Еліктеу сөз

Презентация қосу

Сөз таптары

Етістік (4) Зат есім (8)

Шылау (3)
9 Сын есім (2)

Одағай (3)

Сан есім (6)
Үстеу (7)

Есімдік (7)
Еліктеу сөз(2)
Сұрақтары
Заттың атауын
Кім? Кімдер?
білдіреді Зат есім
Не? Нелер?

Адамзат
(кім?) Деректі
8 (нақты)

Ғаламзат Дерексіз
(не?) (нақсыз)

Жалқы
Жалпы А
а
Жалпы Оқулық, оқушы, мектеп

Жалқы Жезқазған,Айнұр,”Балдырған”журналы

Дара Жер, су, адам, еңбек, береке, қоян

Күрделі Көкшетау, БҰҰ , қарақат , ата-ана

Деректі Үстел, күнделік, қайшы,ит, түлкі

Дерексіз Ауа, қуаныш, арман, ғасыр, намыс

КІМ ? Оқушы, мұғалім, әке, немере

НЕ ? Мысық, аю, құс, қалам, мінез
Зат есімнің мағынасы Мысалдар

1. Адамның аты-жөні Абай Құнанбайұлы, Шәкәрім
Құдайбердіұлы
2. Заттың атауы Ағаш, тас, жер, су

3. Құбылыстың аты Боран, қар, жаңбыр

4. Жануарлардың аты Қасқыр, тырна, үйрек, қозы

5. Заттық ұғымды білдіретін Өжеттік, батырлық, ерлік
белгілердің аты
6. Заттық ұғымды білдіретін Жүріс, атыс, шабыс
қимылдың аты
7. Мемлекет ,жер,су, тау аттары ҚР, Ресей, Сәтбаев қаласы, Іле,
Қаратау
Заттың сының, Сұрақтары
түр-түсін,дәмін Сын есім Қай? Қандай?
білдіреді

Сапалық: Қатыстық
Мыс: сұлу Мыс:әдепті
Негізгі Көк, сары, кең, таза, терең, алыс

Туынды Көкпеңбек, қара көк, көп балалы, жібек
көйлекті

Сапалық Жаман, ауыр, тәтті, кіші

Қатыстық Таулы, балалы, шөпті, малды

Жалаң Ақ , торы, қызыл, жирен

Күрделі Жирен қасқа , көкпеңбек, көк көйлекті
Сын есімнің шырайлары:
Жай шырай Салыстырмалы Күшейтпелі шырай
шырай
қысқа қысқалау қып-қысқа

жеңіл жеңілдеу жеп-жеңіл

ақ ақшыл аппақ

көк көкшіл көкпеңбек

жақын жақындау ең жақын

толық толықтау топ-толық

ащы ащылау тым ащы

жақсы жақсырақ өте жақсы
Табиғаттағы құбылыстардың
еліктеуіне байланысты
туған сөздерді еліктеу
сөздер дейміз

Еліктеу сөз

Бейнелеуіш Еліктеуіш

М: жалт қарады М:дүңк ете түсті
Сөйлемде Пысықтауыш Баяндауыш Толықтауыш

Су бүлк- Бүлк-бүлк
бүлк
қайнады.

Қарға қарқ Қарқ етті
етті.

Қарға Қарқылын
қарқылын
естідік.
Іс-әрекеттің Сұрақтары
қимылын білдіреді Не істеді?
Етістік Не қылды?
Қайтті?

Күрделі
Мыс: сатып ал, Дара
келе жатыр Мыс: жаз, тыңда

Болымсыз 6
(-ма,-ме,-ба,-бе,-па, Болымды
-пе,жоқ,емес) Мыс: кетеді, тұр
Мыс:кетпе,
көрген емес

Салт(б,ж,ш,к)
Б.с қайда Сабақты
Т.с Кімді?
Мыс: үйге барады
Мыс: досын көрді
Дара жаз, тыңда, сырғана , айт

Күрделі әкел, әпер, сатып ал, келе жатыр

Болымды бар, хабарла, толтыр, кет

Болымсыз барма, хабарлама, толтырма, кетпе

Салт берілу, айтылу, ойлану, жуыну

Сабақты жазды, ойнады, санады, оқыды
Етістіктің ерекше түрлері

Есімше
(-ған,-ар, -мақ, -пақ, -атын,
-ген,-ер, -мек, -пек, -етін,
4 Көсемше
(-а,-е,-й,-ып,-іп,-п,-ғалы,
-қан, -р, -бақ, -йтын, -гелі,-қалы,-келі)
-кен, - с, -бек, -йтін)

