Шаруашылық серіктестік

Презентация қосу

АСТАНА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ
ӘЛЕУМЕТТІК-ГУМАНИТАРЛЫҚ ПӘНДЕР КАФЕДРАСЫ

БАРЛЫҚ МАМАНДЫҚ СТУДЕНТТЕРІ ҮШІН

“ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ” ТАҚЫРЫБЫНДА

СЛАЙД-ДӘРІС
ОРЫНДАҒАН: АЙТЖАНОВ М.Қ.

НУР-СУЛТАН 2020
Жоспар
1. Коммерциялық заңды тұлғалар: шаруашылық
серіктестік, мемлекеттік кәсіпорын, өндірістік
коорератив, акционерлік қоғам.
2. Коммерциялық емес заңды тұлғалар: мекеме ,
қоғамдық бірлестіктер, қор, тұтыну кооперативі,
қауымдастық.
3. Қорытынды сұрақ-жауап (рефлексия);
4. Нормативтік құқықтық актілер тізімі;
Қазақстан құқық жүйесінде азаматтық құқықтар ең
бір елеулі салалардың бірі болып табылады. Бұл
құқықтық саласының тауар-ақша өзге де теңдікке
негізделген, мүліктік қатынастарға негізделген
қатысушылардың сол сияқты мүліктік, жеке мүліктік
емес қатынастарды реттейтін нормалары.
1. ҚР азаматтық құқығындағы заңды
тұлғалар туралы жалпы түсінік
Жеке тұлғалармен қатар, заңды тұлғалар да азамамттық
құқықтық қатынастардың субъектісі бола алады (ҚР АҚ-
нің 1 бабы).
Заңды тұлғалар дегеніміз – бұл мүліктік
қатынастардың басқа субъектілері ұйымдастырған, құрған
және құқықтар мен міндеттер берген субъект. Заңды
тұлғалардың құрылтайшылары (құрушылары) оны
мүліктік қатынастардың субъектілері ретінде өзінен бөлу
мақсатында құрады. Мүліктік азаматтық қатынастар үшін
заңды тұлға институтының практикалық маңызы мынада:
заңды тұлға құрылтайшылардың өз кәсіпкерлік тәуекелін
өздері үшін орынды болады деп есептейтін соммамен
шектеу мүмкіндігі.
ЗАҢДЫ
ТҰЛҒАЛАР

КОМЕРЦИЯЛЫК
негізгі мақсаты табыс табу

КОМЕРЦИЯЛЫК
Мемлекетік ЕМЕС
кәсіпорын Кіріс түсіру негізгі мақстаы болып
табылмайды, кірісті қатысушылары
арасында бөлмейді
Шаруашылық
серіктестік
Мекеме / жеке Қор
Акционерлік қоғам меншік мекеме
Тұтыну кооперативі
Өндірістік Қоғамдық бірлестік
кооператив Діни бірлестік
Коммерциялық заңды тұлғалар:

