Бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу тілі

Презентация қосу

Жоспары

• 1.Кіріспе
• Бастауыш білім беру – алғашқы саты
• 2. Негізгі бөлім
• а) Бастауыш сынып оқушыларының сөйлеу тілі
• ә) Оқушылардың сөйлеу тілінің қабілеттерінің қалыптасуы және
дамуының нәтижелі шарттары
• б) Ойлау – танымның жоғары сатысы
• 3.Қорытынды
• 4.Пайдаланылған әдебиеттер
Орта білім берудің алғашқы сатысы – бастауыш білім беру. Білім
негізі бастауышта қаланатыны белгілі. Бастауыш мектептің негізгі
міндеті – баланың жеке басын қалыптастыруды қамтамасыз ету,
оның қабілеттерін анықтау және дамыту.
ЖАЛПЫ СӨЙЛЕУ ТІЛІ

• Сөйлеу тіліне ең алдымен, анықтама бере кетсек. «Сөйлеу тілі –
күнделікті қарым-қатынаста пайдаланылатын әдеби тілдің бір түрі.
Сөйлеу тлі белгілі бір жағдайда ауызба-ауыз тікілей жалғанатын
қатынас тілі болғандықтан, ол сөйлеудің ауызша формасымен
тығыз бйланысты болады. Ал ауызша сөйлеуде еркіндік басым
келеді, яғни үйреншікті жағдайда адамдар емін-еркін сөйлейді.
Сонымен бірге сөйлеу тілі жазбаша түрде де қолданылады.
• Бастауыш сынып оқушылары үшін тіл – білім алудың көзі болып
саналады. Сондықтан да ата-аналар мен мұғалімдер баланың тілін
дамытуың маңызын түсінуі тиіс. Оқушының тілінің дамуы жоғары
болса, ол оның өмір жолында, сыныптастарымен қарым-
қатынасына, сонымен қатар мектепте нәтижелі оқуына әсер етеді.
• Оқушылардың сөйлеу тілінің қабілеттерінің
қалыптасуы және дамуының нәтижелі шарттары
“ «Оқушының жеке тұлға болып дамуы
мен алған білімін іске асыруда сөйлеу
тілін, әрекетін, сөйлеу мәдениетін,
әдебін қалыптастыру педагогиканың
қазіргі кездегі көкейтесті мәселелерінің
бірі болып табылады» - дейді.

”
ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ ДОКТОРЫ
И.НҰҒЫМАНОВ ПЕН 3.ҚАШҚЫНБАЕВА

Зерттеуші ғалымдар
А.БАЙТҰРСЫНҰЛЫ

• балаларға дыбысты үйрету
үшін ,ең алдымен,сөз дегеннің не
екенін білгізіп алу қажеттігін
қайта-қайта пысықтаған.
“Шағын сөзді” “Дыбысты әдісі” “Жазу-оқу ”
Балалармен әңгімелесу,оқу үрдісіне
даярлау
Әріптермен таныстыру,сөзден
дыбыстары айтып шығару
Білген әріптерінен сөз құрау,соны
оқу
М.Жұмабаев ұсынған әдіс-тәсілдер

М.Жұмабаев “Ана тілі бастауыш
мектепте” деген еңбегінде оқушылардың
сөйлеу дағдысын дамытуға
дағдыландыратын жаттығулар жүйесін
ұсынған.

Сурет бойынша Даяр әңгімені өз
Сахналау жанынатолықтыра білу
әңгімелеу
Әңгіменің бір
бөлігін алып Бір белгілі бір әңгімеге
Хат жаза білу ұқсас екінші әңгімені
тастап айта білу
ойдан шығару
Тіл дамыту әдістемесінің ғылыми негізделген
зерттеген С.Рахметова тіл дамытуға анықтама
береді:

• “балалардың сөздігін байытуға, мағынасын түсініп,сол
сөздерді дәл қолдана білуге ,өз ойларын ,пікірін екінші
біреуге жеке сөйлемдер арқылы,логикалық тұтастығын
сақтай отырып,жүйелі түрде әңгімелеу арқылы ауызша
айтып беруге үйрету жұмысын айтамызә деп анықтама
береді.Оны мынандай үш құрамдас бөліктерге бөлген:
Оқушылардың сөздік қорын дамыту;
Сөз тіркесі,сөйлемнен жұмыс жүргізу;
Байланыстырып сөйлеуге үйрету;
Тіл дамытудың негізгі көрсеткіштері :

Өз ойын Мазмұндыл Грамматика
Байланыст
жүйелі ығы,мәнерл лық,орфогр
ы сөйлей
түрде ігі,анықтығ афиялық
білу
жеткізе білу ы қатесіздігі
ОЙЛАУ – ТАНЫМНЫҢ ЖОҒАРЫ
САТЫСЫ.

