Сынып тақтасы

Презентация қосу

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университеті

СӨЖ№2
Тақырыбы:Мектеп жиһазына қойылатын гигиеналық талаптар.
1884 жылы Москва университетінде гигиена кафедрасы
ашылды. Оны Ф. Ф. Эрисман (1842 – 1915) басқарды, ол
экспериментке негізделген ғылым ретінде гигиенаның негізгі
міндеттерін анықтады және балалардың денсаулығын
қоршаған орта жағдайлары мен тұрмысты ұйымдастыруға
тәуелді екендігін дәлелдеді. Оқушылармен бірлесе отырып,
ол арнаулы мектеп үйлерінің құрлыстарын және мектеп
жанындағы учаскелерді жақсылап жабдықтау керектігінің
негізін қалады, класс бөлмесінің; балаларға арналған әр түрлі
жиһаздың, оның ішінде мектеп партасының моделін жасады
Мектеп жабдығына:

Столдар
Парталар
Орындықтар
Тақта
Дене шынықтыру құралдары
Оқу мастерскойларының станоктары
Оқулықтар
Көрнекі құралдар
Мектеп-жазу жабдықтары және т.б
Мектеп жабдықтары оқушыларының бойы мен жас
ерекшеліктеріне сай болуы, оқушылардың денесінің дұрыс
дамуын, олардың қалыпты жұмыс қабілетін сақтауды және
оқушылардың партада дұрыс отыруын қамтамасыз ететіндей
болуы керек.
Жабдықтар балалар жарақаттанып қалмайтындай қауіпсіз
болуы, шеттері үшкір және өткір болмауы керек, ықшамды,
тез тазартылатын болуы қажет.
Жабдықтың әрбір түрі сырт көрінісі, құрылысы мен бояуы
жағынан мүмкіндігінше көркем жасалған болуы тиіс. Мұндай
эстетикалық талаптың балалардың жүйке жүйесі үшін белгілі
маңызы бар және көңілдің сергек болуына көмектеседі.
Оқу партасы
Сыныптағы жабдықтың негізгі түрі. Оған қойылатын негізгі талап –
оқушының бойына және денесінің пропорциясына сәйкес келуі. Ол
оқушы орын алғанда немесе тұрып кеткенде көршілеріне кедергі
жасамйтындай, жауап бергенде ол үшін парталар аралық жолға шықпай-
ақ, орнына емін-еркін тұра алатындай қолайлы және артық күш
жұмсатпайтындай болуы тиіс. Мектеп оқушыларының дұрыс отыруы,
олардың сымбатының бұзылмауы, омыртқа жотасының қисаймауы,
сондай-ақ оқушылардың қалыпты көруі бұзылмауы парта құрылысының
дұрыс жасалуына және оның элементтерінің оқушылардың дене
пропорцияларына, бойына сәйкес келуіне байланысты. Парта өзінің
құрылысы жағынан берікте орнықты болуы және сыныпты
жинастырғанда оңай жылжитын болуы қажет. Парталар мен
орындықтарының сыртқы беті жақсы өңделген, жылу өткізгіштігі
төмен, аса берік материалдардан жасалуы керек. Парталар қылқан
жапырақты ағаштардан, қандыағаш, қайың, буктан, арнаулы
синтетикалық материалдардан, парта бір орынды немесе екі орынды
етіп жасалады жасалынады. Оны тазалау үшін қолданылатын
құралдарға төзімді болу керек. Оқу жиһазына қойылатын гигиеналық
талаптар конструкциясын алғаш рет Э. Э. Эрисман жасаған.
Сынып тақтасы
Оқу бөлмелері жабдықтарының ажырамас бір бөлігі. Сынып
тақтасына қойылатын гигиеанлық талаптар ең алдымен көздің
қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған. Сынып
тақтасының беті тегіс, жарық шағылыспайтындай күңгурт
түсті (қара, қоңыр) болу тиіс. Тақтаға жазылған жазулар
оқушылар оңай көрінетіндей болуы крек. Оған жазуға ыңғайлы
және класс ауасы бор тозаңымен ластанбайтындай немесе бор
тозаңы өте аз шығатындай болу қажет. Сынып тақтасы
қабырғаға қағылатын және жылжымалы болады. Ол сыныптың
алдыңғы қабырғасының ортасына орналастыру қажет. Сынып
тақтасының астыңғы жиегіне науасы бар кішкентай жиек
жасалынады және бор мен губканы салып қоюға арналады.
Сынып тақтасының төменгі жиегінің еденнен есептегендегі
деңгейі мектеп оқушыларының бойына сәйкес болуы және
тақтадағы жазуды бүкіл сыныптың көруін қамтамасыз етуі тиіс
Мектеп оқулықтары
Мектеп оқулықтарына қойылатын гигиеналық талаптар
олардағы текст пен суреттерді көзбен көріп қабылдау
процесін жеңілдетеді, сол арқылы кітапты немесе
оқулықты оқыған кездегі көру анализаторының қызметін
жеңілдетуді мақсат етеді. Нашар қағазға, атап айтқанда,
жұқа жылтыр қағазға, ұсақ шрифтермен немесе анық
емес етіп басылған оқулықтардан балалар мен
жасөспірімдер тез шаршайды, ол көз ішілік қысымның
артуына, көрудің нашарлауына және бас ауруына
себепкер болады. Ұқыпсыз қапталған кітаптар оңай
тозады және пайдалану басында тез кірлейді.
Оқу жабдықтары

