарды қалыптастыру көздерін және олардың мөлшерін анықтау;

Орталықтандырылған және орталықтандырылмаған қорлар, ұлттық шаруашылықтың салалары және әкімшілік-аумақтық бөлімшелер арасында қаражаттарды бөлудің оңтайлы үйлесімдерін белгілеу;

Ресурстарды пайдаланудың нақтылы бағыттарын анықтау және қажетті резервтер жасау.

Жоспарлаудың жүйелік түрлеріне мыналар жатады:

Бағдарламалау;

Жоспарлау;

Бюджет жасау.

- жоспарлау - өзіне мақсаттар мен міндеттерді қалыптастыруды және баяндауды кіріктіреді ;

- бағдарламалау деп - мақсаттарға жету үшін пацдаланылатын құралдардың қолда барын іріктеуді және жаңаларын табуды түсіндіреді;

- бюджет жасау - жалпы көпжылдық бағдарламаларды қаржы жылдары бойынша жылдық бюджеттік цифрлар тіліне аудару процесі. Бұл дәстүрлі бюджеттік топтастыру бойынша сан жағынан тұлғаланған операциялардың бүкіл жиынтығын бөлу процесі

Қаржылық жоспарлауда тарихи мына ұйымдық қағидаттар қалыптасты:

Ведомстволық, ;

Салалық, ;

Аумақтық және предметтік мақсатты.

Қаржы жоспарларының барлық түрлері өзара байланысты: мәселен, салалық жоспарлар ведомстволар қарасты ұйымдардың жоспарларын біріктіреді; аумақтық, әдеттегідей, жалпымемлекеттік немесе салалық жоспарлардың бөлігі болып келеді. Мезгіліне қарай қаржылық жоспарлау жылдық, ортамерзімді (үшжылдық, бесжылдық) және перспективалық болып бөлінеді. Қазіргі кезде жоспарлардың жоғарыда аталған барлық түрлері бір және бесжылдық мерзімге жасалынады