Антикалық кезеңіндегі картография және географиялық картаның даму ерекшеліктері




Презентация қосу
Антикалық кезеңіндегі картография және
географиялық картаның даму ерекшеліктері
Антикалық кезеңіндегі картография
Ең көне карталар

Турин папирус картасы-4000 жыл бұрын Египетте жасалған әлемдегі ең
көне қағаз картасы
•Картография, мүмкін, қарабайыр қоғамда
жазу пайда болғанға дейін пайда болған
шығар. Бұған, мысалы, ашылған кезде жазуы
жоқ халықтардың дамыған картографиялық
дағдылары болғандығы дәлел бола алады.
Солтүстік Американың эскимостарынан
айналадағы аралдар мен жағалаулардың
орналасуы туралы сұраған саяхатшылар
олардан қабықтың бөліктеріне салынған
карталар түрінде салыстырмалы түрде нақты
сипаттама алды
• біздің дәуірімізге дейінгі IV ғасырда. е. жердің
сфералық доктринасы бекітіле бастады. Сол
кездің өзінде климаттық аймақтар туралы
алғашқы ұғымдар пайда болды, сондықтан
географиялық ендік. Шамамен б.з. Д. 250
жылы Эратостен геометриялық құрылымдар
арқылы Жердің радиусын 15% - дан аспайтын
қателікпен анықтады. Ол карталарда ендік
және бойлық сызықтарын енгізді.
Аристотель (б.з. д. IV ғ.) жердің
сфералық екендігі туралы алғашқы
ғылыми дәлелдерді келтірді.Жердің
сфералық доктринасына сүйене
отырып, көрнекті ежелгі грек астрономы
және географы Эратостен алдымен
жердің көлемін анықтады (б.з. д. III
ғасыр).
Эратосфен
Астроном Гиппарх (б.з. д. II ғасыр)
карталарды жасау кезінде ендік пен бойлықты
астрономиялық бақылауларға сәйкес салынған
градустық торды қолдануды ұсынды. Ол
алғаш рет "географиялық ендік" және
"географиялық бойлық" терминдерін
қолданды, шеңберді 360-қа бөлуді енгізді және
жұлдызды карталар үшін бірқатар
проекциялар жасады. Осы уақытта бірінші
глобус жасалды.
Картографияның ғылыми негізін атақты
ежелгі грек ғалымы-математик, астроном,
картограф және географ Клаудиус
Птолемей (I-II .Ғ..Э. Оның әйгілі "география
жөніндегі Нұсқаулығы" негізінен
географиялық карталарды жасауға арналған
нұсқаулық болды. Оған әлемнің картасы
және жердің әртүрлі бөліктерінің 26 картасы,
сол кезде белгілі болған карталардың
проекцияларының сипаттамасы, соның
ішінде ол жасаған конустық және
псевдоконикалық проекциялар кірді.
Клавдий
Птоломей
Алғашқы географиялық карта 2500 жыл бұрын басқа Грекияда пайда болды,
оны ғалым Анаксимандер құрды, ол шеңбер түрінде болды.
Орталықта Греция, ал айналасында басқа жерлер болды.
Бүкіл құрлық мұхитпен қоршалған

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ КАРТАЛАРДЫҢ МАҢЫЗЫ:

Географиялық карталар – дегеніміз математикалық жолмен
анықталып,
кішірейтілген және жинақталған жер бетінің пішінің көрінісі.
ГЕОГРАФИЯЛЫҚ КАРТА ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ.
Карталардың негізін : кортографиялық ескіндеулер,
математикалық негіз,
көмекші жабдықтар және қосымша мәліметтерден тұрады.
Ол картада бейнеленген объектілердің орналасы, қасиеттері,
өзара байланысы, қозғалысы мен дамуы туралы мәлімет береді.
Тасқа жер беттерінің сызбаларын шекіп салуды адамдар оқып,
білмей тұрып - ақ үйренген.Қорғанда қазба жұмыстарын
жүргізгенде бүйірінде Кавказ жоталары бейнеленген ыдыстар
табылған.Ол ыдыстың жер астында 4000 мың жыл
жатыпты.Ертеде картаны қыштарға, теріге сызып, түрлі-түсті
шөптермен бұталардан тоқыған.
Мысалы, Маршалл аралдарының тұрғындары аралдарды ұлу
қабыршақтарымен белгілеген.
Қазіргі карталардың түрін санап тауысу қиын.
Олардың түрлері көп:жердің физикалық және экономикалық карта
түрлері, планеталардың, т.б.карталары бар.

Ұқсас жұмыстар
Ежелгі адамдардың географиялық карталары
Карта - Жер шарының бетін немесе оның бөліктерін белгілі бір картографиялық проекцияда жазықтыққа кішірейтіп және жинақтап бейнелеу
Картографиялық жұмыстардың түрлері
Тақырыптық картография
Проекция таңдау факторлары
АТЛАСТАР КАРТОГРАФИЯС
Құрылыс карталары
Ежелгі карталар
КАРТОГРАФИЯНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ
КАРТАНЫ БАСПАҒА ШЫҒАРУ ПРОЦЕССІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
Пәндер