Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту

Тақырыбы: “Бастауыш білім беру

пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту”

Тексерген: Амирова А. С.

Орындаған: Нұрлан А. Н.

1 Курс 3 жылдық қазақ тобы

Жоспары:

Мета, метапән, метапәндік тәсілдеме ұғымына анықтама

2. Бастауыш білім беру пәндерін оқытудың метапәндік тәсілдемесі (мақсаты, міндеті, мазмұны және құрылымы, оқып-үйренуді ұйымдастыру) ретіндегі сипаттамасы.

"Метапән", "метапәнділік" түсініктерінің танымалдылығына қарамастан, қазіргі кезде олардың ғылыми айналымы көне грек ойшылы Аристотельдің кезінен белгілі. Ұғымның көп жылғы тарихына қарамастан, осы күнге дейін оның бірыңғай түсіндірмесі жоқ, әртүрлі ғылыми мектептер оны түрліше түсіндіреді.

Метапәндік тәсілдеме ерекше мағынаға ХХ жүз жылдықтың соңында ие болды, ал қазір Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінде табылған, мұнда метапәндік тәсілдеме бастауыш, негізгі және орта (толық) жалпы білім берудің Федералды мемлекеттік білім беру стандарттары негізінде жатыр.

Жаңа стандарттарда метапән нәтижелеріне ерекше назар аударылған, өйткені дәл осы нәтижелер оқушыны әрбір адам жылдам өзгеретін қоғам жағдайларында өзінің өмір жолының әртүрлі кезеңдерінде кездесетін мәселелерді өздігінен шешуге аса сапалы дайындауды қамтамасыз етеді.

Тәжірибеге бағытталған білімнің басым рөлі, білімге тікелей қызмет арқылы ену білім берудің әртүрлі деңгейлеріндегі оқытудың сабақтастығын қамтамасыз етудегі метапәнді тәсілдеме мүмкіндіктері туралы ғана емес, сонымен бірге жалпы білім берудің үздіксіздігін қамтамасыз етудегі метапәндік тәсілдеменің рөлі туралы айтуға мүмкіндік береді.

Осылайша, метапәндік тәсілдеме-бұл білім берудің ғылыми-теориялық негіздерінен немесе білім компонентінен кету емес, білім алудың технологияларын, әдістері мен әдістерін игеру, оларды әрі қарай қолдану мүмкіндіктерін зерттеу, білімді шығармашылық түрлендіру және стандартты емес жағдайларда қолдану арқылы жаңа білім деңгейіне шығу.

Метапәндік мазмұн оқу пәндері бойынша жаңа оқу бағдарламаларына негіз ретінде салынған, сондай-ақ оқу қызметінің метапәндік нәтижелеріне қойылатын талаптардың негізіне алынған.

Метапәндік тәсілдеменің тиімділігі эксперименттік тұрғыдан дәлелденген және ресей ғалымдарының көптеген жарияланымдарымен расталған.

А. Г. Асмолов

В. Р. Имакаева

Ю. В. Громыко

Н. В. Громыко

Л. В. Квитова

А. В. Хуторский

К. Ю. Колесина

О. В. Петунин

М. Р. Леонтева

Е. Я. Аршанский

Ғалым Ю. В. Громыко, білім берудегі метапәндік тәсілдеме сұрақтарын негізгі өңдеуші болып табылып, метапәндік тәсілдемесі ой қызметтік педагогикаға базаланатындығын және білімдерді пәндерге бөлудің қолданыстағы тәжірибесінен әлемді тұтас бейнелік қабылдауға, тар пәндік қызметтен пәндік қызметке өтуді қамтамасыз ететіндігін атап өтеді.

Ю. В. Громыко метапәндік мазмұн деп нақты оқу пәніне қатысы жоқ, керісінше, кез-келген оқу пәнінің аясында оқыту үдерісін қамтамасыз ететін әрекетті түсінеді

А. В. Хуторскийдің идеяларына сәйкес метапәндік деп әртүрлі ғылымдардың (оқу пәндері) білімдерінің (фактілер, заңдар, заңдылықтар) арасындағы ішкі байланысты анықтау, нақтылау және ой елегінен өткізу түсіндіріледі.

А. В. Хуторский бойынша метапәндік білім беру екі он жылдықтан астам уақыт бойы оқытудың және оқу метапәндерінің метапәндік мазмұнына негізделген метапәндік білім беру қызметі арқылы іске асырылады.

А. В. Хуторскийдің ұстанымына сәйкес,

метапәнділік - кез келген білім беру

ортасының ажырамас бөлігі.

А. В. Хуторскийдің ғылыми мектебі екі мың жалдын астап уақыт бойы метапәндік мазмұн мен оқу метапәндерін қоса алғанда, метапәндік білім беру әрекетін іске асыруда. А. В. Хуторской метапәнділікті «пәннен тыс шығу, бірақ одан кету емес. Метапән - бір пәннің немесе бірнеше пәннің сыртында оның негізінде және сонымен бір уақытта онымен түбірлік байланысты тұратын нәрсе» ретінде сипаттайды. «Метапән - бір пәннің немесе бірнеше пәннің сыртында оның негізінде және сонымен бір уақытта онымен түбірлік байланысты тұратын нәрсе. Метапәнділік пәнділіктен ажыратылуы мүмкін емес»

Жаңа талаптар педагогтан білім беру мазмұнын ғана емес, білім алушылар әрекетін ұйымдастыруға деген ұстанымдарды да өзгерту қажеттігін талап етеді. Педагог метатәсілдерді пайдануға және метабілімдерді игеруге бағытталған жаңа педагогикалық жағдаяттардың, жаңа тапсырмалардың «режиссеріне» айналады. Бүгінгі таңда метапәнділік - оқу үдерісін ұйымдастырудың қажет талабы.

Білім берудегі метапәндік ұстаным және сәйкесінше метапәндік білім беру технологиялары түрлі ғылыми пәндердің, оның салдары ретінде, оқу пәндерінің бытыраңқылығы, бөлшектенуі, байланыссыздығы мәселесін шешу үшін әзірленді. Жеке пәндік мамандануымызды тереңдете отырып, басқа ғылыми пән мен оқу пәнінің құрылымында өте нашар бағдарланып жатамыз. Біз бастысы - пәндік білімдегі өз аумағымызды жақсы білу әрі бөгденікін азырақ «түртпектеу» деп санаймыз.