Газ және газ конденсатын өндіру әдістері: төмен температуралы конденсация және ректификацияның технологиялық схемалары

Газ және газ конденсатын өндіру әдістері

Орындаған:ХТОВ-31 тобының студенті Капизов. М. С

Тексерген:аға оқытушы, магистр Шакиров. Т. А

МАзмұны

Газ конденсаттарын, көмірсутекті газдарды өндірудің даму тарихы .

Газдарды өндіру.

Төмен температуралы конденсация әдісімен газдыөңдеудің технологиялық сұлбалары, олардың түрлері.

Төмен температуралы ректификация әдісімен газды өңдеудің технологиялық сұлбалары, олардың түрлері.

Газ ұңғымаларынан алынған өнімнің құрамына байланысты газ кен орындары екі топқа бөлінеді: таза газ кен орындары және газ конденсаты кен орындары. Газ кен орындарында ұңғымалардан ылғал мен механикалық қоспалардың қатты бөлшектерімен бірге таза газ (бұдан әрі табиғи газ деп аталады) келеді. Табиғи газ негізінен қойнауқаттық қысым өзгерген кезде конденсацияланбайтын жеңіл көмірсутекті - метаннан (94-98%) тұрады.

Метанға қарағанда ауыр көмірсутектер қойнауқаттық қысым өзгерген кезде конденсат деп аталатын сұйық күйге өтеді (конденсацияланады) . Газ бен конденсатпен бірге су мен механикалық қоспалардың қатты бөлшектері ұңғымалардың түбінен шығады

Газ бен газ конденсатын өндірудің негізгі әдісі-субұрқақ, өйткені өнімді резервуардағы газ жеткілікті үлкен энергияға ие, бұл оның резервуардың капиллярлық арналары арқылы газ ұңғымаларының түбіне өтуін қамтамасыз етеді. Мұнай өндірудің фонтандық әдісі сияқты, газ ұңғыманың аузына субұрқақ құбырларының бағанасы арқылы түседі.

Айта кету керек, газ өндіру бір өнімді қабаттан (бір қабатты кен орындары) және екі немесе одан да көп қабаттардан (көп қабатты кен орындары) жүзеге асырылады.

Төмен температуралы конденсация (НТК) - газды сатылап салқындату процесі.

Төмен температуралы конденсация (ТТК) - табиғи газды, ілеспе мұнай газын (ІМГ) белгілі бір қысым кезінде газ конденсатының жекелеген компоненттерінің немесе олардың фракцияларының жүйелі конденсациясымен бірге жүретін изобарлық салқындату процесі. Ол 0-ден -30°C-қа дейінгі температурада жүзеге асырылады.

Көмірсутекті газдарды ТТК әдісімен бөлу оларды газдардан алынатын компоненттердің конденсациясымен бірге жүретін тұрақты қысым кезінде белгіленген температураға дейін салқындату арқылы жүзеге асырылады, содан кейін газ және сұйық фазалардың сепараторларында бөлінеді.

ТТК әдісі бойынша адсорбенттермен кептірілген газ минус 30 бен минус 450С аралығына дейін суытылады да газ сеператорына түседі. Оның жоғарғы жағынан газ, астынан конденсат беріледі. Сұйық фаза ректификация колонннасына, этансыздануға, яғни, метан мен этаннан айыруға түседі. Төмен температуралы конденсациялауда, компрессия әдісіндегі сияқты, тек төмен температурада бір дәрежелі конденсациялау жүреді.

1, 7-сепараторлар;

2-компрессор;

3-ауа тоңазытқыш;

4, 5-жылуалмастырғыштар;

6, 10 -пропанды буландырғыштар;

8 деэтанизатор;

9 - рефлюксті сыйымдылық;

11-рибойлер.

I-шикі газ;

II - құрғақ газ;

III- көмірсутектердің кең фракциясы.

Төмен температуралы конденсациялау әдісінің принципиалды схемасы

Төмен температуралы ректификация (ТТР)

Төмен температуралы ректификация (ТТР) - газ шикізатын 2 фазалық күйге (салқындатылған газ және одан түскен көмірсутек конденсаты) өтетін температураға дейін салқындатуға және кейіннен пайда болған газ сұйықтығы қоспасын тарелка немесе саптама ректификациялық колонналарда алдын ала сепарациясыз бөлуге негізделген.

Төмен температуралы ректификация төмен температуралы конденсация процесінен ерекшеленеді, өйткені ректификация процесі төмен температурада жүреді.

Төмен температуралы ректификациялау әдісі бойынша бастапқы газ жылуалмастырғышта суытылады да ректификациялау колоннасына түседі. Колоннаның жоғарғы жағынан жеңіл көмірсутектері шығады, суытылады да пропан тоңазытқышында аздап конденсацияланады. Конденсат колоннаға суық ағын есебінде қайта беріледі. Колоннаның төменгі жағынан тұрақсыз бензин шығады.

1 - Сыртқы Тоңазытқыш цикл;

2-сепаратор;

3-ректификациялық баған.

I - шикі газ;

II - ШФУ;

III - жылу тасымалдаушы;

IV - жоғарғы өнім колон

V-суландыру;

VI-бензинсізденген газ.

Екі әдістің де артықшылықтары мен кемістіктері бар. Төмен температуралы конденсациялаудың ректификациялаумен салыстырғанда артықшылықтары мынадай:

газдың бәрі емес, тек оның конденсацияланған бөлігі ғана ректификация колоннасынан өтеді, бұл оның диаметрін азайтады;

2) метан мен этанның мөлшері конденсатта көп болмайды, сондықтан колоннаның жоғарғы жағының температурасы жоғары болуы мүмкін, бұл суыту шығынын азайтады;

3) капиталдық шығын көп емес.