• Оның айрықша ерекшелігі – сөзбен тығыз байланыстылығы.
Ойлаумен сөйлеу органикалық бірлікте болады. Ой
шындығы тіл арқылы беріледі. Шындықтағы себеп-
салдарлық байланыстар тәжірибеде танылып, белгілі тілдік
формалармен аталады. Адам дүние құбылыстарын тани
отрып, бұларды бірінші және екінші сигналдық жүйелер
арқылы бейнелеп, түрлі сөздермен өрнектейді. Әрбір
қабылданатын зат, құбылыстың белгісі, қозғалысы, күйі не
қатынасын сөзбен атай отырып, адам оларды жалпылайды.
Ойлау арқылы заң, ереже түйінделеді, фактілер қорытылады,
электронды күрделі механизмдерді пайдалана отырып,
тікелей қабылдауға болмайтын құбылыстардың мән-жайын
танып біледі. Ойлау шындық жанама жолмен танылады.
Бастауыш сынып оқушының ой өрісі
• Бастауыш сынып оқушының бірте-бірте ой
өрісінің қалыптасып және заттарды тиісті ұғымдарға жатқыза
алуына қалай өзінің ойын құрбылары арасында дәлелдеуге
үйрене бастайды. Ол не болса, соған көнбейді, өзгелерден дәлел
келтіруді талап етеді. Дәлелдеу үшін бала тиісті жүйелерге
(логиканың негіздеріне) сүйенеді. Сонымен қатар өзінің пікіріне,
не берген жауабына сынмен қарап: пікіріне не ісіне өзгерісінің
бағыты тұрғысына қарай алуға үйренеді. Әркім өзінің пікіріне не
ісіне талдау жасап сынмен қарауды рефлексиянық қарапайым
түрі деп аталады. Рефлексияға не болу ойланудың шарты және
оның жемісі бола тұрып, оқу үстінде 7-11 жастағыларда
қалыптаса бастайды деу, бұл жастағылардың ақыл-ойының
недәуір қалыптасып қалғанына дәлел бола алады.
Ойлау процесін дамыту

Бастауыш сыныптарда оқыту
барысында балалардың
таным процестерін дамытуға,
олардың тіл байлығын және • Қазақ халқының бай тәжірибесінде
өз ойын сөйлеу арқылы көптеген оқу процесінде қолданылатын
басқаларға жеткізу тәсілдерін ойындар, өлеңдер, мақал-мәтелдер,
қолдаудың ойлау процесін жаңылтпаштар т.б. ауыз әдебиет
дамытуға қосатын үлесі өте туындылары бар. Олардың терең мазмұны
үлкен. Қ. Жарықбаев, С. балалардың тіл байлығы мен ой-өрісін
Қалиев осы тәсілдер ретінде дамытып, сонымен қатар барлық қабілетін
халық педагогикасы дамытуға үлкен үлесін қосады. Осы
элементтерін қолдануды материалдарды іріктеп алып, оны
ұсынады. тақырыпқа байланысты қолдану-оқыту
барысында оқушылардың ойлау процесін
дамыту проблемасын шешудің тиімді
жолы болады.
Ойын – оқыту құралы

Ойын – оқушылардың ойлау
қабілеттерін арттыратын, оқу
үрдісін қызықты етіп өткізуге
әрі олардың көңіл- күйлеріне
әсерін тигізетін оқыту құралы .
Басты мақсат - ойын әрекеттері
арқылы тілдік материалдарды
меңгертіп, сөздік қорды
молайтып,тілдесім әрекетіне
жетелеу.
Қорытынды

Қорыта айтқанда,оқушы тілінде кемшілік
болмай,оның дұрыс сөйлеуі,жүйелі сөйлеудің
оқушыда қалыптасуы мұғалім жұмысна тікелей
байланысты болады.Сондықтан оқушының тілі мен
ойының дұрыс дамуын мұғалім
қалыптастырады.Мұғалім оқушының қалай
сөйлегенін үнемі қадағалап, ойлау қабілетін
дамытып,қатесін уақытында түзетіп
отырса,оқушыны дамыта аламыз.
Пайдалаған әдебиеттер

• http://lib.kazmkpu.kz/info/kz
• Крутецкий А.В. Жас және педагогикалық психология.
Алматы, 1979.
• Қоянбаев Ж.Б. , Қоянбаев Р.М. Педагогика. Астана, 1999.
• Қыдыршаев А. Балалардық жас ерекшеліктерін ескеру.
«Ұлағат», 2000, 1.
• Мухина В.С. Изучение особенностей детской психологии.
М., 1990.
• Манасбаева Қ. Тәрбие жұмысын
ұйымдастыру ерекшеліктері. «Бастауыш мектеп», 1999, 2.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Дауыстап оқу

Сынып Оқушылар Жоғары деңгей Орта деңгей Төмен деңгей саны

Бірлестік мұғалімдерінің әдістемелік тақырыбы

Бастауыш мектеп

Бастауыш сыныпта етістікті оқыту тәсілдері

БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ЗАТ ЕСІМДІ МЕҢГЕРТУДІҢ ЖОЛДАРЫ

Мектеп оқушыларының сөйлеу тіліндегі қателіктерді жою жолдары

Сыныпқа мінездеме

Бастауыш сынып оқушыларының оқу дағдысын қалыптастыру жолдары

Қазығұрт ауданының білім бөлімі

Пәндер