Перифериялық қан айналым

Тақырып: Перифериялық қан айналымының патологиясы

Орындаған: Аятова К. С

Тобы: ВМ-801

Тексерген: Нуркенова М. К

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Жоспар

Қан айналымы туралы түсінік

Қан айналымының бұзылу себептері

Перифериялық қан айналымының

бұзылуы

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер

Қан айналымы

Қанайналым жүйесі - денедегі қан немесе гемолимфаның үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ететін тамырлар мен қуыстардың жүйесі. Көптеген омыртқасыз жәндіктерде қанайналым жүйесі тұйықталмаған, яғни қан тамырларының аралықтарында қан құйылатын саңылаулы қуыстар болады. Адам мен барлық омыртқалы жануарларда және кейбір жоғары сатыдағы омыртқасыз жәндіктерде қанайналым жүйесі тұйықталған, яғни қан тек бір-бірімен толық байланысып жалғасып жатқан қан тамырлары арқылы ғана қозғалады.

Қанайналымының қызметі

Тасымалдау (қан тамырларын бойлай ағып, организм үшін көптеген қызмет атқарады. Ол оттекті жасушаларға тасып, көмірқышқыл газын тыныс алу мүшелеріне жеткізеді) ;

Терморегуляторлық (организмдегі жылуды таратады) ;

Қорғаныш (қанды лейкоциттер мен нәруыз плазмасымен қамтамасыз етеді) ;

Гуморальды реттелу (гормондарды және басқа биологиялық заттарды тасымалдау) .

Қан тамырлары (лат. vasa sanguinea) - адам мен жануарлар организмінің жүрек-тамырлар жүйесіне жататын, қабырғасы серпімді келген түтікше мүшелер.

Қан тамырлары:

Қанды жүректен алып шығып, организмге тасымалдайтын қызыл тамырларға - артерияларға,

Қанды организмнен жүрекке алып келетін көк тамырларға - веналарға және

Оларды өзара байланыстырып организмдегі жасушалық және ұлпалық деңгейде үздіксіз жүретін зат алмасу процестерін қамтамасыз ететін микроайналым арнасының қан тамырларына (қызыл тамырша - артериола, қылтамыр - капилляр, көк тамырша - венула) бөлінеді.

Қан айналымының бұзылуы

Қалыпты жағдайда қан тамырлары тұрақты күйде болады, сонымен катар қанның тең мөлшерде бүкіл организмге таратылуын қамтамасыз етеді. Бірақ әр түрлі себептер тамырларға әсер еткеннен зақымдалған ошақта қан тамырлары кеңейіп, қанмен толады.

Қан айналым жүйесі қызметіне байланысты жалпы және жергілікті болып екіге бөлінеді. Біріншісі жүрек пен ipi тамырларда, ал екіншісі ұсақ тамырларда болады. Жергілікті қан айналым ағзалар мен тіндерде болады және де бұларды қанмен қамтамасыз ету өзгеруі мүмкін.

Қан айналымының жүйесінде қан айналымының екі шеңбері бар: үлкен және кіші. Бірінші шеңберде қан аортаға және сол жақ қарыншадан шыққан ыдыстарға енеді, содан кейін атриумға оң жаққа кіреді. Шағын шеңберге келетін болсақ, қан ағымы оң жақ жүректің қарыншаынан өкпеге бағытталған. Мұнда қан оттегімен тамақтанады, артық көміртегі диоксидінен құтылып, содан кейін сол жаққа атриумға келеді. Жетілген адамның денесінде 80 пайызға жуық қан үлкен шеңберде, шамамен 10 пайызы кішкене шеңберде, ал қалған бөлігі жүрек бұлшықетінде болады.

Перифериялық қан айналым

Перифериялық қан айналымы - жүрек және қан тамырларының жабық қанайналым жүйесінде қан ағымының тұрақты процесі. Жүрек бұлшық еті сорғыдай қан сорады. Қан қозғалысында оның көлемі, тұтқырлығы және басқа да бірқатар факторлар маңызды рөл атқарады. Сұйық құрамның қысымы пульсирующей сипатта болады, бұл жүректің қысымы мен қан тамырларының өзгеруіне байланысты.

Перифериялық қан айналымының бұзылуы

Қан айналымының функционалдық ерекшеліктері жүректің жылдамдығының өзгеруіне және қанның реологиялық қасиеттерінің бұзылуына байланысты болады. Қанайналым жүйесінің бөлімдері бір-бірімен байланысты. Егер қандай да бір бөліктерде бұзушылық немесе сәтсіздік орын алса, ол міндетті түрде оның барлық басқа элементтеріне әсер етеді. Қан ағымына кедергі қан айналым жүйесінің қан тамырлары мен қанның сұйық құрамының қасиеттерінің өзгеруіне байланысты.

Перифериялық қан айналымын бұзылуы қан ағымы қысылған немесе бітелген кезде пайда болады, соның салдарынан қан ағымында және веналық қан тұрақтылығында қиындық бар. Қалыпты микроциркуляция қан айналымы процесінде өте маңызды рөл атқарады және кез келген бұзылуы сөзсіз гиперемия мен ишемиялар сияқты ауыр аурулардың дамуына әкеледі.