Энергияны үнемдеу




Презентация қосу
* Жоспар
*Кіріспе
*1.Энергияны үнемдеу
*2.Тұрмыстағы энергия тиімділігін арттыру
*3.Энергиялық ресурстарды тұтынушыны
энергетикалық тексеру
*4.Энергия тиімділігі көрсеткіштері
*5.Энергиятиімділігін арттыружөніндегі іс-шаралар
*6.Мемлекеттік мекемелерге арналған үлгі энергия
үнемдеу
*Қорытынды
*Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
* Энергияның бейберекет тұтынылуын төмендетуге, энергетикалық
қауіпсіздікті нығайтуға жəне жылыжай газдарының лықсымасын
қысқартуға ұмтылып жатқан шақта, энергия тиімділігі маңызды
орын алады. «Жасырын» немесе «нөмір бірінші отын» деп
аталатын энергия тиімділігін арттыру көзге айқын көрініп тұрған
ақиқат болып табылады, өйткені ол, əдетте, инвестицияларды
ақтайды жəне əрқашан қолжетімді болып келеді. Алайда, энергия
тиімділігін бағалау үшін тиісті көрсеткіштерді əзірлейтін
деректердің болмауы кəсіпорындардың мəлімдемелерін іс-əрекетке
айналдыруына жиі кедергі жасайды. Сонымен қатар деректер мен
көрсеткіштерсіз энергия тиімділігі саясатын оңтайландыру жəне
ілгерілеу мен сəтсіздіктерді қадағалау қиынға соғады.
* 1.Энергияны үнемдеу
* Энергияүнемдеу жəне энергия тиімділігі саласындағы нормативтік-
құқықтық база жəне техникалық реттеу
* Қазақстан Республикасының 2050 ж. кезеңг арналған энергетикалық
стратегиясы. Қазіргі таңда мемлекеттік деңгейде бірқатар бағдарламалық-
стратегиялық құжаттар бар:
* ●2010ж. Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму
жоспары
* ●2012ж. «Қазқстан 2050» стратегиясы
* ●2013ж. Қазақстан Республикасының «жасыл экономикаға» көшу кнцепциясы
* ●2015ж. «Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бес институционалдық реформаны
іске асыру бойынша 100 нақты қадам» ұлт жоспары
* Энергия үнемдеуді негізгі үш құрамдас бөлімнен тұратын құрылымдық схема
түрінде ұсынуға болады
Энергия үнемдеу

Энергетикалық
Энергия аудиті– Инжиниринг –
Энергетикалық консалтинг – практикалық
тексеру энергия үнемдеудің энергия үнемдеу
ұйымдық мəселелері

* 1–сурет. Энергия үнемдеудің құрылымдық схемасы
Энергетикалық консалтинг –энергия үнемдеудің ұйымдық мəселелері

Ұйым Энергия үнемдеу Қаржыландыру Нəтижелерді бақылау
бағдарламасы мен бағалау

Ағымдағы шығыстар
Энергетикалық
менеджмент жүйесін Инвестициялар
– басқару жүйесін Қаражатты есепке алу
құру мен тарату
* 2 – сурет. Энергетикалық консалтингтің
құрылымдық схемасы
* 3 сурет. Инжинирингтің құрылымдық схемасы
* 2.Тұрмыстағы энергия тиімділігін арттыру

*Жылуды үнемдеу
*Біздің еліміз солтүстікте орналасқан жəне өз баспанамызды жылылау – қалыпты жағдай.
Жылылаудың бірнеше қарапайым тəсілдері бар:
*терезе жақтаулары мен есіктер ойықтарындағы қуыстарды бітеу. Бұл үшін монтаждау
көбіктері, өздігінен кеңейетін тұмшалауыш таспалар, силиконды жəне акрилді
тұмшалауыштар жəне т.т. қолданылады. Нəтижесінде үйжайдағы ауа температурасы 1-2
градусқа көтеріледі;
*терезелер мен есіктердің жапқыштарын жылылау. Түрлі өздігінен желімделетін
тығыздағыштар мен төсемдер қолданылады. Терезелерді тығыздау тек периметрді бойлап
қана емес, сондай-ақ жақтаулардың арасында да жүргізіледі. Нəтижесінде үй-жайдың
ішіндегі температура 1-3 градусқа көтеріледі.
*камералары көп шыны пакеттері бар пластикалы немесе ағаш терезелер орнату. Егер əйнекте
жылу тойтарғыш таспа болса, жəне терезенің конструкциясында желдеткіштер
қарастырылған болса, жақсы. Онда үйжайдағы температура қысы-жазы тұрақтырақ болады,
ауа таза болады əрі жыл ауаның көп көлемін шығарып тастап, терезені жүйелі түрде ашып
отыру қажеттігі болмайды. Нəтижесінде үй-жайдағы температура 2-5 градусқа көтеріледі
жəне көше шуылы деңгейі азаяды;
*4.Энергия
тиімділігі
*
* көрсеткіштері
Түсіндірме сөздігі «индикаторды» түрлі ұғымдармен
анықтайды, бұл тұжырымдаманың қай саласына
жатқандығына байланысты: инженерия, химия, өмір
немесе жаратылыстану ғылымдары. Көрсеткіштің
кейбір көрсеткіштері бар екенін айту өте қарапайым.
Аздап қиындатады: көрсеткіш əртүрлі статистикалық
мəндердің кезкелгені болуы мүмкін, олар бірге кейбір
көрсеткіштерді береді.
* 5.Энергия тиімділігін арттыру жөніндегі
іс-шаралар
Іс-шаралар Күтілетін нəтиже

