Футбол ойыны

Презентация қосу

Футбол
ойыны
San Francisco LOG O
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім

1 Тарихы

Жоспар
2 Матч сипаттамасы

3 Футболдың негізгі факторлары

III.Қорытынды
IV.Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе

Футбол — (ағылш. foot — аяқ, ball
— доп) спорттың командалық ойын
түрі. Футбол — әлемге аса танымал
ойындардың бірі.

Ойынның негізгі мақсаты қарсылас
команданың қақпасына аяқпен
немесе басқа да дене мүшелерімен
(қолдан басқа) қарсылас команда
салған саннан көбірек доп салу
болып табылады.

Футбол тарихы
Футбол тарихы XII ғасырдан басталады. Алғаш
рет Англияда дамыды. Саяхатшы Гастон де Фуа өз
заманында футболды бар ынтасымен бақылап,
«Ағылшындар футболды ойын деп есептесе, онда
төбелесті не дейді?» деп жазып кеткен екен.
Футболға қарсылық көрсеткендер болды. Мысалы,
шіркеудегі діндарлар, феодалдар футболға тыйым
салынуын талап еткен екен. Өйткені, бүгінгі күнге
дейін футбол өте қауіпті ойын саналып келеді.

Футболдың алғаш 1863 ж. Англияда арнаулы ережесі бекітіліп, тұңғыш қауымдастық құрылды.
Сондықтан Англия аталмыш спорт түрінің отаны болып есептеледі. Бірақ Футболға ұқсас аяқдоп
ойынының түрлері ежелгі Мысыр, Қытай, Грекия, Римде, ал онан кейінірек Франция мен Италияда
дамыған. Кейін бұл спорт түрі біраз өзгерістерге ұшырап, футбол деген атаумен бізге жетті.
19-ғасырдың соңына қарай футбол Еуропа мен Латын Америкасы елдеріне кеңінен тарай бастады. 1904
жылы халықаралық футбол федерациясы (ФИФА), 1954 жылы Еуропа футбол қауымдастықтары одағы
(УЕФА) құрылды. 1900 жылдан бастап олимпиялық ойындар бағдарламасына енген. 1930 жылдан
бастап төрт жылда бір рет әлем чемпионаты және 1958 жылдан бастап Еуропа кубогы үшін жарыстар
өткізіліп тұрады.
Қазақстанға футбол 1909-1910 жылдары келді.Әуелі Орал, Атырау, Ақтөбе, Павлодар, Семей, Петропавл
қалалары жастарының ермегіне айналған өнер, бара-бара бұқаралық сипат алды.Қолда бар деректер
бойынша алғаш команда құру 1911 жылдан басталған. Семейде М.Сайдашев, А.Кәрімов, Ю.Нығматулин,
т.б. жергілікті қазақ және татар жастарынан тұратын “Жарыс” командасын құрып, көптеген өнерпаздар
мен спортшылардың елге танылуына себепкер болды. Сол команданың құрамында ұлы жазушы, ғұлама
ғалым Мұхтар Әуезов жартылай қорғаушы болып ойнаған.1914 жылы семейліктер алғаш рет Томск
қаласының политехникалық институты студенттерімен жолдастық кездесу өткізді.Бұл Қазақстан
футболының кіндігі кесілген жыл болып есептеледі.

1992 жылы “Қайрат” (Алматы, 1993 ж. “Ансат” (Павлодар), 1994-1995 жылдары “Елім-ай” (Семей), 1996
жылы “Тараз” (Тараз), 1997 жылы “Ертіс” (Павлодар), 1998 жылы “Елімай” (Семей), 1999 жылы “Ертіс”
(Павлодар), 2000-01 жылдары “Жеңіс” (Астана), 2002-03 жылдары “Ертіс” (Павлодар), 2004 жылы
“Қайрат” (Алматы), 2005 жылы “Ақтөбе” (Ақтөбе), 2006 жылы “Астана” (Астана) командалары чемпион
болды.Ел кубогы жолындағы бәсекеде 1992 жылы “Қайрат”, 1993 жылы “Достық” (Алматы), 1994 жылы
“Восток” (Өскемен), 1995 жылы “Елім-ай”, 1996-97 жылы “Қайрат”, 1997-98 жылдары “Ертіс”, 1998-99
жылдары “Қайсар” (Қызылорда), 1999-2000 жылдары “Қайрат”, 2000-01 жылдары “Жеңіс”, 2001 жылы
“Қайрат”, 2004 жылы “Тараз”, 2005 жылы “Жеңіс”, 2006 жылы “Алма-Ата” (Алматы) командалары кубок
иегері атанды. 2002 жылы Қазақстан футбол одағы (ҚФО) Азия футбол конфедерациясынан (АФК)
шығып, Еуропа футбол одағына (УЕФА) мүшелікке өтті. КСРО құрама сапында Е.Яровенко 24-Олимпия
ойындарының (1988, Сеул, Корея) чемпионы болды.
Матч сипаттамасы (ережелері)
Халықаралық футбол ассоцияцияның әр түрлі деңгейде және әр түрлі
футболшылар топтары үшін (мысалы, жасөспірімдер үшін, әйелдер үшін,
мүмкіншілігі шектелгендер үшін, т.б.) ресми түрінде қабылданған ойын
шарттарының 17 нұсқасы бар.

