Бірлескен жұмыстар

Презентация қосу

Интер
белсенд
і сабақт
құрылы ың
мы

ім алу – әр Қ азақс та ндықтың
«Өмір бойы біл
ірлі к Кред ос ы на ай налуы қажет!»
өм
Н.Ә.Назарбаев
Жоспар

ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ОҚЫТУ
ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ОҚЫТУДЫҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ МЕН
МАҚСАТТАРЫ
ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ОҚУДЫ ҰЙЫМАСТЫРУ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Д.КОЛБ ИДЕЯЛАРЫ БОЙЫНША САБАҚТЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ӘДІСТЕР ҚОЛДАНЫЛУЫ
ҚОРЫТЫНДЫ
Таным әрекетерін ұйымдастырудың арнаулы әдістемесі ретінде интербелсенді
оқыту білім игеру процесіне қатысушылардың (үйренуі мен 4 үйренушілердің)
тиімді қарым-қатынасына негізделеді. Ағылшын тілінен келген «interactiv» сөзі
де осы ұғымды білдіреді: «inter» дегеніміз «өзара» мағынасында, ал «act» -
«әрекет жасау» дегенді білдіреді, яғни интербелсенді әдістер - үйренуші мен
үйренушілерлің өзара әрекеттесуін оқудың негізі деп танитын және сондай
қатынасқа жағдай жасайтын әдістер. Басқаша айтқанда «интербелсенді»
дегеніміз біреумен қоян-қолтық қарымқатынаста болу, онымен бірлесе әрекет
жасау, диолог құру. Ал «интербелсенді оқу» дегеніміз өзара қарым-қатынасқа
(коммуникацияға) негізделген оқыту, диолог арқылы үйрету, яғни «үйретуші-
үйренуші», «үйренуші-үйренуші», «үйренуші-өзімен өзі»форматтарында жасаған
қарым-қатынас(«әңгіме», «сұхбат», «пікірлесу», «бірлескен әрекеттер»)
Білім игеру процесін ұйымдастыруда ИНТЕРБЕЛСЕНДІ ОҚЫТУ
ынталы:

Барлық үйренушілерге бірлескен таным процесіне белсенді араласуға мүмкіндік
жасау

Әрбір үйренушінің өзінің үйренгені мен өз білімі туралы түсініктерін ортағасалып, бірлесе
талқылап, олар туралы ой толғауына мүмкіндік жасау.

Үйренушілер білімді өздігімен құрастыратын орта құру.
Интербелсенді оқытуда білім алушылар мынандай білім, білік, дағды, машықтарға
үйренеді

