Көктем салаты

Салаттардың түрлері

Ш. Уалиханов атындағы Көкшетау Университеті

Орындаған: Маханбетиярова Жансая

Қабылдаған: Қайкенова Айзада Ануарбековна

Жоспары

Салаттар тарихы

Салаттардың үстелге қойылу түрлері

Мезгілдерге бөлінетін Салаттар

Дәрумендерге бай салаттар

Жеңіл жасалатын салаттар

Көкөністердегі пайдалы дәрумендер мөлшері

Салаттардың тарихы өте ерте заманғы алғашқы салаттардан басталады, оны римдіктер молшылық, еркін құл еңбегі және үлкен мерекелер дәуірінде ойлап тапқан. Римдіктер салат ретінде мейрамдарда бал, тұз және сірке суы қосылған шөптер мен көкөністерді ұсынған. Salato немесе salata сөзі «қосымшалы тағам» дегенді білдірді. Әдетте, салат зәйтүн майы, бал және сірке суы қосылған, салат жапырақтары, пияздан тұрады және етпен бірге беріледі.

Салаттың жаңа түрлері мен дәмдеуіштері Ренессанстан басталады. Салат түрлері әр түрлі және ерекше болады, жаңа өнімдер, шараптар мен қатаң этикет ережелері пайда болады. Салат мерекелік дастарқанда қосымша тағамға айналды.

Салаттар тарихы

Ал, 20 ғасырда ет, балық, саңырауқұлақтар, бұршақ пен жүгері консервілері, жемістердің барлық түрлері салаттарға енгізілген. Енді салат көмекші тағам немесе тәбет ашар емес, ол тәуелсіз тағамдар санатына кіреді.

19 ғасырға дейінгі салаттар тарихы тек жаңа піскен көкөністерден, шөптерден, жемістерден құралған. 19 ғасырда салатта ет ингредиенттері, қайнатылған көкөністер мен тамыржемістер, сондай-ақ тұздалған, маринадталған және басқа өнімдер пайда болады.

Салаттардың үстелге

Қойылу түрлері

Салаттарға үстелге қоюүшін әр түрлі мөлшердегі ортақ немесе жеке салат ыдыстарын қолданыңыз. Салат ыдыстары шыны немесе фарфор болуы мүмкін. Мерекелік үстелде олардың барлығы бір жиынтықта немесе бір типте болғаны жөн. Барлық дерлік салаттарға ыдыстың кез-келген түрлерін қолдануға болады.

Жеке-жеке порциялы салаттар ерекше тартымды болады. Бірнеше нұсқасын атап өтсек.

Олардың біріншісі төменгі жағында салат жапырақтарымен көмкерілген және үстіне әр түрлі безендірілген кішкене салат ыдыстарына салу.

Екіншісі - «коктейль - ингредиенттер» көкеністер қабаттарға жайылып, тұздықпен құйылып, үгітілген ірімшік, жаңғақ, анар немесе күнжіт тұқымына себу.

Үшіншісі - араластырылған және тәжірибелі салат арнайы қалыпқа, көбінесе түбі жоқ цилиндр түрінде тығыз салынған форма арқылы орналастырып, содан кейін оны салат жапырақтарымен безендіру.

«Гүл шоқтары» салатының мерекелік безендірілуі үлкен шығындарды қажет етпейді, бірақ бұл сізге дастарқанға ерекше салтанат сыйлауға мүмкіндік береді.

«Рафаэлло» салаттарына қызмет ету тәсілі салаттардың кішірек кесілуін талап етеді.

Сондай-ақ салат пирогын жасау да дастаханға өте ерекше сән береді.

Мезгілдерге бөлінетін

салаттар

Жаздық

Күздік

Қыстық

Көктем салаты

Мезгілдік салат түрлері

ҚҰРАМЫ

Қызанақ - 1 дана

Тәтті бұрыш - 1 дана

Қияр - 1 дана

Пияз - 1 бас

Өсімдік майы - 15 мл

Дайындау әдісі

Көкөністерді ұсақтап тураңыз.

2. Өсімдік немесе зәйтүн майымен дәмдеңіз.

3. Дәміне қарай тұз бен бұрыш қосыңыз.

