Жай эфирлер

Презентация қосу

«Медицинский университет Астана» АҚ

Фармацевтикалық пәндер кафедрасы

Жай эфирлер

Орындаған: Надим А.
Утамурат А
Құдайберген Н
Кадер А
Тексерген: Килибасова С.М
Топ: 301- фарм
Жоспар
Кіріспе
Жай эфирлер номенклатурасы,атаулары изомерлері
Негізгі бөлім
Алынуы
Физикалық және химиялық қасиеттері
Қолданылуы
Препараттары
Пайдаланылған әдебиеттер
Жай эфирлер

Жай эфирлер молекуласындағы екі көмірсутек
радикалы оттек атомы арқылы байланысқан
қосылыстар. Жай эфирлердің жалпы формуласы :
R — О — R'.
Жай эфирлерді су молекуласындағы екі сутек
атомының орнын алкил топтары басқан қосылыстар
деп қарауға болады. Формулада екі радикал бірдей
немесе әр түрлі болуы мүмкін. Әр түрлі радикалдары
бар эфирлерді аралас эфирлер деп атайды .
Төменгі эфирлерді радикалды- функционалды номенклатура бойынша атайды

Диэтил эфирі Дифенил эфирі винилэтил эфирі Метилизопропил эфирі

Күрделі құрылымды эфирлер алкандар немесе ареналар ретінде қарастырылады,
онда сутегі атомын алкоксидті топ алмастырады-оларды алкоксиалкандар немесе
алкоксиарендер деп атайды.

Кейбір хош иісті эфирлер үшін тривиалды атаулар жиі қолданылады
Алынуы
Диэтил эфирінің заманауи өндірістік синтезін этанолды 135°C температурада
концентрлі күкірт қышқылының қатысында арнайы аппараттарда
дегидратациялау арқылы алады. Алғашында этилкукірт қышқылы түзіледі:

Ары қарай этилкүкірт қышкылы этанолдың артық мөлшерімен
эрекеттеседі, нәтижесінде диэтил эфирі тузіледі:

Алынған эфирді қабылдағышка айдайды. Барынша максимальды мөлшер
алу үшін оптимальды температуралық режимін ұстап тұру керек (130-140°C).
Диэтил эфирін алудың барынша экономикалык тиімді көзі этиленнен
алу болып табылады, сондай-ақ бір уақытта этил спирті де түзіледі:

Этиленді этилсульфаттарға дейін гидратациялау 96-98%-дық күкірт
қышқылының қатысында 65-75°С температурада және 2,5 МПа кысымда
жүреді. Ары карай этилсульфаттардың гидролизінің нәтижесінде (при 95-
100°С и 0,2 МПа) диэтил эфирі түзіледі:
Жай эфирлердің физикалық қасиеттері

Жай эфирлер тығыздығы судан аз болып табылатын туссіз суйықтыктар. Жай эфирлер,
кұрамында көміртек атомының 2 eселенген саны болуына карамастан өздері алынған
спирттерге қарағанда төмен температурада кайнайды. Мысалы, этанолдын кайнау
температурасы 78°C, ал дизэтил эфирдің -36°С. Бұл айырмашылық жай эфирлердің сутектік
байланыстар түзе алмауымен түсіндіріледі. Сондай себептермен эфирлердін тыгыздыктары
спирттерге карағанда төмен болады.
Жай эфирлердің химиялық қасиеттері
Негіздік қасиеттері .
Жай эфирлер молекуласындағы жұптаспаған кос электроны бар оттек
атомының болуына байланысты негіздік қасиеттер көрсетеді. Алифаттық
жай эфирлердін спирттерге қарағанда негіздік касиеттері жоғары.
Алифаттык эфирлер ароматы эфирлерге қараганда күшті негіздер болып
табылады. Сондықтан жай эфирлер минералды қышқылдармен әрекеттесу
нәтижесінде оксоний тұздары түзіледі:

Оксоний туздары судын эсерінен онай гидролизденеді.