Мектеп дәптері ақ, тығыз, тегіс, жарық өткізбейтін
және ұқыпты түрде желімденген, сия жайылып
кетпейтін жылтыр емес қағаздан жасалуға тиіс.
Қалам және қарандаш ұзындығы, диаметрі және
салмағы мектеп оқушылардың сүйек-ет системасның
жас ерекшеліктеріне сай болуы керек.
Мектеп оқушыларының партада, оқушылар столына дұрыс отыруға
үйретудің ерекше маңызы бар.

Мектеп оқушысы басын алға қарай болар-болмас қана еңкейтіп, тік отырса,
көзінен кітапқа немесе дәптерге дейінгі аралық 35 см-дей болса, дұрыс отырған
болып саналады. Бұл жағдайда оқушының белі міндетті түрде қосымша
сүйенішке тиіп тұруы керек. Оқушының көкірегі мен парта шетінің арасында
алақанның еніндей қашықтық қалуы керек. Иықтарды стол қақпағының шетіне
параллель етіп ұстаған жөн: шынтақтың екеуі де партаның қақпағында жатуы
тиіс. Оқушының аяқтары тік бұрыш жасай немесе біраз доғалдау бұрыш (110-
1000) жасай бүгіліп, табандары еденге немесе партаның баспалдығына түгел
тиіп отыруы тиіс. Бұлайша отыру ең ыңғайлы, ең аз шаршататын отырыс болып
саналады; ол оқушының оқу материалын көзбен дұрыс қабылдауын қамтамасыз
етеді, сондай-ақ омыртқаның қисаю мүмкіндігін болдырмау. Мектеп
оқушыларының дұрыс отыруының бұзылуы ұзаққа созылған, оның үстіне бір
сарынды оқу жұмыстарын орындаудың нәтижесінде шаршаған кезде болады.
Талығуды жою үшін немесе жұмыс қабілеттілігін ішінара қалпына келтіру үшін
жұмыстың түрін өзгерту немесе дене шынықтыру үзілісін өткізу жеткілікті.
1-4 сыныптарда тақта еденнен 85 см биітікке, ал 5 және одан
жоғарғы сыныптарда 95 см биіктікте орнатылады. Мектеп
дене шынықтыру, лабораториялар, шеберхана жабдықтары
мектеп жасындағы балалар организмінің анатомиялық-
физиологиялық жас ерекшеліктеріне сәйкес келуге және ол
жабдықты пайдаланған кезде мектеп оқушыларының
қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тиіс.
Мектеп дәрігерлері мен санитарлық-эпидемиологиялық
станциялардың дәрігерлері мектептегі жазу-сызуға керекті
құралдарын және оқулықтарының санитарлық-гигиеналық
күйін қадағалау қажет.
Бас пен дененің кеуде бөлігінің алға қарай біраз еңкіш болып келгені
дұрыс. Дененің еңкіштігі аздаған немесе орташа болып келеді. Аздап
еңкіштік кеуде бөлігінің, белге қарағандағы бұрышы 1700-қа жуық, ал
орташа болғанда бұл бұрыш 1600-қа жуық болып келеді. Статикалық
және биомеханикалық тұрғыдан дене тұлғасының аздаған еңкіштігі,
ауырлық орталығының амплитудасын онша көп ауыстырмайтындықтан
дұрыс болып саналады.

Орташа және одан көбірек еңкіштік ауырлық ортасының алға қарай
ауысып, оның қозғалу амплитудасын кеңейтіп жібереді. Мұндай жағдайда
арқа, мойын бұлшық еттеріне жүктеме түсетіндіктен, тыныс алу
қозғалыстарының амплитудасы тарылып, пульс жиілігін біршама
жоғарылатып, көз көруін нашарлатып, веналық қан тамырлардың
қызметін төмендетіп, омыртқа аралық шеміршектердің алдыңғы
жағының жаншылуына әкелетіндіктен бірқатар патологиялық өзгерістер
туғызуы мүмкін.
Балалардың сабақ кезіндегі дене 1.Дене тұлғасының жағдайына баға
тұлғасының дұрыстығын анықтау үшін беруге арналған физиологиялық
дене кейіпінің жағдайына әсер ететін белгілерге дене қалпын сақтауға
бірнеше мағлұматтарды ескеру қажет қатысатын бұлшық еттердің
және осыған байланысты физиологиялық, белсенділігінің дәрежесі жатады. Дене
патофизиологиялық, тұлғаның дұрыстығы қан айналуы мен
психофизиологиялық белгілерді бөліп тыныс алу реакцияларымен де
қарауға болады. анықталады.

