Еліктеу сөз

Сөз таптары

Үстеу (7)

Еліктеу сөз(2)

Есімдік (7)

Одағай (3)

Шылау (3)

Етістік (4)

Зат есім (8)

Сын есім (2)

Сан есім (6)

Зат есім

Жалпы

Жалқы

Ғаламзат

(не?)

Адамзат

(кім?)

Дерексіз

(нақсыз)

Заттың атауын

білдіреді

Деректі

(нақты)

Сұрақтары

Кім? Кімдер?

Не? Нелер?

Жалпы

Оқулық, оқушы, мектеп

Жалқы

Жезқазған, Айнұр, ”Балдырған”журналы

Дара

Жер, су, адам, еңбек, береке, қоян

Күрделі

Көкшетау, БҰҰ, қарақат, ата-ана

Деректі

Үстел, күнделік, қайшы, ит, түлкі

Дерексіз

Ауа, қуаныш, арман, ғасыр, намыс

КІМ ?

Оқушы, мұғалім, әке, немере

НЕ ?

Мысық, аю, құс, қалам, мінез

Зат есімнің мағынасы

Мысалдар

1. Адамның аты-жөні

Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім Құдайбердіұлы

2. Заттың атауы

Ағаш, тас, жер, су

3. Құбылыстың аты

Боран, қар, жаңбыр

4. Жануарлардың аты

Қасқыр, тырна, үйрек, қозы

5. Заттық ұғымды білдіретін белгілердің аты

Өжеттік, батырлық, ерлік

6. Заттық ұғымды білдіретін қимылдың аты

Жүріс, атыс, шабыс

7. Мемлекет, жер, су, тау аттары

ҚР, Ресей, Сәтбаев қаласы, Іле, Қаратау

Сын есім

Сапалық:

Қатыстық

Сұрақтары

Қай? Қандай?

Заттың сының,

түр-түсін, дәмін

білдіреді

Мыс: сұлу

Мыс:әдепті

Негізгі

Көк, сары, кең, таза, терең, алыс

Туынды

Көкпеңбек, қара көк, көп балалы, жібек көйлекті

Сапалық

Жаман, ауыр, тәтті, кіші

Қатыстық

Таулы, балалы, шөпті, малды

Жалаң

Ақ, торы, қызыл, жирен

Күрделі

Жирен қасқа, көкпеңбек, көк көйлекті

Сын есімнің шырайлары:

Жай шырай

Салыстырмалы шырай

Күшейтпелі шырай

қысқа

қысқалау

қып-қысқа

жеңіл

жеңілдеу

жеп-жеңіл

ақ

ақшыл

аппақ

көк

көкшіл

көкпеңбек

жақын

жақындау

ең жақын

толық

толықтау

топ-толық

ащы

ащылау

тым ащы

жақсы

жақсырақ

өте жақсы

Еліктеу сөз

Бейнелеуіш

М: жалт қарады

Табиғаттағы құбылыстардың

еліктеуіне байланысты

туған сөздерді еліктеу

сөздер дейміз

Еліктеуіш

М:дүңк ете түсті

Сөйлемде

Пысықтауыш

Баяндауыш

Толықтауыш

Су бүлк-бүлк қайнады.

Бүлк-бүлк

Қарға қарқ етті.

Қарқ етті

Қарға қарқылын естідік.

Қарқылын

Етістік

Салт(б, ж, ш, к)

Мыс: үйге барады

Сабақты

Мыс: досын көрді

Болымсыз

(-ма, -ме, -ба, -бе, -па,

-пе, жоқ, емес)

Мыс:кетпе,

көрген емес

Болымды

Мыс: кетеді, тұр

Сұрақтары

Не істеді?

Не қылды?

Қайтті?

Іс-әрекеттің

қимылын білдіреді

Б. с

қайда

Т. с

Кімді?

