Ақжол газетінде

Міржақып Дулатов 1885-1935

Міржақып Дулатов-қоғам қайраткері, жазушы, ақын.

Міржақып Дулатов

1885 жылы 25 қарашада Торғай уезінің Сарықопа болысының бірінші ауылында (қазіргі Қостанай облысының Жангелдин ауданы) туған.

Әкесі Дулат елге беделді кісі болған.

Ауыл молдасынан сауат ашып, онан соң ауыл мұғалімінен оқиды.

1897 жылы Торғай қаласындағы екі кластық орыс-қазақ училищесіне түсіп, оны 1902 жыл бітіріп шығады.

Ұстаздық өмірі басталады.

Дарынды жас Ахмет Байтұрсыновпен кездеседі.

1905 жылы Қарқаралыда өткен, 14500 адам қатысып, тұңғыш Қазақ құрылтайын ұйымдастырушылардың бірі болды.

1907 жылы Петербургте бір ғана нөмірі жарық көріп, жабылып қалған “Серке” газеті болған.

1910 жылы Қызылжарда Мағжан Жұмабаевпен кездеседі.

Оның орысша оқуына көмектесіп, ұстаздық етеді.

“Қазақ” газетінде Ахмет Байтұрсыновпен бірге еңбек етеді.

1917-1919 жылдар аралығында “Алаш” партиясының көрнекті жетекшілердің бірі болды.

“Ақжол” газетінде

“Қазақстан мемлекеттік баспасында”

“Еңбекші қазақ” газетінде

еңбек етті.

Еңбектері

“Оян, қазақ!” өлеңдер жинағы Уфада жарық көрді.

1910 жылы “Бақытсыз Жамал” романы

1913 жылы “Азамат” өлеңдер жинағы

1915 жыл “Терме” әдеби-публицистикалық кітабын шығарды.

1935 жылдың 5 қазанында Соловецкийдегі лагерьде қайтыс болды.

“Оян, қазақ!”

Саяси-әлеуметтік тақырыпқа жазылған

Өлеңдерінде отаршыл саясатты батыл сынап, оған қарсы тұруға ашық түрде көрсетеді.

“Бақытсыз Жамал” романы

Тақырыбы- әйел теңсіздігі

Романның кейіпкерлері

Бас кейіпкері Жамал

Әкесі Сәрсенбай

Шешесі Шолпан

Күйеуі Жұман

Күйеуінің әкесі Байжан

Сүйген жігіті - Ғали

ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ

Міржақып Дулатов - әдебиеттің әр түрлі жанрына қалам тартқан қаламгер. Алғашқы кітабы - "Оян, қазақ!" деген атпен Петербург қаласындағы жарық көрген өлең жинағы. Одан кейін 1913 жылыОрьнборда "Азамат", ал 1915 жылы "Терме" атты өлеңдер кітаптары басылып шығады. Ақын өлеңдерінің басты такырыбы-ел тағдыры болды. Алғашқы кітабы "Оян, қазақ!" жұртшылық арасында ауыздан-ауызға, қолдан-қолға тез тарап кетеді. Қайта басылады. Кітаптың нeriзгi мазмұньн халықты оятуға, әділетсіздікпен күресуге шақырған өлеңдер құрады. Сол себепті де кітап тұтқындалып, авторы қуғынға ұшырайды.

Өзінің шығармашылық жолын ә дегеннен өлеңнен бастаған Міржақып проза жанрына да қалам сілтейді. 1910 жылы оның осы жанрдағы туындысы "Бақытсыз Жамал" романы Қазан қаласында басылыш шықты. Бұл - қазақ әдебиетіндегі таза көркем проза үлгісінде туған тұңгыш роман еді. Кітап 1914 жылы екінші peт басылды.

Бұл жылдары Міржақып бірқатар мақалалар мен фельетондар жазады. 1922 жылы Ташкентте екі бөлімнен тұратын "Есеп кұралы" оқулығын бастырады. "Балқия" пьесасын жазады.