Тұйық етістік Етіс Ырықсыз
(-ыл,-іл,л)
у
Өзгелік л (-ын,-ін,-н)
Мыс:көру
(-дыр,-ғыз,-т 4
-дір, -гіз, -ыр,
-тыр,-қыз,-ір,
-тір, -кіз) Өздік
Ортақ (-ын,-ін,-н)
(-ыс,-іс,-с)
Рай

Ашық
Шартты
(-са, -се) 4 3 шақтың біреуінде
тұруды қажет етеді
Мыс:көшсе, атса

Бұйрық
1. Көбінесе ІІ жақта тұрады Қалау
Мыс:сен тұр,жүр 1. Етістіктің –ғы, -гі,-қы,-кі,+көм.ет.
2. –шы, -ші жұрнақтары арқылы Мыс: көргім келді
Мыс: Көрші, берші 2. Етістіктің са,се игі еді
Мыс: айтса игі еді
3. –ғай,-гей,-қай,-кей
Мыс: келгейсің
Толық лексикалық
мағынасы жоқ, түрленбейді,
сөйлем мүшесі болмайды,
тек сөз бен сөзді,сөйлем Шылау
мен сөйлемді
байланыстырады

Септеулік
3 (туралы, сайын,дейін,
таман,қарай, соң, кейін,
бері, қатар,бірге)
Жалғаулық
(мен,бен, пен, бірақ,
дегенмен, кейде,
өйткені, сол себепті)
Демеулік
1. Сұраулық(-ма,-ме,-ба,-бе,-ше)
2. Шектік (-ақ,-ғана)
3. Нақтылау(-ғой,-қой,-ды,-ді)
4. Күшейткіш (-ақ,-ау,-да,-де)
5. Болымсыздық(түгіл, тұрсын)
6. Белгісіздік (-ау,-мыс,-міс)
Адамның көңіл-күйіне
байланысты,
жан-жануарларға
қаратылып айтылатын
сөздер Одағай

Шақыру 3 Жекіру
(шөре-шөре, (тәйт,жә,тек)
кә-кә)

Көңіл-күй
(алақай,қап, бәрекелді,
әттеген-ай, ойбай)
Іс-мезгілін, мекенін, Сұрақтары: қашан? Қашаннан?
мақсатын мөлшерін қайдан?қалай?қайда?
білдіреді

Мезгіл: қашан?қашаннан?
Сын-қимыл М:бүгін, күндіз
(қалай?қайтіп?
қалайша?)
М: орысша, тез,
Мекен:қайда?қайдан?
шапшаң
М:ілгері,алға,артта
Себеп-салдар
(не себепті? Неге?) Мөлшер: қанша?
М:босқа, амалсыздан, қаншама?
бекерге М:анағұрлым, сонша

Күшейткіш Мақсат:
(қалай?қандай?) не мақсатпен?
М:орасан, кілең, қалай?
өте не үшін?
неліктен?
М:әдейі,жорта,
қасақана
Заттың санын,
ретін білдіреді
Сан есім Сұрақтары: қанша?неше?
Нешеу?нешінші?

Бөлшектік:
Есептік
М.екінің бірі
М: Жиырма, екі
Екіден бір

6 Реттік: (-ынші,
ТоптауШ.с -інші,-ншы, -нші)
М.бес-бестен
Сегіз- М:алтыншы, екінші
тоғыздан

Болжалдық
Жинақтық 1) -лап,-леп,-дап,-деп,-тап,-теп,-лаған,
-леген,-даған,-деген,-таған,-теген
2) сане.+к.ж.+б.с немесе ж.с.
(-ау,-еу)1-7
М:он бестерде, он бестерге
М.екеу, алтау
3) е.с.с. ~ көмекші сөз
М: беске таман, он жарым т.б.
4) е.с.е. қосарлану арқылы
М: екі-үш,алты-жеті т.б.
Есім сөздердің Есімдік Сұрақтары: кім?не?
орнына жүреді неше? қанша?

Болымсыздық
(ешкім, ешбір, Өздік
ешқандай, түк (өз)
Дәнеңе,дым)
Жіктеу
Белгісіздік 7 (мен,сен,сіз,
(біреу,әркім,
ол(көпше))
әлдеқандай,
әлдене)
Сұрау
Сілтеу
(кім?не?қандай?
(бұл, осы,
Жалпылау қалай?қанша?
мынау,
(бәрі,барша, қандай?)
анау) күллі
түгел)

Ұқсас жұмыстар

Бейнелеуіш сөздер

Еліктеуіш сөздер Бейнелеуіш сөздер

Еліктеуіш сөз және оның түрлері

Еліктеуіш сөздер

Сөз таптарына саяхат туралы ақпарат

Жүмекенқызы сөздер

Шылаулар Шылау сөздер

Еліктеу сөздер

Қос бәйтерек достығы

Морфология бөлімін қайталау туралы ақпарат

Пәндер