Борттық тамақтануға қойылатын гигиеналық талаптар

Презентация қосу

«Астана медицина университеті» КеАҚ
«Қоғамдық денсаулық сақтау және гигиена кафедрасы»

СӨЖ
Тақырыбы: Борттық тамақтануға
қойылатын гигиеналық талаптар.

Орындаған:
Топ:
Тексерген:

Нұр-Сұлтан, 2020
Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Борттағы тамақтану;
2. Борттық тамақтануды
ұйымдастыруға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар;

ІІІ.Қолданылған
әдебиеттер тізімі
Кіріспе.
Тамақтану – ағзаның өмірлік
қажеттілігі болып саналады. Ол адамды
сумен, энергия мен қамтамасыз етеді.
Клеткаларды құру үшін , сол себепті әр
түрлі жағдайда емдем-терапиасы
қолданылады. Су адамның бір тәуіліктегі
тиімді тамақтану рационы(1280-3000ккал)
бұл өмір сүру деңгейіне байланысты.
Азықпен адам жалпы тіршілікке қажетті
белок, май, көмірсутегі, минералды тұз, су,
витаминдер мен тыеандарды қалпына
келтіруге, энергия шығынын және ағзаның
қажеттерін толтыруға арналған басқа да
заттар алады. Осы заттардың барлығы
күрделі алмасу үрдісіне қатысады.
Ақуыздар, көмірсулар, майлар ағзаны
энергиямен қамтамасыз етуде басты
Кез-келген диета тағамның мынадай
ерекшелігін негізге ала отырып құрылыуы керек:

1.Калориялығы мен химиялық құрамы;

2.Тағамның физикалық қасиеттерін;

3.Рұқсат етілген тағамдар жеткілікті көлемде
кіргізіледі;

4.Тамақтандыру тәртібі;

5. Тағамның ерекше өңделген түрі.
Борттағы тамақтану
Аэропорттарда жолаушылардың тамақтануы аэровокзалдар мен аэропорт
қонақ үйлерінде орналасқан қоғамдық тамақтандыру кәсіпорнында жүзеге асады.
Жобалау нормалары бойынша азаматтық авияция ішкі желілерінде сағатына 30 –
дан 400 адамға дейін жолаушы ағынды аэровокзалдарда кафе және буфеттер, ол
жолаушы ағынды 400 адамнан астам аэровокзалдарда - мейрамхана, кафе, буфеттер
қарастырылады.

Авиация жолаушыларында уақыт шектеулігін ескерсек, мейрамханадан басқа
барлық қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары өзін – өзі қызмет көрсету әдісі
бойынша жұмыс істейді, сонымен қатар бәліш, тоқаш, бутербродтар, сүт
қышқылды өнімдер, ұннан даярланатын кондитерлік өнімдер және ыстық сусындар,
шырындар, минералды сулар сататын буфеттер ұйымдастырылады.

Авиакомпания туралы 70 % қалыптасқан әсер жолаушыларды ұшу кезінде қалай
және немен тамақтандырғанмен байланысты. Бір жағынан бұл адамның ұзақ
ұшулар кезінде тамақтанумен табиғи қажеттіліктеріне негізделген. Екінші
жағынан, әуе кеменің бортында тұйық кеңістікте болған уақытта жолаушылар
үшін бұл тамақтануды бір қол жетімді іс ретінде қарастыруға болады. Сондықтан
тасымалдаушының имиджі осы іс қалай асырылатынына байланысты.
Борттағы тамақтану

• Борттық тамақтану мейрамханада даярланады да,
жолаушыларға бортпроводник рацион түрінде : ыстық таңғы
( ас кешкі ас ) , салқын таңғы ас ( кешкі ас ) , консервіленген
таңғы ас ( кешкі ас ) , шай және салқын сусындар ұсынылады.

• Мейрамханада борттық тамақтану цехы ұйымдастырылады,
ол рационды даярлау, жинақтау және самолетке жөнелту
үрдістеріне механикаландыру үшін қажетті жабдықтармен
жабдықталған.

Рейс ұзақтығы 4 сағаттан астам самолеттте жолаушыларға
бір реттік ыстық тамақтану, ал 6 сағаттан астам самолетте
- екі реттік тамақтану ұсынылады.
Тамақтануы мынандай негізгі гигиеналық
талаптарды қанағаттандыруы тиіс:

Тамақтың құрамында ағза үшін қажетті ақуыз, май, липойд, көмірсу,
минералдық зат, витамин, су жеткілікті мөлшерде және оптималдық
арақатынаста болуға міндетті.

Тамақ алуан түрлі болып келуге тиіс. Оның құрамына өсімдіктен және
жануарлардан алынатын сүт, ет, балық, жұмыртқа . нан көкеніс, жеміс – жидек
тағы басқа азық – түліктер енуі қажет.

Тамақ сапалы болуға тиіс және құрамында зиянды қоспасы, ауру тудыратын
микробтары болмауы керек .