Шаруашылық
серіктестіктер

Өндірістік
Акционерлік қоғам
кооператив

Мемлекеттік
кәсіпорын
Шаруашылық серіктестік:
Жарғылық капиталы
құрылтайшылардың
(қатысушылардың) үлесіне
(салымдарына )бөлінген
коммерциялық ұйым.
Құрылтайшылардың
(қатысушылардың) салымдары
есебінен құрылған, сондай-ақ
шаруашылық серіктестік өз
қызметі үрдісінде өндірген
және алған мүлік меншік
құқығы бойынша серіктестікке
тиесілі болады.
Акционерлік қоғам:
Өз қызметін жүзеге асыру үшін
қаражат тарту мақсатымен акциялар
шығаратын заңды тұлға акционерлік
қоғам деп танылады.
Қоғамның өз акционерлерінің
мүлкінен оқшауланған мүлкі болады
және олардың міндеттемелері бойынша
жауап бермейді.
Акционерлік қоғам өз міндеттемелері
бойынша өз мүлкі шегінде
жауаптылықта болады.
Акционерлік қоғамның акционері
оның міндеттемелері бойынша жауап
бермейді және Қазақстан
Республикасының заң актілерінде
көзделген жағдайларды қоспағанда, өзіне
тиесілі акциялардың құны шегінде қоғам
қызметіне байланысты залалдарға
тәуекел етеді.
Мемлекеттік кәсіпорындар:
Мүлкі мемлекетке тиесілі және
салымдар, үлестер, акциялар бойынша
бөлінбейтін кәсіпорын. Оны құрған кезде
жарғылық капитал теңгерімде бөліп
көрсетілмейді.
Мемлекеттік кәсіпорындардың
басшыларын мемлекеттік
органдар келісімшартқа сәйкес
жалдайды және жұмыстан босатады.
Бюджеттік кәсіпорын смета бойынша
бюджеттен қаржыландырылады.
Мемлекеттік кәсіпорындарға жедел
басқару құқығына негізделген
кәсіпорындар (қазыналық кәсіпорын,
мекеме), шаруашылық жүргізу құқығына
негізделген кәсіпорындар жатады.
Өндірістік кооператив:
Азаматтардың бiрлескен
кәсiпкерлiк қызмет үшiн мүшелiк
негiзде олардың өз еңбегiмен
қатысуына және өндiрiстiк
кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк
жарналарын бiрiктiруiне негiзделген
ерiктi бiрлестiгi өндiрiстiк
кооператив деп танылады.
Кооператив мүшелерi екеуден
кем болмауға тиiс.
Өндiрiстiк кооперативтiң
мүшелерi кооператив мiндеттемелерi
бойынша Өндiрiстiк кооператив
туралы заңда көзделген мөлшер мен
тәртiп бойынша қосымша
(жәрдем беру) жауапты болады.
Кәсіпкерлік қызметімен
байланысты әрекеттірді жүзеге
асыруда ең кең тараған
ұйымдастырушылық-құқықтық
нысан, ол шаруашылық серіктестік
болып табылады. Шаруашылық
серіктестіктер туралы және оның
жекелеген түрлері туралы жалпы
ережелер ҚР АҚ реттелген.
Шаруашылық серіктестіктердің
құрылуы және қызметі ҚР
Президентінің заңды күші бар 1995ж.
2 мамырдағы «Шаруашылық
серіктестіктер туралы» Жарғымен
реттеледі.
Қазіргі күні «Жауапкершілігі
шектеулі және қосымша
жауапкершілігі бар серіктестіктер
туралы» заң қолданылуда.
ҚР АҚ 58 бабына сәйкес
жарғылық капиталы
құрылтайшылардың үлесіне
бөлінген коммерциялық ұйым
шаруашылық серіктестік деп
танылады.
Мекеме
Құрылтайшысы басқару, әлеуметтiк-мәдени немесе
коммерциялық емес сипаттағы өзге де қызметтердi
жүзеге асыру үшiн құрған және қаржыландыратын
ұйым мекеме деп танылады.
Мекеменiң өзiне бекiтiлiп берiлген мүлiкке
құқығы азаматтық заңдарға сәйкес айқындалады.
Меншiк нысанына байланысты мекемелер
мемлекеттiк және жеке меншiк мекемелер болып
бөлiнедi.
Мекемелердiң жекелеген түрлерiнiң құқықтық
жағдайының ерекшелiктерi заң актiлерiмен реттеледi
.
Басқарушылық, Жеке меншік мекеме:
әлеуметтiк-мәдени немесе
коммерциялық емес сипаттағы
өзге де қызметтердi жүзеге
асыру үшiн жеке және
мемлекеттiк емес заңды
тұлғалар құрған, мемлекеттiк
құрылымның бөлiгi болып
табылмайтын ұйым жеке
меншiк мекеме деп танылады.
Қор:
Азаматтар және заңды
тұлғалар ерiктi мүлiктiк
жарналар негiзiнде құрған,
әлеуметтiк,
қайырымдылық, мәдени,
бiлiм беру және өзге де
қоғамдық пайдалы
мақсаттарды көздейтiн,
мүшелiгi жоқ
коммерциялық емес ұйым
қор деп танылады.
Рухани қажеттiлiктерiн қанағаттандыру
үшiн өз мүдделерiнiң ортақтығы
негiзiнде заң актiлерiнде белгiленген
Діни бірлестік тәртiппен бiрiккен азаматтардың ерiктi
бiрлестiгi дiни бiрлестiк деп танылады.
Дiни бiрлестiк қатысушыларының
(мүшелерiнiң) осы ұйымға өздерi
берген мүлiкке, соның iшiнде мүшелiк
жарналарға құқықтары сақталмайды.
Олар дiни бiрлестiктiң мiндеттемелерi
бойынша жауап бермейдi, ал дiни
бiрлестiк өз мүшелерiнiң
мiндеттемелерi бойынша жауап
бермейдi.
Дiни бiрлестiктiң құқықтық
жағдайының ерекшелiктерi заңмен
реттеледi.
Пайдаланған әдебиеттер:
1. ҚР Азаматтық кодексі (жалпы бөлім) 27.12.1994 ж. Алматы
2018.
2. Сулейменов М.К., Басин Ю.Г. «Азаматтық құқық» I том
Алматы 2003.
3. Каскеева А.З., Лепесова А.К. «Азаматтық құқық» III том
Астана 2010.
4. КР Акционерлік қоғамдар туралы Заң.
5. ҚР ЖШС туралы Заң.
6. ҚР Коммерциялық емес ұйымдар туралы Заң.
7. ҚР Мемлекеттік мүлік туралы Заң.
8. ҚР Шаруашылық серіктестіктері туралы Заң.
9. ҚР Өндірістік кооперативтер туралы Заң.
10. ҚР Шаруашылық серіктестіктер туралы Заң.

Ұқсас жұмыстар

Шаруашылық серіктестіктерінің, акционерлік қоғамның және мемлекеттік кәсіпорынның құқықтық жағдайы

Серіктестік

Кәсіпорынның ұйымдық - құқықтық нысандары

Заңды тұлға- шаруашылық серіктестік

Кәсіпорын туралы түсінік және түрлері

Өндірістік кооперативтер

Шаруашылық жүргізуші субъектілер меншігінің ұйымды құқықтық формаларының қаржыны ұйымдастыруға әсері

Заңды тұлғаның құрылтай құжаттары

Жеке кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық - құқықтық нысандары

КƏСІПКЕР

Пәндер