АЙМАҚТЫҚ ДАМУ ЖҮЙЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Аймақтық даму жүйесін қалыптастыру. Аймақтық менеджмент

Сонымен, аймақ дамуын басқару механизмінің әрекет етуінің негізгі міндетіне кіретіндер:

қр-сының экономикалық, әлеуметтік, шаруашылықтық-құқықтық кеңістігінің тұтастығын сақтау;

аймақтардың әлеуметтік-экономикалық теңсіздігін қысқарту және біртіндеп жою;

барлық аймақтарда табиғатты ұтымды пайдалану мен адамдардың өмір сүру ортасын сақтауды қамтамасыз ету;

мемлекеттің унитарлық құрылымымен анықталған өкілеттіліктер шегінде аймақтардың дербестігін қамтамасыз ету

Бұл қарастырылған шарттардың жүзеге асырылуы бірқатар басымдықты шараларды іске асыру жолымен мүмкін болмақ. олардың қатарына келесілерді жатқызуға болады:

бір жағынан, бюджеттік қарым-қатынастарды әрбір аймақ бойынша сараланған салықтың негізгі түрлері бойынша аударымдардың орта мерзімді тұрақты нормативтер қағидасына көшіруге, екінші жағынан, бюджеттік жоспарлаудың мерзімін ұзарта отырып, жетілдіруге бағытталған орталық пен аймақтардың бюджеттік өкілеттіліктерін шектеу саясатын жалғастыру;

аймақтың жалпы республикалық еңбек бөлінісіндегі орнын ескеру, орталықтандырылған қаржы-қаражатты жергілікті халықтың жұмысбастылығын және аймақтық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттырумақсатында аймақ шаруашылықтарын қайта құруға бағыттау сияқты негізгі қағидаларға сүйене отырып, аймақтарға экономикалық көмек көрсету;

әлеуметтік бағдарламалардың белгілі бір бөлігін орталық атқарушы органдардан жергілікті басқару органдарына беруде қаржыландырудың бұрынғы көлемін сақтау;

алдағы жылдың бюджетін жасақтауға барлық аймақ өкілдерінің мідетті түде қатысуы.

Аймақ деңгейірде аймақтық менеджмент механизмі аймақтардың ресурстық әлеуеті мен даму мүмкіндіктерін толықтай пайдалану барлық аймақтарда бірдей емес болғандықтан, әр облыста әр түрлі дамиды немесе мүлде дамымауы мүмкін. осы тұрғыдан алғанрда, аймақтық менеджмент механизмін жетілдіру жолдарын ұсынуды жөн санаймыз. жалпы мақсаттардан оның негізгі міндеттері келіп шығады, олар төмендегідей:

аймақтың өндрістік қызметінің ауқымын және жалпы табысын арттыру;

ұтымды мамандандыру және салалар мен қызмет аяларының оңтайлы түрін құру;

аумақтық жоспарлау мен өндіргіш күштерді орналастыруды жетілдіру;

қолайлы инвестициялық климат жасау;

кәсіпкелік қызметті дамыту мен бәсекелестік ортаны құру үшін жағдайлар қалыптастыру.

Бймақтар дамуын басқрау бағдарламасы тиімді жүзеге асуы үшін оләрине, ресурстар көлемімен сәйкес келуі, әрбір нақты жағдаайға сай реттеуші шараларының баламалары болуы, көзделген іс-әрекеттің орындалуын бақылауы тиіс. осыған орай, аймақтар дамуын басқару жүйесі қалыптастыру «жинағынан», ресурстар «жинағынан», жүзеге асыру «жинағынан», бақылау «жинағынан» құралуы қажет. оны аймақтық басқарудың сызба үлгісі арқылы бенелеп көрсетейік.

Аймақтар дамуын мемлекеттік басқарудың ресурстық «жинағы» көздеген міндеттерді шешу үшін бөлуге болатын мемлекеттің табиғи, қаржылық, материалдық ресурстарының бөлігін, сондай-ақ мемлекеттік емес ресурстарды құрауы тиіс. ресурстармен қамтамасыз етудің басқа да бірнеше шарттары бар болғандығына қарамастан, аймақтық дамуды мемлекеттік реттеудің маңызды шарты болып табылады.