КӨРУІНДЕ АУЫТҚУЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ - ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

Презентация қосу

КӨРУІНДЕ АУЫТҚУЫ БАР
БАЛАЛАРДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ-
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ.
Адам өміріндегі 80% ақпаратты көз
арқылы қабылдап алады. Көру
қызметі адамға кеңістікті бағдарлау,
өзінің қозғалыс аймағын кеңейту,
әлеуметтік тәжірибесін байыту
сияқты құндылықтарды меңгеру
үшін өте қажет. Ал, осы көру
функциясы бұзылуының
нәтижесінде балалардың даму
мүмкіндігі шектеледі.
ТИФЛОПЕДАГОГИКА

Арнайы педагогикада көруі бұзылған тұлғаларды оқыту мен
тәрбиелеу мәселесін зерттейтін ғылымды –
тифлопедагогика деп атайды.
Тифлопедагогика грек сөзінен алғанда «tiflus» - соқыр деген

мағынаны білдіреді,педагогика-тәрбиелеймін деген
мағынада.Көруі бұзылған тұлғалар,соқырлар және нашар
көретіндер тұлғалар арнайы педагогикада психоденелік
бұзылысты қамтиды.Бұларда көріп қабылдаудың
шектеулілігі анық байқалады.Болу себептері көруі бұзылған
тұлғалардың бұзылу себептері мынандай:туғаннан
соқыр,көруі бұзылған,жүре бара пайда болу.
Туғаннан ішкі даму жағдайы тұқым қуалаудан,зақымдану

әсерінен созылмалы ауруға шалдығудан болады.
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БІЛІМ ЖӘНЕ ТӘРБИЕ
Көру ақаулығы бар балаларды мемлекет жүйесінде
арнайы білім беру және тәрбиелеу аркылы ерекше
қажетті жағдайда білім беру ,оқыту барысында
принциптер негізінде іске асыралады.
Арнаулы оқытудың өзіндік принциптерімен ерекше

келген міндеттері негізінде тәрбиелеп және оқыта отырып
түзетуге бағыттала отырып, жүргізіледі.Сондықтан да
соқыр және көзі нашар балаларды оқытуға арналған
мектепк елесі қызметтерді орындайды:
- оқу –тәрбие,түзету ,дамыту,санитарлық-гигиеналық,емдеу
–қалпына келтіру әлеуметтік-бейімделу,бағдарлау.
Мұндай тұлғадағы балалардың психикалық дамуының

қалыптасуы ең алдымен білім беруге байланысты болып
келеді.
Оку кластары мен болмелері арнайы жабдықталып
санитарлық-гигиеналық жағдай қүрылады,емдеу
жұмыстары ұйымдастырылады.Түлектерді әлеуметтік –
еңбек бейімделулігі жұмысты күшейту .Көруі бұзылған
балаларды арнайы мектептерде оқытып, білім береді,
арнайы дәптерлер пайдалану ,бір орында парталармен
қамтамасыз ету. Көру обьектілерің көзден белгілі бір
орақашықтықта орналастыру ескеріледі.
Арнайы мектеп 3 сатыдан тұрады:

1-бастауыш;

2-негізгі;

3-орта мектеп сатысы.

Бастауыш мектепте – көріп қабылдауын,түйсінуін дамыту,

логопедия, ырғақ, әлеум-тұрмыстың бағдарлау сабағы
өтіледі.
Ең бірінші көру мүмкіндігі бұзылған жағдайға,
психикалық әрекетіне материалистік мінездеме
берген француз ағартушысы Д. Дидроның
«Көретіндерге көру мүмкіндігі нашарлар жайлы
насихат хат» атты оқулығында, ал одан алдындағы
әйгілі «энциклопедиясында» көру мүмкіндігінің
бұзылуы жайлы қарастырған. Д. Дидроның еңбектері
қоғамның көру мүмкіндігі шектеулі адамдарған деген
көзқарасын өзгертіп, олардың міндетті түрде арнайы
білім алу қажеттігін дәлелдеді. Көру мүмкіндігі
шектеулі адам қараңғылықты сезбейді және түнекте
өмір сүремін деп ойламайды. Психологиялық жағынын
алғанда көру мүмкіндігі шектеулі адамдар шынында
бақытсыздық емес, ол әлеуметтік жайт.
ӘДІС ТҮРЛЕРІ
Оқыту барысында тағы бір
ескеретін жайт - көру қабілеті
Ең қарапайым жұмыс – нашар балаларға жеміс-
пирамида жинау. Ол жидектерді түсіндіргенде
баланың үлкен, кіші деген ойыншық муляжды
ұғымдарды үйренуіне ықпал пайдаланғаннан гөрі, шынайы
етеді. Әрі көру қабілеті жеміс-жидектерді қолмен
төмен балаларда екі ұстатып, дәмін сездіріп, иісін
қолдың координациясы иіскету баланың қабылдауына
бірдей жұмыс жасауы қолайлы әдіс. Сонымен қатар
міндетті. Жұмыс жасаған олармен жұмыс жасағанда
уақытта маман баланың нақты негізделмеген «ана
артында тұрып, оның қолыңды көтер, мына жақта»
қолына өзінің қолын қою деген сияқты ұғымдарды мүлде
арқылы бірге қимылдар қолданбаңыздар. Бұны ата-
жасайды. Сонда науқасқа аналар да ескеру керек.
қабылдау жеңіл болады.
КӨРУ БҰЗЫЛЫСТАРЫ БАР
БАЛАЛАРДЫҢ ОҚЫТУ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
Орта білім алуы төмендегі себептерге:
көрмейтін және нашар көретін оқушылардың танымдық

