Ұлттық қатынастар этикасы

Презентация қосу

Ұлттық қатынастар
этикасы. Азаматтық этика

Орындаған: Нұрланұлы Айбар
Ээк 20-12
Ұлттық қатынастар этикасы

Ұлттық қатынастар этикасы-бұл моральдық міндеттер мен мінез-құлыққа қойылатын талаптар жүйесі. Бұл
гуманитарлық білімнің салыстырмалы түрде тәуелсіз бөлімі. Ұлттық қатынастардың қазіргі заманғы этикасының
негізгі қағидаттары: барлық халықтар, этностар халқының моральдық теңдігі; әрбір халықтың немесе этностың
бостандығы; ұлттардың, халықтың, этностың өзін-өзі бағалауын тану; ұлттық қатынастардағы әділеттілік; ортақ
игілік үшін халықтар арасындағы ынтымақтастық пен ынтымақтастық болып табылады.Моральдағы теңдік
принципі тарихи түрде пайда болды және адамдардың туыстық оқшаулануы мен әлеуметтік бөлінуіне балама
ретінде қалыптасты. Моральдағы теңдік идеясының көрінісі-бұл алтын ереже: басқаларға өзіңіз қалаған нәрсені
жасаңыз. Бұл ереже моральдық талаптардың әмбебаптығын, олардың ұлттық немесе этникалық тегіне, нәсіліне,
мүліктік жағдайына, жасына, жынысына және т. б. қарамастан барлық адамдарға таралуын айқындайды.Ұлттық
қатынастар этикасындағы Бостандық қағидаты кез-келген халықтың немесе этностың, нәсіліне, Әлеуметтік және
мәдени дамуына, тарихи шындығына қарамастан, өз тағдырын өзі шешуге, өз бетінше немесе басқа халықтар мен
мемлекеттер құрамында дамуға деген талаптарын көрсетеді. Халықтың, ұлттың, этностың өзіндік құндылығын
тану адамның ұлттық өзін-өзі тануы оның дамуы мен әлеуметтенуінің маңызды дәрежесі екенін білдіреді.
Ұлттық қатынастар этикасы

Философияда космополитизм этикалық қағида ретінде екі танымал мектептің өкілдері – киниктер мен стоиктер
тұжырымдап, таратқан.Этикалық мағынада-ұлт, халық-бұл кез-келген моральдық мағынадан айырылған табиғи
тұлға; адамның адамдарға қатысты міндеттері жоқ (өзіне немесе басқаларға), бірақ олардың ұлтына қарамастан
жеке адамдарға қатысты ерікті міндеттері бар.Космополитизм ХХ ғасырда ерекше тарала бастады.ұлттықтан жоғары
мемлекеттер мен бірлестіктердің құрылуына себеп болды. Космополитизмнің белгілі бір тенденциялары Қазіргі
заманның экологиялық қозғалыстарында, жаһандануда.Ұлтшылдық пен космополитизмнің көзқарастары біржақты.
Оларға балама - "алтын орта" ұстанымы, яғни ұлттар, халықтар, этникалық топтар арасындағы қатынастардағы
ұлттық және жалпы адамзаттық үйлесімді қатынас. Бұл ұстанымның мысалы-әлемдік қауымдастықтың өміріне
біртіндеп еніп келе жатқан ұлттық және әмбебап, жалпы адамзаттық қарым-қатынасты біріктіруге христиандық
этикалық көзқарас. Христиандықтың жоғары моральдық идеалы барлық адамдарды өзіміз сияқты жақсы көруді талап
етеді, ал адамдар халықтардан тыс жерде болмағандықтан, барлық халықтарды өздері сияқты сүю керек. Бұл өсиет
патриотизмді табиғи және негізгі сезім ретінде, адамның өзінің жақын ортасына тікелей міндеті ретінде және
сонымен бірге ұлтшылдықтың жағымсыз белгілерінен бос сезім ретінде растайды. Бұл барлық басқа халықтарға оң
көзқарастың өлшеміне айналады және сөзсіз және жан-жақты моральдық қағидатқа жауап береді.
Азаматтық этика