«Жаз» салаты

«Күздік» салаты

Құрамы:

1 шанышқы ақ қырыққабат

1 шанышқы гүлді қырыққабат

2-3 кішкентай сәбіз

2 қызыл болгар бұрышы

1 сары болгар бұрышы (міндетті емес)

1 ащы бұрыш

2 ұсақ қияр (міндетті емес)

1 шоқ аскөк

Маринадты құю:

100 мл өсімдік майы

50 мл 9% сірке суы

6 шай қасық тұз

5 шай қасық қант

1 литр су (немесе гүлді қырыққабаттың қайнатпасы)

«Қыстық» салат

Құрамы:

Қайнатылған сиыр еті (немесе қайнатылған шұжық) - 400 г.

картоп - 2 орташа түйнек

тауық жұмыртқасы - 5 дана.

маринадталған қияр - 150-200 г.

консервіленген жасыл бұршақ - 1 банка

ұнтақталған қара бұрыш - шымшу

дәміне қарай тұз

майонез - 2 ас қасық. л.

қаймақ - 1-2 ас қасық. л.

Салаттың барлық ингредиенттері керемет үйлеседі. Ал калория мөлшері онша жоғары емес, өйткені майонез майсыз қаймақпен араластырылады.

«Көктем» салаты

Құрамы:

2 жұмыртқа

2 орташа қияр

1 үлкен қызанақ

Жасыл шөптер 1 шоқ

қаймақ

Жасалу жолы:

Жұмыртқаны қайнатыңыз. Көкөністер мен шөптерді ұсақтап, қаймақ, тұз қосып, бәрін араластырыңыз. Ас болсын!

Дәрумендерге бай салаттар

Витаминді салаттар мерекелік тағам ретінде де қолданыла алады. Мысалы, жаңа жылдық үстелге жиі қойылатын бәріне өте жақсы көретін винегрет, шын мәнінде, нағыз дәрумендік негіз болып табылады. Картопта Д дәрумені көп, қызылшада С дәрумені, ал сәбізде А дәрумені бар. Осы ингредиенттердің барлығын өсімдік майымен араластырыңыз, сонда сіз әлемдегі ең дәмді дәрі-дәрмектердің бірін аласыз.

«Дәрумен» салаты

Қажетті тағам түрлері

120 г картоп, 120 г қызанақ, 120 г тәтті болгар бұрышы, 100 г қияр, 80 г маринадталған саңырауқұлақ, 1 дана пияз.

Тұздыққа

3 ас қасық өсімдік майы, сарымсақтың 2 бөлігі, қажетіне қарай жүзім шарабы, қызыл бұрыш, тұз және аскөк пен ақжелкен.

Дайындау тәсілі

Картопты алдын ала пісіріп дайындап алу қажет. Сонсоң картоп, саңырауқұлақ, қияр және қызанақты тілімдеп турайды. Ал бұрышты ұзыншақтап жұқалап, пиязды дөңгелектеп турайды.

Тұздық әзірлеу үшін сарымсақты ұсақтап турап, оған май, бұрыш, тұз және 2 ас қасық жүзім шарабын құйып, жақсылап араластырады.

Арнайы салат ыдысына саңырауқұлақ пен көкөністерді кезек-кезегімен салып, үстіне тұздықты құйып, аскөк және ақжелкенмен безендіреді. Осымен «Дәрумен» салаты әп-сәтте дайын болды. Бұл салат түрі дәруменге бай болғандықтан, әсіресе көктем уақытында адам ағзасына өте пайдалы болмақ.

Құрамы

жас қырыққабат 300 г.

сәбіз 1 дана. (үлкен)

пияз 1 бас (кішкентай)

аскөк

Соус құю үшін:

күнбағыс майы 1 ас қасық

сірке суы 1 шай қасық

қант 1 шай қасық

тұзды бұрыш

Дайындау тәсілі

Қырыққабатты ұсақтап тураңыз

Сәбізді ірі үккіште үккіштен өткізіңіз

Пиязды жарты сақинаға кесіңіз.

Аскөк майдалап тураңыз.

Соусты құйып, 10-15 мин күтіңіз.

Дәруменге толы қосымшалы

қырыққабат салаты

Жеңіл жасалатын

салаттар

КАРТОП САЛАТЫ

Құрамы: 5 түйір картоп, көк салаттың 7-8 жапырағы, 10-12 тал көк жуа, 1 кесе қаймақ. Дайындау процесі: Мұны дайындау технологиясы өте қарапайым. Картоп қабығымен асылады. Піскеннен кейін салқындатылып, қабығы аршылады. Ұсақтап туралады. Оған сақталған көк салат пен көк жуа қосып, араластырылады. Үстіне қаймақ құйылады.