қызметінің ерекшелігіне;
оқу қарқынының баяулығы және жалпы білім беру пәндеріне

елестету олқылықтарын толтыру мен оқушылардың
қоршаған орта туралы білімдеріне мүмкіндік беретін
пропедевтикалық бөлімдерді қосу қажеттілігіне;
көрмейтіндермен ақпарат алудың сукцессивті тәсілін

пайдалануына (ұстап көру арқылы ақпарат алуды пайдалану);
Брайль жүйесі бойынша жазу мен оқуға үйретудің

ерекшеліктеріне; рельефті суреттер және сызбаларды оқуға;
тифлоприборларды және бақылау, тәжірибелік және
лабораториялық жұмыстар жүргізу барысында кеңістікте
бағдарлай алуға арналған құралдарды пайдалану
қажеттілігіне байланысты.
1-топ мүлдем
көрмейтін
балалар;
- 1 - топтағы балаларға брайль жүйесінде
оқытылу ұсынылады.
Брайль жүйесі – бұл бедерлі нүкте арқылы
оқыту мен жазу. Аталған жүйемен оқыту
үшін арнайы құралдар (прибор, брайль
дәптері, грифель) қолданылады.1-топтағы
балаларға брайл жүйесін үйретпес бұрын ет
сезім қабілеттерін дамытумен жұмыстану
керек. Баланың ет сезім мүшелері дамыса,
қалыптасса бедерлі нүктелерді сезуіне,
әріптер мен сандарды тез үйренуіне көп
көмегін тигізеді.
2-топ көру деңгейі
төмен балалар;

- Көру деңгейі төмен балалар мен көру деңгейі
функционалдық бұзылған балаларға мынадай
үлгідегі көзге арналған жаттығулар жасатуға
болады. Әуеннің сүйемелдеуімен көзді ашып, жұму,
ауаға көзбен көлденеңнен сегіз салу (15-20 рет), көзге
сұқ және ортаңғы саусақпен жеңіл массаж жасау
керек. Көзге арналған жаттығулармен қатар денеге
де жаттығулар жасап отырылады. Сонымен
қатар көзге арналған электронды жаттығулар мен
тренажорлар бар.
3-топ көру деңгейі
функционалдық
бұзылған балалар.
(қыли, амблиопия);

- Көру деңгейі функционалдық бұзылған балалардың
ауру диагнозына байланысты әр қайсысымен
ұсынылым бойынша жұмыстанылады.
Егер балада миопия ауруы болса, жақында тұрған
нәрселерді жақсы көреді де, алыстағыны көрмейді.
Бұл баламен жеке жұмыстану қажет және көзге
арналған арнайы жаттығуларды жасап отыру керек.
Жұмыс орны жарық болуына ықпал жасау және
баланың денесін тіке ұстап отыруына бақылау
жасап отыру керек.

Ұқсас жұмыстар

Көру қабілеті бұзылған балаларға инклюзивті білім берудегі ерекшеліктері мен кездесетін қиыншылықтарды шешу жолдары

Психикалық дамуында ауытқуы бар балалар

ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ БҰЗЫЛУЛАРЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ - ПЕДАГОГИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

Арнайы психология

Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік, медициналық - педагогикалық коррекциялық қолдау

Мүмкіндігі шектеулі балалар категориясы

Психикалық дамуында кемістігі бар балалар

Ата - аналарға арналған психологиялық кеңес беру пункті жұмысын ұйымдастыру

Психологиялық-педагогикалық коррекция пәніне кіріспе

Италияның білім беру жүйесі 1971 жылы Италияда ерекше қажеттіліктері бар балаларды жалпы білім беретін мектепте оқыту құқығы туралы бірінші

Пәндер