А.Н. Леонтьевтің іс-әрекет теориясының әдіснамалық негіздері мен негізгі теориялық тұжырымдары

№5 ОМӨЖ

А. Н. Леонтьевтің іс-әрекеттік теориясының әдіснамалық негіздері мен негізгі теориялық тұжырымдары

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті Педагогика факультеті Психологиялық-педагогикалық және арнайы білім беру кафедрасы кафедрасы

Орындаған: 7М01101 - педагогика және психология мамандығының 2 курс магистранты Жұбаныш Аружан

Тексерген: п. ғ. к., доцент Тогайбаева А. К.

Жоспары

1. Іс-әрекет психологиясы туралы түсінік

2. Іс-әрекет түрлері мен құрылымы

3. А. Н. Леонтьевтің теориясы

Жалпылай қарастыратын болсақ, іс-әрекеттің негізгі 4 түрі бар. Олар:

- ойын

- қарым-қатынас

- оқу

- еңбек

Еңбек әрекетінің мәні - өнім (материалды не рухани) өндіруде нәтижеге жету. Бұл еңбек өндірісі әлеуметтік негізделген, саналы аңғарылған, ал нәтижесі - алдын ала болжанған, жоспарланған. Еңбектің психологиялық аспектерін, еңбек әрекеті жағдайындағы психиканы мақсат-бағдарлы түрде психологияның арнаулы саласы - еңбек психологиясы қарастырады.

Оқу әрекеті - тұлғаның жалпымен қабылданған білім, дағды, іскерлікті арнаулы ұйымдасқан, белсенді түрде игеруі. Бұл мұғалім мен оқушы қатынасындағы оқыту процесінің бір қыры. Бұл өз-өзін өзгертуге бағытталған оқушы әрекеті, яғни оның пәні - оқу әрекетінің субъектісі

Ойын әрекетінде шынайы өмірді белгілер арқылы бейнелеу, үлгі ету атқарылатыны белгілі. Сонымен қатар, ойынның түрткісі әрекет нәтижесі емес, қолданылуы мен әрекет ету процесі болады.

Әрекет ретіндегі қарым-қатынасқа екі қасиет тән. Біріншіден, қарым-қатынас пәні келесі адам болады, субъект не адамдар тобы. Екіншіден, бұл әрекет үш аспектіні біріктіретін кешен: перцепция (қарым-қатынасқа қатысушылардың бірін-бірі қабылдауы), коммуникация (әңгімесушілер арасындағы ақпарат алмасу) және интеракция (әрекеттесу) .

Іс-әрекет құрылымы Іс-әрекет үш қырлы анықталады, яғни бір уақытта үш кеңістікте іске асырылып, көрініс береді, ол:

тұлға (іс-әрекет субъекті),

объект (іс-әрекет пәні)

ішкі праксис (түрліше белсенді процесстер)

А. Н. Леонтьев

А. Н. Леонтьевтің іс-әрекет теориясында көрсетілгендей «іс-әрекет пен әрекет арасында ерекше бір қатынас бар. Іс-әрекет түрткісі жылжи отырып әрекет затына (мақсатына) айналуы мүмкін. Нәтижесінде әрекет іс-әрекетке айналады . . . Дәл осы жолмен жаңа іс-әрекеттер туындайды, шындыққа деген жаңа қатынастар пайда болады».