Тамақ көлемі жағынан да каллориясы жағынан да жеткілікті болуға яғни
адамның тою сезімін тудыратындай болуға тиіс.
Борттағы тамақтану

Ұшақ бортында тамақтандыруды
ұйымдастыру кезінде ұшу ұзақтығы, тәулік
мерзімі, жолаушыларға қызмет көрсету классы
және т.б. есептелінеді. Қысқа және кешкі
рейстерде жолаушыларға будетбродтан, әр
түрлі сусындармен сэндвичтен, жаңғақтан және
минералды судан тұратын тығыз ланч бокс
ұсынылады. Бұл өнімдер жиынтығын
самолетта пайдалану міндетті емес, оны қалау
бойынша өзімен бірге алып кетуге болады.Ұзақ
рейстерде ыстық тағамдар қарастырылған, ол
әр төрт сағат ішінде ұсынылады, сонымен
қатар тағамдардың құрамы өзгеріп
тұрады.Ыстық тамақтанудың рационы қызмет
көрсету классымен байланысты, бірақ әрқашан
үш – төрттен кем емес тамақ , сонымен қатар
шай, кофе, сусындар қосылып тұрады. Әр түрлі
тасымалдаушыларда эконом классатағы
жолаушылар үшін ыстық тамақтанудың рацион
құрамы төменде қарастырылған.
Борттық тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар:
Борттық тамақтандыру ассортименті объектінің технологиялық,
тоңазытқыш, соның ішінде төмен температуралы жабдықтармен, механизация
құралдарымен, әуе кемесінде буфет-ас үйінің жабдығының бар болуына қарай
әзірленеді. Экипаж мүшелері, жолаушыларға арналған дастархан ассортиментіне,
рациондар мен салқындатылатын сусындар, арақ-шарап өнімдерінің мәзіріне осы
санитариялық ереже талаптарына сәкестігі туралы санитариялық-
эпидемиологиялық қорытынды беріледі.

Экипаж мүшелеріне борттық тамақтандыру, рациондар мәзірі апта сайын, ал
авиажолаушылар үшін ай сайын әзірленеді.
Әуе көлігінде буфет-ас үй құрал-жабдықтары жоқ болса қалбырланған азық-
түліктер берілуі мүмкін.
Экипажға рациондар құрастырған кезде ұшу кезінде қолайсыз жағдайлар, ашу
тудыратын, клетчаткаға баймынадай өнімдерді алып тастау қажет: бұршақ,
жүгері, шалқан, қауын, қарбыз, өрік, қара өрік, жүзім, аспаздық майлар, квас,
қырыққабат, тұздалған қияр.

Әуе кемелерінде буфет-ас үй жабдығы болмаған кезде экипажға консервіленген
тағамдар беріледі.
Борттық тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар:

Экипаж бен авиажолаушыларға арналған тағамдар ассортиментіне
мыналарды қосуға жол берілмейді:

тартылған еттен жасалған өнімдер мен котлеттер, қайнатылған
шұжықтар, манты, құймақтар мен еті, сүзбесі бар тоқаштар, сондай-ақ
тұздықты тағамдар , паштеттер, ұнға аунатылған өнімдер;

• өсімдік майы майонез немесе өзге де тұздықтар қосылған салаттар

крем (қайнатылған, сүзбелі, кілегейлі, белокты) жағылған
қаусырмалар, 3 литрлік банкідегі шырындар, компоттар;
емдік минералды сулар;
• целлофанға оралған аспаздық дайын өнімдер;
• ыстық дайын тағамдар (оларды салу).
Борттық тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар:

Барлық тағам өнімдері, шикі заттардың сапасын
және өнімдердің қауіпсіздігін куәландыратын
(сапасының куәлігі, мал азық шикізатына мал-
дәрігерлік куәлік, санитариялық-эпидемиологиялық
қорытынды, сапа сертификаты, сәйкестендіру
сертификаты) тиісті құжаттары болуы тиіс.
Барлық тағам өнімдерінің қорабында қолданыстағы
нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес
белгі болуы тиіс.
Тағам өнімдері бұзылмаған қораптарда қабылданып,
осы өнімді тасымалдауға белгіленген сақтау
температурасы болуы тиіс.
Өнімдер сақтауға қойылар алдында арнайы бөлінген
үй-жайларда қаптамаларынан босатылады,
олардың сапасы, сырт пішіні тексеріледі, өнімнің
(шикізаттың) ішіндегі температура өлшенеді,
сақталу үшін ыдысқа салынады және олардың
қабылдану мерзіміне қарай өнімдердің дұрыс
қозғалуын қамтамасыз етуге әрбір қаптағыш
бірлікті белгілеу жүргізіледі.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:

• Андреева, Е.Е. Гигиена и
экология человека:
Учебник / Е.Е. Андреева. -
Ереван: МИА, 2014. - 600 c.
• Крымская, И.Г. Гигиена и
экология человека: Учебное
пособие / И.Г. Крымская. -
Рн/Д: Феникс, 2017. - 392 c.
• http://adilet.zan.kz/kaz/docs/
V100006428_
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Тамақ өнімдерін сақтауға арналған жабдық Тоңазытқыш жабдық болмаған кезде

Автомобильдің генераторы, құрылысы және пайдаланылуы

Қазақ тамақ өнеркәсібі ғылыми зерттеу институты

Ойыншықтардың құрылысына қойылатын гигиеналық талаптар

Ауруханалардың арнайы бөлімшелерінің (хирургиялық, акушерлік, балалар және поликлиникалық) ішкі ортасын жоспарлау мен ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар

Пациент қауіпсіздігі

Ойыншықтардың қауіпсіздігіне санитарлық бақылау

Балалар кітаптарына, оқулықтарына қойылатын талаптар

Балалардың жасына байланысты ойыншықтар

Жаппай жұмысты уйымдастыру

Пәндер