Терең ойлау, жеке рефлексилық қабілеттерді дамыту
Өз идеялары мен әрекеттерін талдау және оларға баға беру
Ақпаратты өздігімен түсініп, оны таразылап, екшеп, оның ішінен керектісін таңдапалу
Ақпаратты жан-жақты талдау
Өздігімен жаңа түсінік пен білім құрастыру
Оқу барысында жеке басының құндылықтары мен сенімдерін қалыптастырып, белсенді
өмірлік позитция (көзқарас, дүниетаным) ұстану
Пікірталастарға қатысып, өз ойымен пікірін дәлелдеу
Басқада балама пікірлерді ескеру
Шешім қабылдау жіне қиын мәселелерді ешу
Ортақ жұмысқа жұмыла білу
Басқалармен тиімді қарым-қатынас құру, өзара әрекеттесу
Үйренушілер ұжымына ортақ бірлесе жұмыс асаудың рухани және моральды ережелерді
қабылдау
Оқушы топты ұжым ретінде қабылдайды
Қағидалар Мақсаттар
Орта қалыптастыру -білім алушы оқып/үйренде өз әрекеттерінің жемісті екендігін
сезінетінжағдайлар жасау;
-үйренушілер арасында ашық, еркін, шығармашылық қарым-
қатынас орнату;
-үйренушілерге білімді дайын күйде бермей, оны ізденуге
бағыт-бағдар сілтеу;
Әрекет арқылы -үйренушілерге білімнің өзіндік әрекеттер арқылы ғана тиімді
түрде меңгерілетіндігін дәлелдеу;
ИНТЕРБЕЛСЕНДІ
үйрету/үйрену
-үйренушілерді белсенді рекеттерге баулып, олардың білім ОҚЫТУДЫҢ
игеру әрекеттерін ұйымдастыру. НЕГІЗГІ
Өмірмен -үйрету/үйренуді практикалық әрекеттеге негіздеу, пәнмен ҚАҒИДАЛАРЫ
байланыстыру тақырыпты күнделікті өмірде туындайтын проблемаларды МЕН
шешу деп қарастыру МАҚСАТТАРЫ
Өзінділік пен -үйренушілердің дайын жауаптарын қанағат тұтпай, оларды ой-
дербестікке баулу толғанысарқылы өзіндік пікір құрастыруға, проблема шешуде
өзіндік тұрғыдан жауаап табуға ынталандыру(егер оқушы жауап
бере алмаса, дұрыс жауапты өзі бермей, оны басқа
оқушылардың табуына ықпал жасау); -үйренушілерде сыни
және аналитикалық ойлау бағдыларын қалыптпстыру
Интербелсенді оқытуда үйренушілер мынандай әрекеттерді
атқаруға дайын болуы керек;

Танымдық, коммуникативтік,
Проблема шешу, шешім
әлеуметтік тұрғыдан
қабылдау
белсенділік таныту

Кері байланыс жасау Бастамашылық

Бірлескен жұмыс
Интербелсенді оқу/оқыту мектепте мынадай жұмыс түрлері мен әрекеттер арқылы
жүзеге асырылады:

Бірлескен жұмыстар
Оқу, рөлдік және өндірістік ойындар
Пікірталастар
Шығармашылық жұмыстар
Презентациялар
Интервью
Тренингтер
Ақпараттың әртүрлі көздерімен жұмыс жасау
Жағдаяттар арқылы үйрену: накқты ситуацияларды талдау,кейс-стади
Компьютерлік оқыту бағдарламалары
Сауалнама өткзіп,оның қорытындыларын талқылау мен талдау
Кез келген оқу әрекеттерін кері байланыспен аяқтау т.б
Жаңашыл жобалардың басым көпшілігі ұстанған сабақтың (немесе жалпы
таным процесінің) үш кезеңін негізінен келесідей түсіндіреді:
1. Бірінші кезеңде үйренушілер өздерінің бұрынғы білетіндерін естеріне
түсіру арқылы білім игеруге белсенділендіріледі. Мұнда олар «танымдық
тепе-теңсіздік» (Ж.Пиаже) жағдайында болып, жаңа білімге деген
қызығушылықтары пайда болады.
2. Екінші кезеңде үйренушілер дербес тұрғыдан танымдық әрекеттер
атқарады. Ж.Пиаже «Балалар әрекет жасамай сөйлегенде бірін-бірі түсіне
ме?» деген сұраққа «Баланың ойын түсіндіру үшін, оның әрекеттерінен
бастау керек» деп жауап береді (Ж.Пиаже, 353).
3. Үшінші кезеңде шәкірттер үйренгені жайлы ой толғайды, пікірлеседі,
оларды талқылайды, осы әрекеттер арқылы ол жаңа түсініктер
құрастырады: «Ой тәжірибесінің сан қилы жақтарын ой елегінен өткізе
отырып, бала жол-жөнекей бір анықтаманы екінші анықтамамен
алмастыратын фактілерді ашып, сол арқылы өзінің алғашқы
ойлағандарына өзгертулер енгізеді» (Ж.Пиаже, 377).
Интербелсенді оқу дәстүрлі оқытудың негізгі идеялары мен ұстанымдары болып келген авторитарлық пен
үстемдікті, үйретушінің мызғымас беделін, монологты, сырттан (үйретуші тарапынан) күштеуді демократиялық
коммуникациямен алмастырады.

