ҚЫПШАҚ ХАНДЫҒЫ




Презентация қосу
ҚЫПШАҚ
ХАНДЫҒЫ

Дайындалға
н:Қорғанбе
к Елнұр
Қыпшақ хандығы (XI-XIII ғғ басында)
Жоспары
1.Қыпшақтардың қоныстанған жерлері
және этникалық құрамы
2. Қыпшақтардың қоғамдық құрылысы
3. Қыпшақ хандығының саяси жағдайы
4. Қыпшақтардың шаруашылығы
1. ҚЫПШАҚТАРД ЫҢ ҚОНЫСТАНҒАН ЖЕРЛ ЕРІ ЖӘНЕ
ЭТНИКАЛЫҚ ҚҰРАМЫ

Қыпшақ хандығы XI ғ құрылды .
Алтайдан Еділге дейінгі аралықты
“Қыпшақтар даласы” (Дешті Қыпшақ)
деп атаған.
Жалпы қыпшақтардың этникалық
құрамы екі бөліктен тұрады
ЖАЛПЫ ҚЫПШАҚТАРДЫҢ
ЭТНИКАЛЫҚ ҚҰРАМЫ ЕКІ
БӨЛІКТЕН ТҰРАДЫ

Батыс бірлестігі Шығыс бірлестік
16 тайпадан тұрады:
11 тайпадан
8 негізгі , 8 ұсақ
тұрады: тайпалық
елбөрілі, тоқсоба, бөлімшелер.
йетиоба, дурут Ең беделдісі бөрілер
болған.
Қыпшақ хандары осы
тайпадан шығып
отырған.
ҚЫПШАҚ БІРЛЕСТІГІНДЕГІ ТҮРІК
ТІЛДЕС ТАЙПАЛАР:
Қимақ
XIIғ бастап Арал
Оғыз маңындағы
Құман Қаңлылар
Ежелгі Қарлұқтар
башқұрт Жіліктер
қосылған .
Еуропа саяхатшысы Плано Карпинидің
“қаңлылар
қыпшақша сөйлейді екен” дегені толық
дәлелдейді.
ҚЫПШАҚ ХАЛҚЫНЫҢ
ҚАЛЫПТАСУЫ

Дешті Қыпшақта (Қыпшақтар
даласында ) қыпшақ халқының
қалыптасуы заңды құбылыс
еді.Бірақ
монғол шапқыншылығы бұған
үлкен
нұқсан келтірді. Сөйтіп
Қазақстанда
біріңғай халық болып қалыптасу
2. ҚЫПШАҚТАРДЫҢ ҚОҒАМДЫҚ
ҚҰРЫЛЫСЫ

Қытай тарихшысы Жүзжани
бөрілерді хан
әулиетінің тайпасы деп
атаған.
Хандық биліктің орталығын
“орда” деп атаған.
Әскери басқару жүйесі
бойынша оң және сол
қанат болып бөлінді.
ӘСКЕРИ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ ЕКІГЕ
БӨЛІНГЕН

Оң қанаттың күші Сол қанаттың
және беделі басым орталығы
орталығы Жайық Сырдария
өзені бойындағы өзені бойындағы
Сарайшық қаласы Сығанақ қаласы

Екі қанатқа бөлу билікті мызғытпай
ұстап отыру үшін жасалған еді.
АҚСҮЙЕК-ШОНЖАРЛАРҒА

Хан Ханның туыстарыТархандар Басқақтар

Бектер Байлар Ру-тайпа көсемдері

Құлды “яланкуг” деп атаған

Қыпшақтардың бөгде аттары:
Орыс деректерінде: «Половцы»
(далалықтар)
Венгр деректерінде: «Кундар»
«командар»
3. ҚЫПШАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ САЯСИ
ЖАҒДАЙЫ
Қыпшақтар Хорезм елімен қатынасты
жақсартуға тырысады.
Хорезм билеушілері Текеш пен II Мұхаммед
қыпшақ ханы Қадыр Букехан мен оның жиені
Алып-Деректің арасындағы билік үшін
таласты
пайдаланып,Сығанақ қаласын басып алуды
ойластырады. Текеш Отырарды билеп
отырған
Алып-Деректің әскерін өз жағына шығарып,
қаланы жаулап алды.
4. ҚЫПШАҚТАРДЫҢ
ШАРУАШЫЛЫҒЫ

Мал шаруашылығы (төрт
түлік)
Тұрмыстық кәсіп ( қолөнер
зергерлік)
Аң аулау шаруашылығы
Егін шаруашылығы
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар
Қыпшақтардың батыс бірлестігі
Қыпшақтардың шаруашылығы
Батыс Қазақстан облысы Тасқала ауданы
Әбілхайыр ханның немересі
Керей хан Жәнібек хан
Тас дәуірінің кезеңдері
Қазақ хандығы
Қазақ хандығының негізін құраушы Керей мен Жәнібек хандары
Қазақ мемлекеттілігінің эволюциясы
ҚАЗАҚСТАН ЖЕРІНДЕГІ КЕЙІНГІ ОРТАҒАСЫРЛЫҚ МЕМЛЕКЕТТЕР
Пәндер