3.Психофизиологиялық белгілерге дене
2.Түрегеліп тұрғаннан көрі, отырған
тұлғасының құймшақ маңайы және
жағдайдағы дене тұлғасы энергия
санның артқы бөлігімен субъективті
шығыны тұрғысынан алғанда біршама
байланысы, ұзақ уақыт мазасыздыққа,
қолайлы болып келеді: тірек аудунының
көру жұмысы кезінде көзден жұмыс
кеңдігімен, ауырлық орталығының
бетіне дейінгі қолайлылық жпғдайына
біршама төмендеу келетіндігімен, соған
баға беру жатады. Оқу процесінде
сәйкес дене тұрақтылығы
техникалық оқу құралдарын пайдалануға
гемодинамикалық ыңғайлылығымен
байланысты психофиологиялық
сипатталады.
белгілердің маңызы арта бастады.
4.Патофизиологиялық белгілерге дене 5.Сүйек-бұлшық ет жүйесінің шартты
тұлғасының ассиметриясы және соған түрдегі ыңғайсыздығы организмде
сәйкес бұлшық ет белсенділігінің қажу дамуын жеделдетіп, соған
ассиметриясы мен партаға отырған байланысты әр түрлі өзгерістерге
кезде немесе верстакта жұмыс істеген (дене тұлғаның еңкіштігі, сколиоздар,
кезде дененің кеуде бөлігінің еңкіштігі иық пен жауырынның ассиметриясы
жатады. т.с.с.) дамуына әкеліп соғады.

6.Дененің тепе-теңдігі мықты, жүрек,
қан-тамыр, тыныс алу, ас қорыту, есту
және көру анализаторларының қызметі
жақсы болған жағдайдағы дене
тұлғасы дұрыс деп саналады.
Дифференция - столдың артқы қырынан (тігінен
Дифференция - столдың артқы қырынан (тігінен
алғандағы) орындыққа дейінгі ара қашықтық. Бұл
алғандағы) орындыққа дейінгі ара қашықтық. Бұл
аралық иықтың шынтаққа дейінгі ұзындығына 5-6см
аралық иықтың шынтаққа дейінгі ұзындығына 5-6см
қосқанға тең болуы керек. Дифференцияның 2см өзгеруі
қосқанға тең болуы керек. Дифференцияның 2см өзгеруі
мүмкін. Одан жоғары болуы оқушы жазу жазғанда оң
мүмкін. Одан жоғары болуы оқушы жазу жазғанда оң
жақ иығы көтеріліп тұруына, соған байланысты дене
жақ иығы көтеріліп тұруына, соған байланысты дене
ассиметриясы дамып, омыртқа бағанының қисаюына
ассиметриясы дамып, омыртқа бағанының қисаюына
жағдай жасайды. Одан төмен болуы дененің
жағдай жасайды. Одан төмен болуы дененің
еңкіштенуіне, көздің дәптер немесе кітаптан дұрыс ара
еңкіштенуіне, көздің дәптер немесе кітаптан дұрыс ара
қашықтығының бұзылуына әкеліп соғады.
қашықтығының бұзылуына әкеліп соғады.
тыныс алуы
бұзылады

қан айналу
қызмет қабілеті
төмендейді
Орындық арқалығының ара қызметі
қашықтығы жоғары болса
оқушы орындықтың
бұзылады
арқалығын, қосымша тірек
ретінде пайдалана
алмайтындықтан ауырлық
орталығы алдыға қарай
ауысады, төмен болса стол
беті көкірек қуысына
тіреліп,

қажудың жұмыстағы дене
басталуы тұлғасы қолайсыз
жеделдейді болады
Қорытынды

Балалардың дене тұлғасының дұрыстығын гигиеналық
негіздеу. Оқу-тәрбие мекемелерін , қажетті жиһаздармен
қамтамасыз етудің және оны тиімді пайдаланудың өсіп келе
жатқан балалардың денсаулығын сақтауда, барлық оқу-
тәрбие процессінің тиімділігін жоғарылатуда маңызы өте зор.
Балалар мен жасөспірімдер мекемелерінің негізгі
бөлмелерінің жиһаздарына қойылатын гигиеналық талаптар,
антропомерия, гигиена, физиология ғылымдарының
жетістіктеріне негізделеді.

Ұқсас жұмыстар

Пішімдеу тақтасы

Microsoft office Word Мәтіндік редакторы. Терезе элементтері

Кесте және оларды қою

Кесте қою

Кесте құру жолдары

МУЛЬТЕМЕДИА ЖҮЙЕСІ.КОМПЬЮТЕР ЖӘНЕ ВИДЕО

Paint редакторының терезесі

Флипчарт құралы

Қалам құралын пайдалану

Мектеп парталарына қойылатын талаптар

Пәндер