Іскерлік пен ынтымақтастыққа, үйренушілердің мүдделері мен қызығушылығын ескеріп, өзара силасымдылық
пен тәуелділікке, бірлескен іс-әрекеттерге негізделген мұндай қарым-қатынас үйренушілерге саналы және ерікті
түрде білім ауқымын айқындап, оқу/үйренудің нысандары мен әдістерін өздігімен таңдау мүмкіншілігін беру
арқылы олардың өз біліміне деген жауапкершілігін нығайтады. Сол себепті интербелсенді оқуда/оқытуда келесі
шарттарды қадағалау міндетті деп тану керек:

Білім игеру
Үйренушілерде
процесін
білім игеруге
коммуникативті Білім игеруде
деген Жағымды
к процесс деп үйренушілерді
қызығушылықт психологиялы
түсініп, сәттілікке
ы (мотивация, қ орта орнату
бірлескен бағыттау
ынта, ұмтылыс)
әрекеттерді
тудыру
қолдану
Интербелсенді оқуды ұйымдастыру ережелері

Аудиторияны жұмысқа дайындау.

Тиімді жұмыс жасау үшін аудиторияда (сынып бөлмесінде, Топқа бөлу.
кабинетте) компьютер, LCD- проектор, тақта (оған қоса Әр сабақта (әсіресе семинар және практикалық сабақтарда)
жылжымалы тақта да болса тіпті жақсы) немесе интербелсенді студенттерді шағын топтарға бөліп, сол арқылы олардың бірлесе
тақта, қол астында бор, флип-чарттар (плакаттар), маркерлер, жұмыс жасауына қолайлы жағдай жасау керек. Үйренушілерді
А-4 форматындағы қағаз болғаны дұрыс. шағын топтарға 4-6 адамнан бөлген тиімді, олар партаны жағалай
Аудитория үйренушілердің еркін түрде жұмыс жасауына бір-біріне бет қаратып отырады.
қолайлы болуы керек. Мәселен, әр сабақта үйренушілер шағын
топтар құрамын бірнеше рет өзгертуі ықтимал, сол себепті де Топқа бөлу әдетте кездейсоқ түрде жасалынады. Алайда семестр
парталар мен үстелдер олардың емін-еркін қозғалуына кедергі бойы бір студент жолдастарының әрқайсысымен семестр бойы
болмауы қажет. топ құрамында жұмыс жасап шығуы керек. Мұндағы басты
Әдетте аудиторияда студенттер партаға екеуден отырып, мақсат - үйренушілердің бір-бірімен тиімді қарым-қатынас құрып,
жүздерін оқытушы жаққа беріп отырады. Бұлай отыру олардың ортақ тіл таба білуіне ықпал жасау.
бір-бірімен қоян-қолтық араласып, тиімді қарым-қатынас
жүргізуіне жәрдемдеспейді: алда немесе арт жақта отырғанмен Топқа бөлуді әрекетке негіздеп, қызықты қылып өткізген жөн
қалайша әңгімелесуге болады? Отырғанда студенттер бір-бірінің (топқа бөлу тәсілдері төменде беріледі).
жүздерін көргені дұрыс, өйткені олардың әңгімелесетін, қандай
да болмасын мәселені талқылайтын серіктері өз жолдастары
болады.
Жұмыс ережелерін қабылдау.
Мақсаттарды және күтілетін нәтижелерді
айқындау. Сабақ басында жұмыс ережелерін қабылдап (силлабуста
Әр сабақтың басында бүгін қарастырылатын тақырып келтірілгендерден басқа), оларды әрі қарай қатаң ұстану
үйренушілерді тәртіпке шақырып, тиімді әрі үнемді түрде
бойынша ұстаз өз тұрғысынан сабақтың мақсаттарын жұмыс жасауға қолайлы. Ол үшін әрбір шағын топ бұл
айқындап, үйренушілерден қандай білім, білік, дағды, мәселені 1-2 минут талқылап алғаннан кейін, олардың
әрекеттер күтетіндігін жеткізеді. Сонан соң ұсыныстарын көлемді параққа (флип-чарт, плакат) түрлі-түсті
үйренушілердің өздерінен сабақтан нендей нәтиже маркерлермен жазып, аудиторияның көрнекті жеріне іліп қоюға
күтетіндерін құрастыруды талап еткен орынды. Бұл болады. Ұстаз тарапынан емей, өздері құрастырып қабылдаған
әрекет әр үйренушіде өзінің сабаққа тікелей қатысы ережелерді үйренушілер мейлінше қадағалауға тырысады.
бар екендігі туралы ойды нақтылап, оларды «Сабақта Ережелер сан-алуан болуы мүмкін, мәселен, жұмыс
регламенты, реті мен тәртібін анықтайтын, алайда олардың
мен қандай білім ала аламын? Ол үшін мен қандай дені бірлескен жұмыста силасымды қарым-қатынас құруға
жұмыс пен әрекеттер атқаруым керек? Бұл білім маған бағытталғаны жөн. Мәселен:
қандай пайда бермек?» деген сұрақтар төңірегінде ой- - Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлмейік!
толғаныс жасауға шақырады. -Тұлғаның жеке басын сынамай, көзқарас пен пікірді сынайық!
- Сабаққа кешікпейік!
- Қысқа да нұсқа сөйлейік!
Сенім және жұмыс атмосферасын қалыптастыру.