қышқыл диэтилоксоний
сульфаты
Жай эфирлердің ыдырауы
Жай алифаттык эфирлер және арилалифаттык эфирлер бромсутек
пен йодсутек кышқылдарының эсeрінен ыдырайды. Реакция
нәтижесінде сәйкес галогеналкан мен спирт түзіледі:

R — 0—R+ HІ —R—I+R—0Н
Жай эфирлердің тотығуы
Сақтау кезінде, әсіресе жарықта сақтағанда жай эфирлер aуадағы оттекпен
әрекеттесіn пероксидтер мен гидропероксидтерді түзу арқылы тотығады.
Эфирді алу және тазалау процесстерінен кейін келемі 150 мл болатын
қызыл-сары тусті шыны ыдысқа бірден куяды. Астыңгы белігі метал фольгамен
капталған, үстіңгі белігі арнайы шайырмен құйылған қыртысты тығынмен
тығындайды. Фольга тек кана қыртысты кабатты еріп кетуден сақтап қана
қоймай, түзілген пероксидтер мен альдегидтердің қоспаларын
тотықсыздандырады:

+ZnO

H
Шорыгин реакциясы (қыздырған кезде Na және K өзара
әрекеттесуі)
Эфирлік байланыстың бөлінуі
Қолданылуы:

Диэтил эфирі — түссіз сұйықтық, өзіне тән иісі бар,
ұшқыш, тез оталғыш. Жұмыс істегенде сақ Оны
сақтаған кезде пероксидтер болу керек түзіледі. Суда
нашар ериді. Әр түрлі органикалық эфирінде
косылыстар диэтил жақсы ериді, сондықтан еріткіш
ретнде қолданылады.
Медицинада диэтил эфирі наркоз ретінде және
журек қызметін күшейту үшін пайдаланылады.
Өндірісте жасанды талшық алуда және түтінсіз ок-
дәрі жасауда қолданылады.
Диэтил эфирі
Наркозге арналған эфир (Aether
anaestheticus seu Aether pro narcosi) -
Эфирдің жағымды жақтары-қаңқа бұлшықетіне
жақсы босаңсытатын әсер береді.

• Медициналық Эфир (Aether medicinalis)— сыртқы қолдануға
арналған. Этил спиртімен 1: 1 қоспасында қызыл жегі мен қызыл
безеу кезінде зақымдану ошақтарын емдеу үшін, сондай-ақ
коллодий өндірісінде қолданылады.
• Стоматологиялық тәжірибеде-жергілікті, пломбирлеуге дайындық
кезінде кариозды қуыстар мен тістің тамыр арналарын өңдеуге
арналған.
Дифенгидрамина гидрохлориді (Diphenhydramine
hydrochloride)
Препараттар атаулары- Бенадрил, Грандим, Димедрол, Псило-бальзам.

Фармакодинамикасы және
фармакокинетикасы:Дифенгидрамин гидрохлориді-гистаминді
Н1-рецепторлардың блокаторы. Зат айқын антигистаминдік
белсенділікке ие. Құрал жергілікті анальгетикалық әсерге ие,
тегіс бұлшықет бұлшықеттерін босаңсытады, жүйке түйіндерінің
холинорецепторларын қалыпты деңгейде блоктайды. Препарат
гистаминнен туындаған әртүрлі әсерлерді жояды,
капиллярлардың өткізгіштігін арттырады, ісінуді, гиперемияны
және қышуды жеңілдетеді.
Диэтил эфирі – хирургиялық отаға арналған
препарат.

Димедрол – антигистаминді препарат,
(крапивница, отек Квинке , т.б.)
Бутилвинил эфирі
поливинилбутил эфирі «Винилин» немесе
«Шостаковский бальзамы» құрамына кіреді.

