Иіс түйсіктері

Презентация қосу

• Қабылдау- заттардың мидағы толық әрі
тұтастай бейнесі.Заттар мен
құбылыстардың өз қасеттері және
бөлшектері жиынтығымен қосылып
сезім мүшелеріне тікелей әсер етуіндегі
бейнелену.
Қабылдаудың негізгі түрлерінің
классификациясы

Негізгі модальдігі Материяның
бойынша

Көрермендік Кеңістікті
қабылдау қабылдау

Есту
Қозғалысты
қабылдаулары
қабылдау
Дәм сезу
қабылдаулары Уақытты қабылдау

Кинестикалық
қабылдау
Индивидуалды қабылдаудаң әртүрлілігі

Синтетикалық Аналитикалық

Түсіндімелі Бейнелі

Обьектілі Субъективті
Түрлі себептерге байланысты
шындықтағы объектілерді қате
қабылдауды иллюзия деп атайды

Қабылдаудың адамның жалпы
психикалық тұрмысы мен өткен
тәжірибесінің мазмұнына
байланыстылығын апперцепция дейді
Байқау дегеніміз - белгілі бір мақсат пен
объектіні әдейлеп қабылдау.

Байқағыштық - кез келген уақытта көзге
ілінбейтін,ілінсе де оған көбінесе мән
берілмейтін нәрслерге ерекше зейін
қоюшылық
Толып жатқан объектілердің ішінен біреуін
іріктіруді қабылдаудың таңдамалылығы
делінеді

Қыбылдаудың константтылығы деп сыртқы
жағдайдаң өзгеруіне қарамастан,заттардың
кейбір қасиеттерінің бір қалыпты болып
қабылдануын айтады
Заттар мен құбылыстардың
Сыртқы дүниедегі заттар мен көлемін,тұрқын,түрін,аумағын
құбылыстарда болатын алыс-жақындығын,тайыз-
өзгерістердің санаға әскр етіп тереңдігін,бағыт-бағдарын
қалдыратын бейне қабылдау
Айырма сезгіштік деп сезім
мүшелерінің тітіркендіргіштердің
арасындағы болмашы
айырмашылықты түйсіне алуды
айтады.
• Сезім мүшелерінің сезгіштігі әсер етуші
тітіркендіргіштерге біртіндеп
бейімделуге байланысты да өзгеріп
отырады.Бұл құбылысты адаптация
дейді.
Сенсибилиазация сезгіштіктің тек
артуын ғана көрсететін құбылыс
болып табылады
• Синестезия- түйсіктердің өзара
байланысының мөлшерден тыс дамыған бір
көрінісі

• Тітіркендіргіш әсерінің тоқталғанына қарамай
аз ғана уақыт болса да түйсіктің өз күшінде
қалатын кездерін бір ізді образдар деп
атаймыз
Бір ізді образдарға ұқсас,бірақ одан
табиғаты бөлектеу заңдылықтың бірі –
эйдетикалық құбылыс
Есту түйсігі
Есту мүшесін Түйсік туғызатын
тітіркендіретін ауа дыбыстар музыкалық
бөлшектерінің және шулар болып
тербелістері- дыбыс жіктеледі.
толқындары

Есту түйсігі де сыртқы Дыбыстың жоғарлығы-бұл
дүниені танып,білуде тербелу жиілігінің
сәулеленуі,дыбыстың
зор маңыз
қаттылығы-бұл тербелу
атқарады.Есту түйсігі амплитудасының
әсіресе тілді меңгеруге сәулеленуі,тембрі-тербеліс
аса қажетті құрал түрінің сәулеленуі
Көру түйсігі
Түстер Заттың түсін
хроматикалық, сезбейтіндерді-
яғни бояулы ахроматтар
(қызыл,сары,көк, дейді
көгілдір,күлгін) Оларға
ахроматикалық, айналадағы
яғни бояусыз заттың барлығы
(ақ,қар және бір түсті болып
барлық сұр көрінеді
түстер)
Иіс түйсіктері
Түрлі иістердің Иіс түйсіктерінің
табиғатын зерттейтін түрлері көп (қош иіс,
ғылым саласы сасық иіс,өткір иіс т.б)
олтфактроника деп
аталады

Иіс түйсіктері адамның Иіс түйсіктері адамның
тұрмыс салтына,қызмет көңіл-күйіне жалпы
бабына қарай да ерекше психикасына жағымды
дамып отырады жағымсыз әсер
қалдырады.
Дәм сезу түйсіктері
Дәмді айыратын Дәм түйсіктері де
мүше-тіліміздегі адам психология-
дәм бүршіктері. сына түрліше әсер
Оны етіп,із қалды рып
тітіркендіретін отырады.
белгілі дәмі бар, Түйсіктердің басқа
суға ерігіш түрлі түрлері сияқты дәм
химиялық заттар түйсігін де адам
Дәм ащы,тәтті, қажетіне қарай
тұзды,қышқыл деп жақсы дамыта
бөлінеді алады
• Егер түйсік сыртқы дүние заттары мен
құбылыстарының жеке қасиеттері мен
сапаларының миымызда бейнеленуі
болса,қабылдау заттар мен
құбылыстардың мида тұтастай
бейнеленуі болып табылады

Ұқсас жұмыстар

Түйсік туралы

Түйсіктің физиологиялық негіздері

Қабылдаудың негізгі қасиеттері

ТҮЙСІК

Иіс және дәм сезу Мүшелері

Пәндер