Риккетсиялар туралы жалпы түсінік

HOCA AHMET YESEVI ULUSLARARASI TURK-KAZAK UNIVERSITESI

Тақырып:Riсkettsia рrowazeki морфологиясы және дақылдандыруы

Қ. А. Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ Түрік Университеті

Бөж

Тобы: ЖМ-906

Дайындаған: Батыр Нихола

Тексерген: Оспанова Эльмира

І. Кіріспе:

ІІ. Негізгі бөлім

Риккетсиялар туралы жалпы түсінік

Морфологиясы

Дақылдануы

ІІІ. Қорытынды:

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

Жоспары:

Г. Риккетс және Р. Уалдер 1909-1910жылдары аурулардың қанынан мексика бөртпе сүзегі(табардило) және залалданған биттерден қозғалғыш емес, майда, биполярлы микроорганизм бөліп алған. Чехия ғалымы С. П. Провачек адам плазмасынан және лейкоцитынан сопақша және созылған денешіктер тапқан. Ол Романовский-Гимза тәсілімен жақсы боялады. Г. Х. Ромаша-Лима бөртпе сүзегін майдаполиморфты микроорганизмдер (ауру адамның қанында және залалданғанбиттердің ішегінде кездеседі) қоздыратындығы анықтаған. Бөртпе сүзегi - ол адам денесiн уыттандырып, терiде дөңгелек нүктелi қанталау түрiнде бөртпе түзіп және әртүрлi жерлерде орналасып, ұсақ қан тамырларында қан ұюы орын алып, жүйкежәне жүрек, қан тамырлары жүйелерiнiң жұмысының бұзылуынтудырып, тез қызба беретiн рекетсиозды ауру. Бөртпе сүзегiнiң 2 түрi болады :эпидемиялық түрi және қайталанатын рi.

Риккетсиялар

Rickettsia

Морфологиясы

Провачек риккетсиясы(rikettsia prowachekii) гантель тәрізді пішінді, орташа көлемі 0-0. 3, 0. 6мкм максимальды көлемі 0. 8мкм. Фенолды функциямен қызыл түске өте жақсы боялады. Электронды микроскоппен көргенде Провачек риккетсиясының қалыңдығы 10-12нм микрокапсула, клетка қабығы және цитоплазмалық мембранасы жақсы көрінеді. Риккетсияның тірі қалуы эукариотты иесінің жасушаларының цитоплазмасы ішіне енуіне, өсуіне және репликациясына байланысты. Сондықтан олар жасанды қоректік орталарда өмір сүре алмайды және тіндерде де, эмбриондарда да өседі.

Провачек риккетсиясы қанға түскенен кейiн, қан тамырларының эндотелия клеткаларына енiп, көбейедi және олар жойылған кезде адам ағзасына уыт бөлiнедi. Риккетсияның эндотелий клеткаларының iшiнде паразиттелу нәтижесiнде олар iсiнiп, iшкi қабаты түлеп жарылады. Жарылған клеткалардан шыққан риккетсиялар қайта қанға түседi, оның бір бөлiгi жойылып, қалған бөлiгi тамырлар эндотелиясының жаңа клеткаларына енедi. Риккетсиялық уыт тамырларға ерекше әсер етiп, орталық жүйке жүйесiнiң және қан айналымының бұзылуына әкеп соқтырады. Бөртпе сүзегiндегi тамырлардың зақымдануының қарапайым түрi, сүйел тәрiздi болып кездесетiн эндоваскулит. Бөртпе сүзегiнiң патогенезiнде аллергиялық компонент үлкен рөл атқарады.

Патогенезі

R. prowazekii - грам Tepic таякшалар, Романовский - Гимзе әдісі бойынша қызыл туске боялады. Олардың субмикроскопиялық кұрылысы грам тepic бактериялардың құрылымына уксас. Жасуша ішіндегі R. Prowazekii-ді электронды микроскопта қараганда микрокапсуласын көруге болады. Негізі екі антигені бар: беткейлі орналасқан термостабилді топтық - спецификалық липополисахарид жэне epiмейтін соматикалық турлі-спецификалық термолабилді ақуызды - полисахаридл кешен. Провацек риккетсиясының генетикалық инженерия әдісімен үш ақуызды антигені анықталады.

Дақылдануы