Азаматтық этикасы қолданбалы этиканың мазмұны мен құрылымында ерекше орын алады: әр азамат үшін
нормативті бола отырып, ол өзін ситуациялық, мысалы, саяси күрес этикасы ретінде және кәсіби саясаттың
моральдық мәдениетінің негізі ретінде көрсетеді, адамгершілік тұрғысынан сауатты, өзінің саяси қызметінің
стратегиясы мен тактикасын құруды қамтамасыз етеді. Азаматтық Этика "азаматтық қоғам" және "азамат"сияқты
ұғымдармен тығыз байланысты.Азаматтық қоғам-мемлекеттік биліктен тәуелсіз адамдар, топтар, институттар
мен ұйымдар арасындағы саяси емес рухани және экономикалық қатынастардың тұтас жиынтығы. Ол қоғамдық
және жеке өмірдің қиылысында қалыптасады, онда адам сыртқы араласусыз өз іс-әрекетінің мақсаттары мен
құралдарын анықтайды. Бұл жеке адамдар мен саяси күштер әрекет ететін, бірақ мемлекеттік реттеусіз жеке
және сонымен бірге қоғамдық көрініс сияқты. Бұл өзін-өзі басқаратын құрылымдары бар қоғам, мемлекет пен
оның органдарының қызметін реттеуден құқықтық нормалармен қорғалған адамдардың өзін-өзі жүзеге асыру
саласы. Бұл жерде адамдар арасындағы индустриялық-экономикалық қатынастар және олардың әлеуметтік
теңсіздігі туындайды, бірақ бұл жерде өмірге бастамашылдық пен бәсекелестікті туындататын құқықтар мен
бостандықтардың негіздері қаланады; мұнда демократиялық институттар ойлап шығарылады, жаңа діл
қалыптасады, адам қызметінің кооперативі артады, қоғамдық өмірдің түрлі аспектілері ізгілендіріледі.
Азаматтық этика

Азаматтардың жеке және қоғамдық өмірінің тоғысындағы мінез – құлқын реттейтін азаматтық қоғам этикасы, бір
жағынан, жалпыадамзаттық моральдық нормалар мен құндылықтарға сүйенеді, екінші жағынан, саяси мораль
оны "қолдайды" - саяси өмір шеңберіне қатысатын адамдардың іс-әрекеттерін бағыттайтын және реттейтін
құндылықтар мен нормалар. Бірақ саяси моральдан айырмашылығы, азаматтық қоғамның этикасы адамдардың
саясат саласындағы емес, экономика және менеджмент саласындағы, меншік қатынастар жүйесіндегі әрекеттерін
реттейді және шектейді. Мұнда адамдар "саяси тіршілік иелері" – мемлекеттің субъектілері ретінде емес,
мемлекеттің араласуынан заңмен қорғалатын және өздерінің өмірлік стратегиялары мен тактикаларын толығымен
анықтайтын азаматтар ретінде әрекет етеді.Азаматтық қоғамның этикалық императивін бір кездері Гегель
тұжырымдаған:"адам бол және басқаларды адам ретінде құрметте". Мұндай императив көршісіне деген
сүйіспеншілікті қажет етпейді: жанашырлық, жомарттық, махаббат, жанашырлық талап ете алмайды. Бірақ ол
басқаларға жүйелі және ерікті түрде құрмет көрсетуді талап етеді, басқалардың іс-әрекеттерін түсінуді,
бостандықты, құндылықтардың жеке иерархиясын пайдалануды және олардың негізінде жеке жауапкершілік
бойынша жеке шешімдер қабылдай отырып, моральдық таңдау жасауды талап етеді. Сонымен қатар, таңдау
шеңбері адамның белгілі бір топқа жататындығымен емес, оның азаматтық көкжиегінің кеңдігімен анықталады.
Іскерлік қарым-қатынас этикасы

Өзара қарым-қатынастың басқа түрлерінен айырмашылығы, мысалы, жеке немесе әлеуметтік, іскери қарым-қатынастың өз мазмұны мен
сипаттары бар. Мұндай сипаттамалардың оқшаулануы бізге «іскерлік қарым-қатынас» түсінігін нақты және толық айқындауға мүмкіндік
береді.