Үйренушілерді психологиялық тұрғыдан интербелсенді оқуға
дайындау қажет. Әдетте сабаққа келгендердің бәрі дерлік оқуға
белсене араласып кетуге дайын емес, өйткені олардың өздерін
ыңғайсыз әрі дискомфортты сезінуі мүмкін. Мұның себептері де
баршылық:
- өзіне көтеріңкі жауапкершілік жүктеуі және содан қаймығу,
жүрексіну, Барлық үйренушілер жұмысқа қатынасады.
- оң нәтиженің шығуына күмәндану, Интербелсенді әдіс аумағында өтетін сабақ мақсаттарының бірі
- жазалаудан немесе күлкі/мазаққа жығылудан қаймығу, бірлесе жұмыс жасау болғандықтан, әр қатысушының жұмысқа
- еріншектік пен шаршағандық (мәселен, бірінші сабақта ұйқысын белсене қатысқандығы абзал. Үйренушілердің білім игеру
аша алмау, немесе соңғы сабақта шаршау), жұмысының, оның ішінде әсіресе бірлескен жұмыс әрекеттерінің
- назарын жинақтай алмау (мәселен, үзіліс кезіндегі оқиғалардың қызықты әрі тартымды екендігіне көздерін жеткізгені дұрыс. Сол
немесе алдыңғы сабақтың әсерінде болу). себепті де сабақтың басты тәсілі ретінде топтық жұмыстарды тану
Үйренушілердің сабақ барысында барлық шарттылықтардан керек.
арылып, ойлау аппаратын белсенділендіріп, жұмысқа толық
ниеттеліп, қызу кірісіп кетуін бірінші мезетте ойсергектер арқылы
жүзеге асыруға болады. Ойсергектер арқылы аудиториядағы
үйренушілер өздерін жеңіл сезінеді, ашылады, әрқайсысы біртұтас
ұжымның өкілі ретінде алда күтіп тұрған бірлескен күрделі
жұмысты атқаруға дайындалады (Ойсергектердің үлгілері төменде
беріледі).
Тыңдай білу: барлық пікірлер тыңдалады. Жазбаша жұмыстар.
Суырылып алға шығып сөйлегеннен гөрі, тыңдай
Үйренудің басты мақсаты – тұлғаның дамуы, оның ішінде
білген қиын шығар. Топтық талқылау кезінде барлық
әсіресе ойлау қабілеті мен шығармашылық дағдылардың
үйренушілердің өз пікірін келтіріп, басқалардың оны
өркендеуі. Ал жазу (жазба жұмыстары) - ойлаудың шырқау
мұқият тыңдап, оның пікірін силап, санасатын жағдай
биігі. Жазуда үйренуші сонымен қатар «Мен» тұрғысынан
жасап отыру қажет. Мұндайда барлық
өзінің ішкі жан дүниесін ашып, оны асқақтата түседі. Сол
қатысушылардың пікірі тыңдалуы керек.
себепті де әр сабақта жазу жұмыстарын жиі қолданып
отырған орынды. Ал үйренушінің бүгінгі сабақта нендей
Топтық бірлескен жұмыстан соң (талқылау, пікірлесу,