Әр командада максималды 11 ойыншы (қосалқы ойыншыларды санамағанда), оның
біреуі - қақпашы. Өз айып алаңында қақпашыдан басқа ойыншы допты қолымен
ұстауға болмайды.[6]. Қақпашыдан басқа ойыншылар қорғаушылар, жартылай
қорғаушылар, шабуылшылар болып бөлінеді.

Бір ойынның аты - матч, матч екі 45 минуттық бөлімнен (тайм) тұрады. Ойын
арасында 15 минуттық үзілісі бар.

Ойын мақсаты - команданың допты қарсылас команданың қақпасына салу (гол)
және өз қақпасына салғызбау. Матчта көбірек доп салған команда ұтады.

Егер де матчтыңLorem Lorem
нәтижесінде екі команда да бірдей гол салса - тең ойын деп
Ipsum Dolor
саналады. Бұл жағдайда Ipsum Dolor
тағы қосымша уақыт (15 минуттан екі тайм) берілуі
мүмкін. Егер де қосымша уақыттан кейін тең ойын болса - матчтен кейінгі
пенальти жүптары өткізіледі.
Ойын шарттарын бұзу

Ойын шарттарын бұзушылықты фол деп атайды. Бірінші рет тәртіп бұзған үшін
- сары карточка беріледі, ал екінші қайталаған үшін - қызыл карточкамен
ойыншыны ойын алаңынан шығарады.

Фол (тәртіпті бұзу) Тәртіпсіздік
Ең жиі болатын тәртіп бұзулар: Футболда тәртіпсіздікке:

• Бәсекелесті аяқпен тебу • төбелес шығару
• Аяқпен қағу • түкіру
• Бәсекелеске секіру • балағат сөздер мен қылықтар т.б. жатады
• Бәсекелеске шабуыл жасау
• Қолмен итеру
• Бәсекелесті ұрып-соғу т.б.
Ойын алаңы

Ойын ұзындығы 100-110 м, ені 64-75
метрлік тіктөртбұрышты алаңда
өткізіледі.

Биіктігі 2 м 44 см, ұзындығы 7 м 32 см-
лік қақпасы бар.

Қақпаның сыртына тор керіледі.

Футбол добының салмағы 396-453 г,
диаметрі 68-71 см.
Футболшы көптеген қажетті қасиеттерге ие болуы керек. Футболдағы әр ойыншы доп алып жүру, дәл пас, қақпаға допты
тура бағыттай білуі керек. Осылармен бірге ол бүкіл ойын бойы түсетін ауыртпалыққа шыдай білуі керек. Футболда
басты, маңызды ол ойыншылардың өз денесі мен допты игеруі.Міне осыларға байланысты ойыншы, егерде жарыстарда
жақсы жетістіктерге жеткісі келсе, өзінің дайындығына басты назар аударуы керек.

Футболдың негізгі факторлары

Техника – дегеніміз ол ойын кезінде футболшының допқа және өз денесіне ие болуы.

Тактика – дегеніміз ол ойланылған, әр бір ойыншының және бүкіл команданың қозғалысы.

Футбол – ол ұжымдық ойын. Сондықтан әр бір ойыншы өзінің индивидуалдық қадамын ұжымдық және
командалық тактикаға келістіре білуі керек.

Өмір көрсеткендей ешқандай ойын, егерде жақсы
ойыншылары болмаса нәтиже бермейді.Футболшы
Қорытынды көптеген қажетті қасиеттерге ие болуы керек.
Футболдағы әр ойыншы доп алып жүру, дәл пас, қақпаға
допты тура бағыттай білуі керек. Осылармен бірге ол
бүкіл ойын бойы түсетін ауыртпалыққа шыдай білуі
керек. Футболда басты, маңызды ол ойыншылардың өз
денесі мен допты игеруі.Міне осыларға байланысты
ойыншы, егерде жарыстарда жақсы жетістіктерге
жеткісі келсе, өзінің дайындығына басты назар аударуы
керек. Ал осындай дайындық өзіне жоғары физикалық
дайындықты, әр түрлі техникалық ойды қажет етеді.
Осындай дайындықтың әр бір бөлігі бір бүтіндей болуы
керек.Физикалық дайындық ол физикалық жұмыс жасау
қабілеті немесе футболшының физикалық жағдайы
немесе күш, ептілік, икемділік, жылдамдық және
шыдамдылық секілді физикалық қасиеттердің
жиынтығы.
Пайдаланған әдебиеттер

1. А. Г. Ариянц — Футбол ФИС 1986

2. Ю. Н. Жещев — Футбол ФИС 1986

3. С. Қасымбекова — Әдістемелік құрал, Футбол, Алматы, “Атамұра”

4. М. Т. Тұрыскелди – Қимыл- қозғалыс ойындары

5. С. Қасымбекова, Д. Мырзамед. Дене тәрбиесі.

6. С. Тайжанов, С Қасымбекова,. Дене тәрбиесі Алматы Атамұра

7. Бағдарламалар дене тәрбиесі. Алматы 2004 ж

8. Л.В. Былова, И.М. Коротков.Қозғалыс ойындары, М. ФИС.1982

Ұқсас жұмыстар

Футбол ойынының ережесі

Спорт - денсаулық

Американдық футбол ерекшелігі

Футбол ойынының тарихы

Футбол қақпасы

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ФУТБОЛДЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ

Футбол ойының техникасы

Канадада қай спорт

Ц дыбысы мен әрпі ( сабақ )

Чемпион кім

Пәндер