Іскерлік қарым-қатынас этикасы имиджін жалпылама сипаттамаларын қамтитын жиынтығы сөз, назарға мемлекеттік, ұлттың тобы өкілдігінің
сақталған ұлттық психологиялық түрлер айырым ерекшеліктері алынады қаншалықты жақсы анықталады. Ұлттық және ол тиімді қарым-
қатынас ықпал етеді, себебі, жедел бизнес қарамастан оның қызметінің саласы бойынша адам, кәсіби бағдарды қажет психологиялық түрлі
ұлт түрлері және олардың салт-дәстүрі, және бірегей тарихи және мәдени мұраны, олардың кедендік, тілдерді, сезім, әсіресе білдіру,
темперамент, түсіну білу ұлттық эгоизмді жеңу, басқа халықтар мәдениетіне құрметпен қарауға тәрбиелеу.

Іскерлік қарым-қатынас этикасы түбегейлі әсіресе басқару және байланыс психология, этика, еңбекті ғылыми ұйымдастыру бойынша, ғылым
жиынтығы негізделген. Байланыс этикасын зерттеу қазіргі әлемнің қажеттіліктеріне байланысты. Психология және іскерлік қарым-қатынас
этикасы әртүрлі адамдармен өзара әрекеттесудің табысты тірегі болып табылады. Адам қарамастан, оның рөлі (басшысының немесе орта
менеджер, кәсіпкер немесе қарапайым азаматтық қызметшінің) міндетті сыни тиісті мәлімдемелер мен ұсыныстар бағалауға, серіктес
пайымдаулар талдау, өз көзқарастарын дау үшін, өз ойын тұжырымдауға қабілетті болуы тиіс. Бұл әрекетті орындау үшін, ең маңызды шарты
әңгімелесушіні тыңдай білу, қорғасын және басшылыққа сөйлесуді және қарым-қатынас кезінде достық атмосферасын құру, оң әсер ету үшін
дұрыс болып табылады. Барлық осы дағдыларды тиісті алдын ала оқытусыз мүмкін емес. Байланыс этикасының негізгі байланысы тікелей
көшбасшы немесе бағынышты адам болып табылады. Кез-келген салада кәсіби және тамаша маман болу үшін, қажетті білімдер мен
дағдыларды, тұлғааралық дағдыларды меңгеру жеткіліксіз. Бұдан басқа, сөйлеу мәдениетінің және ішкі мәдениеттің тиісті деңгейіне ие
болу қажет. Кепілдік және іскерлік қарым-қатынас мәдениеті тығыз өзара байланысты.
Іскерлік қарым-қатынас этикасы

Қалдықтарға және адамгершіліктік императив принципі: Бүгін, этикалық
негіздемелеріне Оның құрылысына екі ең көп таралған принциптерін
ұсынды.Утилитизмнің қағидаты адамның максималды санын көбейтуге
ұмтылған жағдайда, моральдық негізді деп саналатын әрекетке
негізделеді. Зиян келтірген зиян мөлшері іс-әрекеттің жалпы пайдасына
салыстырылады. Егер зақымдан асып кетсе, шешім этикалық емес деп
есептеледі. Кез-келген балама әрекеттер белгілі бір дәрежеде зиян
келтіретін жағдайда ең аз залалдың жолы таңдалады.

