БИЛІКТІҢ СУБЪЕКТІСІ БИЛІКТІҢ ОБЪЕКТІСІ

Саяси билік

Дәріс жоспары

Билік ұғымы туралы түсінік

Билік-әлеуметтік феномен

Биліктің функциялары, жіктелуі

Қоғамның әлеуметтік саласындағы билік

Биліктің легитимділігі

Билік қоғамда қабылданған ресми ережелерге сәйкес (заңдармен, жарғылармен, конституциямен және т. б. ) жүзеге асырылады немесе қандай да бір бекітілген қүжаттық нормаларға сүйенбей-ақ дәстүрлерге, әдет-ғүрыптарға немесе адамдар қауымдастығының қарапайым келісіміне негізделе алады.

Билік - біреулердің басқаларға әмір етуге, бұйрық етуге, басқаруға деген құқығы мен мүмкіндігі, біреулердің басқалар жөнінде дегенін іске асыру және олардың тәртібі мен қызметіне белгілі бір ықпал ету қабілеті мен мүмкіндігі. Саяси билік - белгілі бір әлеуметтік субъектілердің-индивидтердің, әлеуметтік топтар мен қауымдастықтардың мемлекеттік-құқықтық және де басқа құралдардың көмегімен өзінің еркі басқа әлеуметтік субъектілердің қызметін бағындыру жолындағы қабілетімен сипатталатын әлеуметтік қатынастардың формасы. Саяси билік - қоғамдық күштердің ең әуелі өздерінің қажеттері мен мүдделеріне сәйкес өз дегендерін саясатта және құқықтық ережелерде жүргізу жолындағы нақтылы қабілеті мен мүмкіндігі.

БИЛІКТІҢ АНЫҚТАМАЛАРЫ

ТЕЛЕОЛОГИЯЛЫҚ

БИХЕВИАРИСТІК

ИНСТРУМЕН-

ТАЛИСТІК

Билікті белгілі

бір

мақсатқа,

белгілеген

нәтижеге,

қорытындыға

жету

мүмкіндігі

Басқа адамдардың

жүріс - тұрысын,

өзін өзі ұстауын

өзгерту

мүмкіндігіне

негізделген

іс - әрекеттің

негізгі түрі.

Белгілі бір

құралдарды,

амалдарды

пайдалану,

қолдану

мүмкіндігі

БИЛІКТІҢ АНЫҚТАМАЛАРЫ

Структуралистік

Конфликтілік

Басқарушы мен

бағынушының

арасындағы

қатынастың

ерекше түрі

Дау- жанжал

жағдайында

игілікті

бөлуді реттейтін

мүмкіндік,

шиеленісті

шешудің

құралы

Үстемдік ету,

билік субъектісін

толық бағындыру

Қоғамдық қатынастарды

реттеу

Қоғамдық әрекеттерді орындауға, қатысты

іс-әрекеттерді ұйымдастыру, үйлестіру

Биліктің

функциялары

ИНДИВИДТЕРДІ,

ТОПТАРДЫ,

ҚОҒАМДЫ

МАҢЫЗДЫ МАҚСАТТАРҒА

ЖЕТІУГЕ ЖҰМЫЛДЫРУ

ҚОҒАМДЫҚ

ҮДЕРІСТЕРДІ

БАСҚАРУ

БИЛІКТІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

БИЛІКТІҢ СУБЪЕКТІСІ

БИЛІКТІҢ ОБЪЕКТІСІ

БИЛІКТІҢ БАСТАУЛАРЫ

БИЛІКТІҢ НЕГІЗІ

БИЛІКТІҢ ҚОРЛАРЫ

БИЛІКТІҢ БАСТАУЛАРЫ

ЗАҢ

КҮШ

БЕДЕЛ

МӘРТЕБЕ

БАЙЛЫҚ

МҮДДЕ

Биліктің негіздері

БИЛІК СҮЙЕНЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК ТОПТАР НЕМЕСЕ ТАПТАР

МЕМЛЕКЕТТІҢ ӘКІМШІЛІК АППАРАТЫ (ИНСТИТУТТАР,

МЕКЕМЕЛЕР)

БИЛІКТІҢ МӘДЕНИ-АҚПАРАТТЫҚ НЕГІЗІ - МӘДЕНИ,

РУХАНИ, ҒЫЛЫМИ ӘЛЕУЕТТІ ЖИНАҚТАЙТЫН

ҰЙЫМДАР ЖҮЙЕСІ (БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ, БАҚ)

ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗІ - ЗАҢДАР

ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗІ - ЖІӨ, АЛТЫН ҚОРЫ, ҰЛТТЫҚ

ВАЛЮТА ЖАҒДАЙЫ, ТАБИҒИ РЕСУРСТАР, ЖЕР

(ЭКОНОМИКАЛЫҚ РЕСУРСТАР)

Қоғамның саяси жүйесін қалыптастыру;

Оның саяси өмірін ұйымдастыру;

Әр түрлі деңгейдегі қоғам мен мемлекеттің істерін басқару;

Өкімет органдары, саяси емес процестерге басшылық жасау;

Саяси және басқа қатынастарды бақылау және түптеп келгенде, белгілі бір қоғамға сәйкес басқарудың түрін, саяси тәртіпті және мемлекеттік құрылысты, ашық және жабық қоғамды құру, қоғамдық тәртіп пен тұрақтылықты қолдау.

Биліктің қызметі:

Саяси биліктің ағымдары

Заң шығарушы билік тармағы Конституцияға түзетулер енгізеді, мемлекеттің ішкі және сырткы саясатының негіздерін белгілейді, мемлекеттік бюджетті бекітеді, барлык аткарушы органдар мен азаматтар үшін міндетті заңдар кабылдап, бұлардың орындалуын бақылайды. Заң шығарушы билік тарамының жоғарлығы құкық принциптерімен, конституциямен, адам қүкықтарымен шектелген. Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Заң шығарушы орган Сенат және Мәжіліс деп аталатын және тұрақты жұмыс жасайтын екі палатадан тұратын парламент болып есептеледі .

Атқарушы билікті ҚР Үкіметі жүзеге асырады. Атқарушы органның жүйесін басқарады және оның қызметіне басшылық жасайды.

Сот билігі - мемлекеттің сот органдарының құкық пен заңдар ережелеріне негізделген әділеттілікті жүзеге асыруға деген нақтылы қабілет. Сот билігінің халі, оған қоғамдағы көзқарас, оның даму бағыты қоғам өмірінің - экономикалық, мәдени, саяси, адам мәртебесі, оның құкықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету мен қорғау сияқты жақтарына елеулі ыкпал жасайды.