Фармакологиялық әсері: микробқа қарсы әсері бар, жараларды тазартуға,
тіндердің қалпына келуіне және эпителизацияға ықпал етеді. Пероральді
қабылдаған кезде ол қабынуға қарсы, қабынуға қарсы және
бактериостатикалық агент ретінде әрекет етеді.Қолдану көрсеткіштері:
Сыртқа: фурункулар, карбункулдар, трофикалық жаралар, іріңді жаралар,
мастит, жұмсақ тіндердің жарақаттары, күйіктер мен аяздар. Ішке: асқазан
мен 12 елі ішектің эрозиялық және ойық жаралы ауруларын кешенді
емдеуде, асқазанның секреторлық функциясының жоғарылауымен
созылмалы гастриттің өршуі.
бутилвинил эфирі алынуы
HC≡CH + HOCH2CH2CH2CH3 →
Ацетилен бутанол-1

H2C=CH-
OCH2CH2CH2CH3
бутилвинил эфирі

nH2C=CH –OC4H9 → [-H2C-CH –]n
OC4H9
Наркозге арналған эфир (AETHER
ANAESTETICUS) (ГФУ) C2H5 – O – C2H5
Диэтил эфирі
Алынуы.
Эфиризаторда этил спирті мен сірке
қышқылы қоспасын 135С температураға
дейін қыздыру:
ДИФЕНГИДРАМИНА ГИДРОХЛОРИДІ
(DIPHENHYDRAMINI HYDROCHLORIDUM)
Diphenhydramine hydrochloride*

2-(дифенилметокси)-N,N-диметилэтанамина
гидрохлорид или N-диметиламиноэтилового
эфира бензгидрола гидрохлорид

Алынуы.
бензгидрол және N-диметиламиноэтилхлорид
гидрохлоридінің негіздік ортада әрекеттесуі:
Идентификация .
1. Заттың балқу температурасы (168 – 172С) (МФ) анықталады.
2. УК-спектрофотометриялық (МФ).
3. Субстанцияның ИҚ-сіңіру спектрі дифенгидрамин гидрохлоридінің
(МФ) ФСО сіңірудің ИҚ-спектріне сәйкес келуі тиіс.
4. Ұштармен өзара әрекеттесу кезінде оксоний тұзының түзілу
реакциясы. H2SO4 - азот концентрацияланған қышқылдың қосылуынан
қызыл түске айналатын ашық сары түс пайда болады. Алынған
ерітіндіге су қосылады, содан кейін хлороформ, хлороформ қабаты
күлгін түске боялады (МФ):
5. Зат хлоридтерге (МФ) тән реакциялар береді.
6. Азот және күкірт концентрацияланған қышқылдардың
қоспасын қосқанда қызыл бояу пайда болады. Су
қосылған кезде түс қоңыр, сары, қызғылт сарыға
айналады. Хлороформ қосылған кезде-хлороформ қабаты
күлгін түске боялады.
7. Қышқыл гидролиз реакциясы:
Сандық анықтау: 1. Спирттегі Алкалиметрия (GFU). Эквиваленттік
нүкте Потенциометриялық түрде орнатылады, титрлеу
қисығындағы потенциалдардың екі секірісі арасындағы титранттың
көлемі ескеріледі. Қайта есептеу құрғақ затқа әкеледі:

2. Сулы емес орталарда қышқылды-негізгі титрлеу; сынап (II)
ацетаты (HCL байланыстыру үшін) қатысуымен Сулы емес сірке
қышқылы ортасында хлор қышқылының ерітіндісімен титрлеу
(индикатор-кристалды Күлгін); (s=1). Сонымен қатар, бақылау
тәжірибесін өткізіңіз:
Йодхлорметрия, кері титрлеу, индикатор –
крахмал; (s=1):
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Фармацевтикалық химия 1-том Арыстанова Т.Ә
Беликов в. г. фармацевтикалық химия
https://elib.kz
http://ebooks.semgu.kz
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Жай эфирлер Күрделі эфирлер

Күрделі эфирлер

Физикалық қасиеттер

Органикалық қосылыстар

Органикалық қосылыстардың жіктелуі

Альдегид тобына тән реакциялары

ҚАНЫҚПАҒАН МАЙЛЫ ҚЫШҚЫЛДАР

Интербелсенді оқыту әдістерінің ортакәсіптік білім беру саласындағы ерекшеліктері

Пассивті әдістер Активті әдістер Интербелсенді әдістер

ОКСИҚЫШҚЫЛДАР

Пәндер