Энергетикалық ауд ит шығыны аз жəне ұйымдастыру
шаралары энергия ресурстарын
тұтынуд ы 5-10% азайтады.
Жылу мен ыстық суд ы Жылу мен ыстық су төлемдерін
есептеуд ің жалпы үй аспаптарын 10-30% азайту
орнату
Салқын суд ы есептеу Салқын су төлемдерін 10-20%
аспаптарын орнату азайту.
Электр энергиясын екі Салқын жəне ыстық су
тарифпен (күн-түн) есептегішті шығынын 5-10% қысқарту.
орнату.
Ыстық суд ың температурасын Ыстық суд ың шығынын 7-15%
реттегішті орнату қысқарту.
Автоматтандырылған жеке Жылу шығынын 15-20%
жылыту пунктін орнату қысқарту. Жылдың өтпелі
кезеңдерінде «артық жағуд ы» жою.
Жылыту жүйесін Жылу шығынын 15-20%
гидравликалық теңгерімдеуд і қысқарту. Жылдың өтпелі
орындау кезеңдерінде «артық жағуд ы» жою.
Ғимараттың ішіндегі құбыр Жылу шығынын 2-5%
жүйелерін жылу оқшаулау, қысқарту.
радиаторлардың сыртынан жылу Радиаторлық термостаттарды
оқшауламасының тойтармасын пайдаланғанда үй-жайлардағы
орнату температураны ұстап тұруд ың
дəлдігін арттыру. Ыстық сумен
жабдықтауд ың айналымы
жүйесіндегі жылу шығындарын
азайту
Радиаторлық термостаттарды Жылу шығынын 7-10%
орнату қысқарту.
Рекуперативтік жылу Ағынды ауаны жылытуғы
алмастырғышы бар ағынды-сору жылу шығынын 25-40% қысқарту.
жүйелерін пайдалану
Ыстық сумен жабдықтау Ыстық сумен жабдықтауға
айналымы жүйелерін қалпына жылу шығынын 3-7% қысқарту.
келтіру
Күн су қыздырғыштарын Ыстық сумен жабдықтауға
пайдалану жылу шығынын 20-30% қысқарту.
Терезелерді энергия тиімді Жылытуға жылу шығынын 10-
конструкциялармен айырбастау 20% қысқарту.
* Энергия тиімділігін арттыру
жөніндегі іс-шаралар