Моральдық императивтің қағидасы моральдық шешімдер қандай да бір
мән-жайларда нақты салдарға байланысты болмайды (яғни, пара жаман,
ал бір тұтынушының алдауы – бұл көптеген адамдар сияқты азғын
әрекеттер). Іскерлік қарым-қатынас этикеті адамдардың кәсіби мінез-
құлқының ең маңызды аспектісі болып табылады.

Этика туралы білу – бұл өте қажетті кәсіби сапа, оны сатып алу және
жетілдіру керек. Кез-келген бизнестің табысқа жетуіндегі іскерлік қарым-
қатынастың рөлі өте маңызды. Бұл адамдар өмірінің қажетті бөлігі, басқа
тұлғалармен өзара әрекеттесудің ең маңызды түрі. Өйткені, белгілі бір
дәрежеде тұрақтылықпен сипатталатын мақсаттардың белгілі бір жүйесі
дамытылуда.Іскерлік серіктестермен сөйлескенде табысқа жету үшін
олардың мүдделерін түсініп, ескеру керек. адамдар үшін бірдей маңызды
дұрыс тұжырымдау және олардың ой білдіру, жеке тұлғалардың тікелей
өзара мәселелерді шешуде өзара түсіністікті жету үшін мүмкіндігі болып
табылады.
Қазақ этикасы

Қазақ этикасы – қазақ халқының ұлттық әдеп жүйесін моральды, адамгершілікті зерттейтін
философиялық пән. Қазақ этикасының ежелгі бастау қайнар көздері үш мың
жылдай Еуразияның Ұлы даласында өркендеген скиф-сақ, ғұн, үйсін, қаңлы мен түрік
бірлестіктерінің мол мәдениетінен нәр алады. Қазақ этикасының қалыптасуына Қорқыт ата үлкен
үлес қосты. Оның үлгі-өнеге, өсиет-нақыл сөздері қазақтармен қатар барша түрік халықтарында
кең таралған. Қорқыт жырлары – имандылық пен ізеттілік, адамгершілік пен парасаттылыққа
меңзейді.

Қазақ даналарының тұжырымдауынша, ақыл-парасаттылық мынадай 10 нәрседен тұрады.

1. Адамдарға кішіпейіл және нәзік
сезімталдықпен қараудан; 1. Әр жағдайда сақ бола білуден;
2. Өзінің ісінің бұрыс екенін біліп, соған 2. Тілге ие болып, артық сөйлемеуден;
орай әрекет жасаудан; 3. Мәжілістерде тыныш, үндемей отырудан,
3. Халқына қызмет етіп, олардың тілек- әдеп сақтап, білмейтін нәрсені
армандарын орындаудан; айтпаудан және өкіндіретін сөздердің
4. Өз сырларын басқаға білдіру-білдірмеуді тілге ілігуінен сақтанудан;
білу; 4. Қатеңді бірден мойындап, кешірім
5. Өзінің және басқалардың сырын сұраудан;
сақтаудан; 5. Біреудің ісіне, өзі сұрамаса,
араласпаудан, құлаққа жағымсыз сөзді
Пайдаланылған әдебиеттер:

• https://student.zoomru.ru/etika/aza-lamalaryny-jetikaly-ojlary/78509.641549.s1.html

• https://helpiks.org/9-53666.html

• https://naparah.com/etika/0218894.html

• https://www.kaznu.kz/content/files/pages/folder17985/6D020200%20–
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ%20ҚАТЫНАСТАР.pdf

• https://kk.psichiatria.org/iskerlik-karym-katynas-2/

• https://yandex.kz/images/search?from=tabbar&text=Ұлттық%20қатынастар%20этикасы.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпкерлік пәніне жалпы шолу

Этика туралы түсінік

Этика және сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет негіздері

ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЭТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Деонтология түсінігі

Психология және кәсіптік қызметтік этикасы

Тілдік нормадан

Басқарудағы әдеп және этика

Махаббаттың мәнін

Заңгер мамандығы

Пәндер