Дара

Мыс: жаз, тыңда

Күрделі

Мыс: сатып ал,

келе жатыр

Дара

жаз, тыңда, сырғана, айт

Күрделі

әкел, әпер, сатып ал, келе жатыр

Болымды

бар, хабарла, толтыр, кет

Болымсыз

барма, хабарлама, толтырма, кетпе

Салт

берілу, айтылу, ойлану, жуыну

Сабақты

жазды, ойнады, санады, оқыды

Етістіктің ерекше түрлері

(-ған, -ар, -мақ, -пақ, -атын,

-ген, -ер, -мек, -пек, -етін,

-қан, -р, -бақ, -йтын,

-кен, - с, -бек, -йтін)

Көсемше

(-а, -е, -й, -ып, -іп, -п, -ғалы,

-гелі, -қалы, -келі)

Есімше

Тұйық етістік

Мыс:көру

Етіс

Өздік

(-ын, -ін, -н)

(-дыр, -ғыз, -т

-дір, -гіз, -ыр,

-тыр, -қыз, -ір,

-тір, -кіз)

Өзгелік

Ортақ

(-ыс, -іс, -с)

Ырықсыз

(-ыл, -іл, л)

(-ын, -ін, -н)

Ашық

3 шақтың біреуінде

тұруды қажет етеді

Рай

Бұйрық

Көбінесе ІІ жақта тұрады

Мыс:сен тұр, жүр

2. -шы, -ші жұрнақтары арқылы

Мыс: Көрші, берші

Шартты

(-са, -се)

Мыс:көшсе, атса

Қалау

Етістіктің -ғы, -гі, -қы, -кі, +көм. ет.

Мыс: көргім келді

2. Етістіктің са, се игі еді

Мыс: айтса игі еді

3. -ғай, -гей, -қай, -кей

Мыс: келгейсің

Септеулік

(туралы, сайын, дейін,

таман, қарай, соң, кейін,

бері, қатар, бірге)

Шылау

Жалғаулық

(мен, бен, пен, бірақ,

дегенмен, кейде,

өйткені, сол себепті)

Демеулік

Сұраулық(-ма, -ме, -ба, -бе, -ше)

Шектік (-ақ, -ғана)

Нақтылау(-ғой, -қой, -ды, -ді)

Күшейткіш (-ақ, -ау, -да, -де)

Болымсыздық(түгіл, тұрсын)

Белгісіздік (-ау, -мыс, -міс)

Толық лексикалық

мағынасы жоқ, түрленбейді,

сөйлем мүшесі болмайды,

тек сөз бен сөзді, сөйлем

мен сөйлемді

байланыстырады

Жекіру

(тәйт, жә, тек)

Адамның көңіл-күйіне

байланысты,

жан-жануарларға

қаратылып айтылатын

сөздер

Көңіл-күй

(алақай, қап, бәрекелді,

әттеген-ай, ойбай)

Шақыру

(шөре-шөре,

кә-кә)

Одағай

Іс-мезгілін, мекенін,

мақсатын мөлшерін

білдіреді

Сын-қимыл

(қалай?қайтіп?

қалайша?)

М: орысша, тез,

шапшаң

Себеп-салдар

(не себепті? Неге?)

М:босқа, амалсыздан,

бекерге

Күшейткіш

(қалай?қандай?)

М:орасан, кілең,

өте

Мақсат:

не мақсатпен?қалай?

не үшін? неліктен?

М:әдейі, жорта,

қасақана

Мөлшер: қанша?қаншама?

М:анағұрлым, сонша

Мекен:қайда?қайдан?

Ұқсас жұмыстар

Бейнелеуіш сөздер

Еліктеуіш сөздер Бейнелеуіш сөздер

Еліктеуіш сөз және оның түрлері

Еліктеуіш сөздер

Сөз таптарына саяхат туралы ақпарат

Жүмекенқызы сөздер

Шылаулар Шылау сөздер

Еліктеу сөздер

Қос бәйтерек достығы

Морфология бөлімін қайталау туралы ақпарат

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz