Алма туысына негізгі сипаттама

Презентация қосу

Раушангүлділер тұқымдасы

Семейство Розоцветные -
Rosaceae
Тұқымдасқа негізгі
сипаттама
• Әлемде көп таралған, әрі Жер шарындағы
құрлықтың барлық өңірінде дерлік
кездесетін ағаштар;
• 19 туысы, 3000 жуық түрі кездесетін
шөптесін, бұта, ағаш түрлері;
• Тұқымдасты құрайтын ағаштар сапалы
декоративтілігімен ерекшеленеді;
• Кей жемісті түрлерінің тұқымын адам
ғана емес жан-жануарлар, құстар,
жәндіктер қорек етеді.
Тұқымдасқа жататын туыстар:
1. Алма - Яблоня – Malus;
2. Алмұрт – Груша – Pyrus;
3. Өрік – Абрикос – Armeniaca;
4. Шие – Вишня – Terrasys;
5. Долана – Боярышник – Crataegus;
6. Мойыл – Черемуха – Padus;
7. Тобылғы – Таволга – Spireae;
8. Таңқурай – Малина – Robus;
9. Раушангүл – Роза – Rosa;
10. Сибирка – Сибирка – Siberea;
11. Шетенше – Рябинник – Sorbarea;
12. Экзохорда – Экзохорда – Exohorda;
13. Тобылғыгүл – Таволгацветник – Spereantus;
14. Қараырғай – Кизильник – Cotoneastr;
15. Шетен – Рябина – Sorbus;
16. Хеномелес - Хеномелес – Chaenomeles
17. Беже – Айва – Cudonia;
18. Арония – Aronea – Арония;
19. Ирга – Amelanchier.
Алма туысына негізгі
сипаттама
Алма - Яблоко - Malus
Аласа, кейде орташа биіктіктегі
тұқымммен көбейетін ағаш. Діңі кесуге өте
жеңіл. Сүрегінің түсі ашық қоңыр, ядросы
қызғылт түсті. Бал өндіріледі, жемісі басты
рөл атқарады және көптеген мәдени
сұрыптары бар. Кей түрлері декоративті
сапаға ие. Қазақстанда 3 түрі жабайы таралған:
Қырғыз алмасы, Сиверс алмасы, Қазақстанда 3
түрі жабайы таралған: Қырғыз алмасы, Сиверс
алмасы, Недзвецкий алмасы.
Алма туысының түрлері
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Қырғыз Ағаш Жіңішке, Ұз. 10см, Сағақта Шеті аз Орталы
А. – Я. қағаз ені 5- тісшеле қ Азия
Киргизо тәрізді 6см нген
в – M.
Kirghizs
orum
Қырғыз А. – Я. Киргизов – M. Kirghizsorum
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Сиверс Ағаш Жалпақ Ұз. 8см, Сағақта Бүтін Орта
А. – Я. ланцет, ені 3- Азия,
Сиверса ұзарты 4см БАтыс
– M. лған ҚЫтай
Siverrsii эллипс
тәрізді
Сиверс А. – Я. Сиверса – M. Siverrsii
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Недзвец Ағаш Кері Сағақта Ара Орта
кий А. – жұмыр (қызғыл тісшелі Азия,
Я. тқа, т) Батыс
Недзвец эллипс Қытай
кого - тәрізді
M.
Niedzwet
zkyana
Недзвецкий А. – Я. Недзвецкого - M.
Niedzwetzkyana
Шетен туысына негізгі
сипаттама
Шетен – Рябина – Sorbus
Әртүрлі топырақта өсетін ағаш, кейде
бұта түрінде де кездеседі. Жемісі жидек тәрізді,
Діңінің ядросы қызғылт-қоңыр. Алғашқы
кезеңдерде тез өседі, жыл сайын жеміс береді.
Атпа тамырлармен, тұқыммен көбейеді.
Топырақ құрамын жақсартады, екпе орман
өсіруде пайдаланылады. Жас бұталары мал
азығы ретінде қолданылады. Жемісі
кондитерлік өндірісте пайдаға асырылады.
Қазақстанда 3 түрі жабайы өседі, 1 түрі
интродуцент.
Шетен туысының түрлері
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Сібір Ш. Ағаш Ұзарты Ұз. 10- 4-7 Ара Ресейді
– Р. лған - 20см, жұптан тісшелі ң
Сибирск ланцет ені 8-12 Европа
ая – S. ті см бөлігі,
Sibirica Сібір,
Қиыр
Шығыс
Сібір Ш. – Р. Сибирская – S. Sibirica
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Тянь- Ағаш, Жалаңа Ұз. 10-14 Сағақта 6 Орта
Шань Ш. кейде ш см жұптан Азия,
– Р. бұта Батыс
Тянь- Қытай
Шаньск
ая – S.
Tiansha
nica
Тянь-Шань Ш. – Р. Тянь-Шаньская – S.
Tianshanica
Долана туысына негізгі
сипаттама
Долана – Боярышник - Crataegus
Биіктігі 3-12 см аралығындағы ағаш,
кейде бұта түрінде де кездеседі. Гүлдері ақ
түсті, жағымсыз иісі бар. Жемісі алма
тәрізді, күзде пісіп жетіліп, қыс түскенге
дейін ағашта тұрады. Діңінің ядросы
қызғылт түсті. Жарықсүйгіш, 200-300 жылға
дейін өмір сүреді. Бал өндіріледі, жемісі жеуге
жарамда, медицинада қолданылады.
Қазақстанда 7 түрі жабайы түрде
өсіріледі.
Долана туысының түрлері
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Алтай Ағаш Сопақ, Ұз. 12 см Сағақт Ара Ресейді
Д. – Б. ұзарты ы тісті ң
Алтайс лған Европа
кий – C. жіпше бөлігі,
Altaica тәрізді Батыс
Сібір,
Орта
Азия
Алтай Д. – Б. Алтайский – C. Altaica
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

АлҚызы Ағаш Ромб, Ұз. 10 см 3-7 Ара Ресейді
л Д. – Б. кері дейін тісшелі ң
Кроваво жұмыр шығыс
- тқа бөлігі,
красный тәрізді Сібір,
– C. Орта
Sanguin Азия
ea
Алқызыл Д. – Б. Кроваво-красный – C.
Sanguinea
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Даур Д. Ағаш Ұзарты Ұз.4,5 см Қысқа 5-9-дан Қиыр
– Б. немесе лған сағақта тісшеле Шығыс,
Даурска Бұта жұмыр нген оңтүст
я – C. тқа, ік-
Dahurica ромб шығыс
тәрізді Сібір,
Қытай,
Монгол
ия
Даур Д. – Б. Даурская – C. Dahurica
Шие тұқымдасына негізгі
сипаттама
Шие – Вишня – Cerasus
Шаруашылық маңызы бар ағаш немесе
бұта. Гүлі 1-2-ден шатыр тәрізді, түсі ақ
немесе қызғылт. Жемісі сүйекті, қара
немесе қызыл түсті, шар тәрізді. Діңінің
ядросы қоңыр түсті. Географиялық құрғақ
аудандардағы селекциялық жұмыстарда
бұталы шие түрлері маңызды рөл
атқарады. Табиғи жағдайда атпа
тамырлармен көбейеді. Қазақстанда 4 түрі
жабайы түрде өседі.
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Құс Ш. – Ағаш Үшкір Ұз. 10- Қосарл Жиегі Швейца
Птичья 15см ы ара рия,
В., сағақта тісті Дания,
Черешн Антали
я – P. я
avium аумағын
да
Құс Ш. – Птичья В., Черешня – C. avium
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Кәдімгі Ағаш не Жалпақ Ұз. 8 см Сағақта Аздап Солт.
Ш. – В. бұта эллипс тісшеле Кавказ,
Обыкно тәрізді нген, днепр
венная - сүйірле жағалау
P. нген ы,
Cerasus, Қазақст
Vulgaris анның
оңт.
Аумағы
нда
кездесе
ді
Кәдімгі Ш. – В. Обыкновенная - P. Cerasus,
Vulgaris
Түрі Тіршілік Жапыра Жапыра Жапыра Жапыра Таралу
формас ғы ғының ғының ғының аймағы
ы көлемі орналас формас
уы ы

Дала Ш. Бұта Керіжұм Ұз. 3- Сағақта Жиегі Орталы
– В. ыртқа 6см, ені иректел қ
Степна не 1,5-2,5 ген Европа
я, ланцет см Алтай
Кустар тәрізді Батыс
никовая Сібір
– P.
Fruticos
a
Дала Ш. – В. Степная, Кустарниковая –
P. Fruticosa

Ұқсас жұмыстар

НЕДЗВЕЦКИЙ АЛМАСЫ

Кү ріш масасы

Карденолидтер. Буфадиенолидтер

Гүлді өсімдік аурулары

Қызыл кітап

ҚҰРАМЫНДА КУМАРИНДЕР БАР ДӘРІЛІК ӨСІМДІКТЕР МЕН ШИКІЗАТТАР КУМАРИНДЕР МЕН ХРОМОНДАР

Лимон қышқылы

Бәйшешек гүлі

Құрамында кумариндері және хромондары бар дәрілік өсімдік шикізаттарының жалпы сипаттамасы. Кумариндер мен хромондардың медициналық-биологиялық маңызы

Орталық Жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілік өсімдіктер

Пәндер