*бюджеттік мекемелерде мынадай ұйымдық үлгі энергия үнемдеу шаралары бөлінеді:
*1) бюджеттік мекемелерде энергия тасымалдаушылардың шығындарын бақылауға жəне энергия
үнемдеу шараларын жүргізуге жауапты тұлғаларды тағайындау. Энергия үнемдеуге жауапты
адамның біліктілігін арттыру.
*2) ірі ұйымдардың жанынан мамандандырылған «энергия бюроларын» құру.
*3) ұйымның жұмыс істеу тəртібін жетілдіру жəне ғимараттарды жарықтандыру, желдету, сумен
жабдықтау жүйелерінің жұмысын оңтайландыру.
*4) энергия пайдалану жүйелерін жəне бөлек энергия қондырғыларын пайдалану жəне қызмет
көрсету қағидаларын сақтау, жарықтандыру, желдету жүйелерін, жылу перделерін жəне т.т. қосу
жəне ажырату кестелерін енгізу. Қажетті аймақтарға жарықтандыру қосуды орталықсыздандыру.
Жүйелерді қосу-ажыратуды бақылауға жауапты адамдарды тағайындау.
*5) шырағдандарды пайдалану, оларды тазарту, терезе жақтауларын уақтылы жөндеу, терезелерді
желімдеу, санитариялық тораптарды жəне т.т. жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру.
*6) оқушылармен жəне қызметкерлермен энергия үнемдеу мəселелері жөнінде түсіндірме
жұмыстарын жүргізу.
*7) жүйелі энергетикалық тексерістерді жүргізу, энергетикалық паспорттарды əзірлеу жəне
түзету.
*8) энергия тұтынуды ұдайы мониторингтеу.
* Мемлекеттік мекемелерге
арналған үлгі энергия үнемдеу
шаралары
*Бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік (муниципалдық) мекемелер үшін мынадай үлгі
энергия үнемдеу шаралары бөлінген, атап айтқанда [12]:
*мемлекеттік (муниципалдық) мекемелердің ғимараттарын жылу энергиясын есептеу аспаптарымен
жарақтандыру;
*мемлекеттік (муниципалдық) мекемелер ғимараттарында энергетикалық ресурстарды есепке алудың
коммерциялық тораптарын ұйымдастыру;
*мемлекеттік (муниципалдық) мекемелер үшін жылу қорғау параметрлері жоғары жаңа ғимараттар
салу;
*жылыту мақсатына арнап ресурстардың үлес шығынын азайту талабын енгізе отырып, ғимараттарға
күрделі жөндеу жүргізу;
*əкімшілік ғимараттарды жылылау жəне оларды жеке жылу пункттерімен жарақтандыру;
*əкімшілік ғимараттардың ескірген конструкциялы газды қазандықтарын жаңарту жəне ПƏК 92 %
төмен емес жаңаларымен айырбастау;
*мемлекеттік (муниципалдық) мекемелердің ғимараттарындағы жеке жылу пункттерін қайта жаңарту;
*Қорытынды
*Соңғы жылдары отандық экономиканың энергия сыйымдылығы 46% -ға
өсті, ал орта есеппен 30% металл және басқа да негізгі энергияны қажет
ететін өнімдерді өндіруге энергия шығынын арттырды, 25% электр
энергиясын тұтынуды және жан басына жылуды төмендетті. Қоғамдық
желідегі электр энергиясының жоғалуы жылына 120 млрд. КВт / сағ
дейін немесе өндіріс көлемінің 13,5% дейін артты. Мұнайдың жылдық
шығыны 10-12 млн. Тоннаға, ал мотор отыны - 11-12 млн. Тоннаға
бағаланады, бұл тиісінше 3,7% және 5,7% құрайды. Сонымен бірге,
энергияны үнемдеудің әрбір пайызы ұлттық табыс көлемін 0,35% -ға
арттырады.
* Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі
2013 ж. Қазақстан Республикасының «Жасыл экономикаға» көшуі жөніндегі Тұжырымдамасы
*2012 жылғы 13 қаңтардағы «Энергия үнемдеу жəне энергия тиімділігін арттыру туралы» ҚР № 541-IV заңы
*Куликова, Л.В. Энергия үнемдеу: кəсіпорынның энергетикалық зертеулерін жүргізу бойынша оқыту-
əдістемелік құрал. [Электронды ресурс]: Əдістемелік нұсқаулар.— Электрон. дер.— Барнаул: АлтМТУ, 2011.—
Қолжетімділік режимі: http://elib.altstu.ru/elib/typog/epb/Kulikova_eop.pdf.
*Энергетикалық экспресс-аудит бойынша оқыту-əдістемелік құрал / А.Санковский, А.Новосельцев, Е.Збродько,
Г.Таткеева, В.Розен, Т.Евтухова,
*А.Чернявский. - Қарағанды: ҚарМТУ. – 2014. – 123 бет. (ISBN 978-601-296-715-9)
*Энергетикалық консалтинг [Электронды ресурс]/ Қолжетімділік режимі: URL
http://e-audit.ru/consult/index.shtml.
*Колесников, А.И. Өнеркəсіптік жəне коммуналдық кəсіпорындардағы энергия үнемдеу: Оқу құралы. [Мəтін] /
А.И. Колесников. М. : ИНФРА-М, 2010. – 124бет.
*Данилов, О.Л. Энергетика мен технологиядағы энергия үнемдеу / О.Л. Данилов; А.Б. Гаряева редакциясымен.
М.: Баспа ЭИМ, 2003. – 188 бет.
*Энергия тиімділігі көрсеткіштері (МЭА)
*Энергетикалық менеджмент жүйелері (энергия аудитін қоса алғанда). Басшыларға арналған оқыту курсы -
Deutsche Energie-Agentur GmbH (dena) – ақпан, 2017. – Қазақстан
*Лекционные материалы к учебно-методическому комплексу «Практические вопросы реализации
государственной политики в области энергосбережение и повышение энергетической эффективности» / сост.
З.М. Гальперина. - Министерство Энергетики Российской Федерации. ФГБУ «Российское энергетическое
агентство». – М., 2014. – 466с.
*Электр энергетикалық жүйелер мен желілер [Электронды ресурс]/
*Қолжетімділік режимі: URLhttp://esis-kgeu.ru/elstipst/496-elstipst.
*Энерго-портал. Тиімді энергия үнемдеу [Электронды ресурс]/ Қолжетімділік режимі: URL http://portal-energo.ru.
*

Ұқсас жұмыстар
Энергиялық ресурстарды тұтыну
Энергия үнемдеу
Құрылыс саласында қолданыстағы энергия үнемдейтін технологиялар мен материалдар
БАЛАМАЛЫ ЭНЕРГЕТИКА
Ғимараттар мен құрылыстардағы энергия үнемдеу
ГЕОТЕРМАЛЬДІ ЭНЕРГИЯ
КЕПТІРГІШ ҚОНДЫРҒЫЛАРДА ЭНЕРГИЯНЫ ҮНЕМДЕУ
Энергетика дамуының негізгі бағыттары
ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ
Болашақтың сарқылмас энергия көздері
Пәндер