Сөйлеу айтылымдарын жоспарлау мен бағдарламалау кезеңі

Презентация қосу

Сөздік әрекеттің
психологиялық
құрылымы
ЖОБА
• Сөйлеу әрекеті - бұл сөйлеу және түсіну әрекеттерінің
жиынтығы. Бұл материалдық іс-әрекетке аудару немесе
интериоризациялау нәтижесі. Ол жеке сөйлеу әрекеттері
түрінде ұсынылған. Әр сөйлеу әрекеті дәлелді,
мақсатты, құрылымды.
А.А.Леонтьевтің айтуы бойынша сөйлеу
әрекетінің айрықша белгілері:
Іс-әрекеттің мәні. Ол Іс-әрекетті кезеңдік
сөйлеу әрекеті, («көлденең»)
ұйымдастыру. Сөйлеу
А.Н.Леонтьевтің әрекетінің ең толық және
бейнелі сөзіне сәйкес, Мақсаттылық, бұл әдістемелік тұрғыдан
«айналадағы Сөйлеу әрекетінің сәтті анықтамасын И.А.
дүниемен көзбе-көз»
кез-келген іс-
мотивациясы. Ол Қыс: «... сөйлеу әрекеті -
жүретіндігімен әрекеттің Сөйлеу әрекетін бұл тіл арқылы
шын мәнінде кез-
анықталады. Басқаша түпкілікті, ал кез- иерархиялық қалыптасқан және
келген іс-әрекеттің тұжырымдалған,
айтқанда, келген іс-әрекеттің («тік»)
актісі бір мезгілде коммуникация
«белсенділікте ішкі аралық мақсатпен ұйымдастыру, процесінде адамның
психикалық бірнеше
сипатталатындығын оның бірліктерін коммуникативті-
процестер шеңберінің мотивтермен
білдіреді, оған қол иерархиялық танымдық
ашылуы болады - ынталандырылатын қажеттіліктерін
жеткізуді, әдетте, ұйымдастыру.
объективті объективті дығымен қанағаттандыруға
әлемге қарай, біз
субъект алдын ала бағытталған ойды
анықталады.
өзіміз көріп жоспарлайды. шығару немесе
қабылдаудың белсенді,
отырғандай мүлдем мақсатты, уәжді,
жабылмайтын осы объективті (мағыналы)
шеңберге еніп». процесі».
И.А.Зимнидің айтуы бойынша сөйлеу
әрекеті құрылымының 4 кезеңі

Сөйлеу
Ынталандыру- Бағдарлаудың айтылымдарын Атқарушы және
мотивациялық зерттеу жоспарлау мен реттеуші
кезең кезеңі бағдарламалау кезең
кезеңі
Ынталандыру-мотивациялық
кезең
• Ынталандыру-мотивациялық кезең қажеттіліктердің, іс-
әрекеттің мотивтері мен мақсаттарының болашақ өзара нәтижесі
ретінде өзара әрекеттесуімен жүзеге асырылады. Сөйлеу
әрекетінің көзі оның барлық түрлерінде коммуникативті-
танымдық қажеттілік және соған сәйкес коммуникативті-
танымдық мотив болып табылады.
Бағдарлаудың зерттеу
кезеңі
• Сөйлеу әрекетінің бағдарлы-зерттеушілік кезеңі іс-әрекеттерді
жүзеге асыру шарттарын зерттеуге, іс-әрекет субъектісін
түпкілікті таңдауға, оның қасиеттерін ашуға бағытталған.
Сонымен қатар, бұл сөйлеу әрекетін жоспарлау, бағдарламалау
және ішкі - семантикалық және лингвистикалық ұйымдастыру
кезеңі.
Сөйлеу айтылымдарын жоспарлау мен
бағдарламалау кезеңі
• Сөйлеу айтылымдарын жоспарлау мен бағдарламалаудың
маңызды психикалық әрекеттерін - сөйлеу әрекеті шеңберінде
саналы сөйлеу әрекеттерін жүзеге асыруға негізделген. Оны
сипаттау үшін сөйлеу процесін қамтамасыз ететін негізгі
интеллектуалды операцияларды нақты ажырату маңызды.
процесс. Психологияда жоспарлау іс-әрекеттің негізгі кезеңдерін
(сөйлеу әрекеттері, оның компоненттері) анықтауға және оларды
жүзеге асырудың кезектілігін анықтауға бағытталған ақыл-ой
әрекеті деп түсініледі.
Атқарушы және реттеуші
кезең

• Сөйлеу айтылымдарын (немесе оларды қабылдау мен түсінуді)
жүзеге асыратын атқарушы және реттеуші кезең бір уақытта іс-
шаралардың орындалуын және олардың нәтижелерін бақылау
операцияларын қамтиды. Бұл фазаға сипаттама бере отырып,
И.А.Зимняя оны сырттай білдіруге және сырттай білдіруге
болмайтынын атап өтеді. Сонымен, сөйлеу әрекетіндегі тыңдау
процесінің атқарушы кезеңі сырттай көрінбейді (немесе
көрінбейді), ал сөйлеу әрекетінің «қозғалтқыш бөлігі» айқын
және айқын көрінеді.
Сөйлеу әрекетінің негізгі
психологиялық механизмдері:
• Түсіну механизмі.

• Сөйлеу жады (сөйлеу әрекетін мнемикалық ұйымдастыру),
сонымен қатар механизмі.

• Проактивті талдау және сөйлеу синтезі (сөйлеуді болжау
механизмі).
• Номинативті парадигма мәселесін қарастыру барысында сөздің
тек затпен ғана емес, белгілі бір дәрежеде сана, ойлау,
дүниетаным жүйесімен де байланыстыра қарастыру қажеттілігі
туралы көзқарас пайда болды. Бұл идея Фрегенің семантикалық
үшбұрышында төмендегідей дәрежеде көрініс тапты:

Ре
ф
ер
е нт

Де
нот
ат
Сигнификат

Семантикалық үшбұрыш
• Берілген үш элемент пен олардың арасындағы кешенді байланыс
тіл жүйесінде сөз бірлігін қалыптастырады. Сөз мағынасын
құраушы негізгі элементтерді сипаттай отырып, Фреге
концепциясы бойынша сөз мағынасының тілдік жүйеден тыс
көптеген жекелік мәнге ие ұғымдық қатынастар жүйесін
түзетіндігін айқындаймыз. Осыған орай, сөз мағынасы қазіргі
таңда психологиялық аспект тұрғысынан қарастырылуда.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• https://articlekz.com/kk/article/22191
• https://prepod.nspu.ru/mod/page/view.php?id=20178
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Қаржылық жоспарлау процесттері

Жобаның зерттеу міндеттерін кезең - кезеңмен орындау

БЕЛСЕНДІ ОҚУ ӘДІСТЕРІ

МЕМЛЕКЕТТІҢ ИНДИКАТИВТІК ЖОСПАРЫ

УНИВЕРСИТЕТІНДЕ ЖАСАҒАН БАҒДАРЛАМАЛАУ ТІЛІ

Критериалды бағалау пайдасы

Бюджеттік инвестициялар

Шешендік сөйлеу

Критериалды бағалау түсінігі

Тіл білімі және оның салалары

Пәндер