және қандай дәрежеде білім алғанын, оның өсуі мен
ой қозғау, тапсырманы бірлесе орындау, т.б.) әр топқа
дамуын, яғни оның білімін бағалауды тек жазбаша
өз пікірі мен көзқарасын жариялау мүмкіндігін беру
жұмыстарды орындауынан ғана объективті түрде білуге
керек. Ол үшін топ атынан бір үйренуші (оны
болады. Жазу жұмыстары - студент білімін бағалаудың
«сөйлеуші», «шешен», «спикер», «капитан» деп атауға
дәлелді нысаны.
болады) берілген уақыт ішінде өз ойлары мен
ұйғарымдарын ортаға салады.
Кері байланыс.
Кері байланыс дегеніміз сабақтың мазмұны немесе әдіс-тәсілдері, оның тиімділігі мен қандай дәрежеде
өткендігі туралы үйренушілердің ой-пікірлері мен эмоциялары, олардың болашақтағы (келесі
сабақтардағы) өз мұқтаждарын келтіруі. Бұл пікірлер оқытушыға өткізген сабағына баға беріп, оның
ұтымды жақтары мен кем-кетіктерін анықтап, өз жұмысына өзгерістер енгізу мүмкіндігін береді.
Үйренушілер «Сабақ қалай өтті: қызық болды ма?», «Сіз үшін сабақтың құнды жәйттері қандай болды?»,
«Бүгін не нәрсеге үйрендіңіз (білдіңіз)?», «Бүгінгі үйренгеніңіз Сіз үшін болашақта қажет болады деп
ойлайсыз ба?», «Осы тақырып бойынша тағы да не білгіңіз келеді (қандай ақпарат көздерін оқисыз)?»,
«Қандай сұрақтарыңыз бар?», «Сабақтың өту барысы бойынша қандай пікірлеріңіз/ұсыныстарыңыз бар?»,
«Келесі сабақта қандай мәселелерге назар аудару керек деп ойлайсыз?» деген сұрақтарды ауызша
талқылағаннан кейін, оларға жазбаша жауап берумен жалғастыруы мүмкін. Жауаптарды, мәселен, «Шығу
парақтары» тәсілі бойынша беруге болады. Әдетте жауаптар анонимді түрде беріледі.
«Шығу парақтарында» студенттердің сабақ бойынша келесідей сауалдарға жауап бергені орынды:
Білдім (Білдім және түсіндім)
-Білгім келеді
-Ұнады
-Ұнамады
-Сұрақтарым
Соңғы кезде Дэвид Колбтың үлгісі мектепте интербелсенді сабақтар ұйымдастыруда кеңінен
қолданылып жүр. Д.Колб идеялары бойынша сабақтың құрылымы мынандай болуы ықтимал:

1. Мотивация және жаңа тақырыпты жариялау – сабақтың 10 % үлесін құрайды.
2. Өткен сабақты бекіту (қайталау) – сабақтың 20% үлесін құрайды.
3. Жаңа материалды меңгеру - сабақтың 50% үлесін құрайды.
4. Бағалау – сабақтың 10 % үлесін құрайды.
5. Сабақты қорытындылау (дебрифинг, рефлексия) – сабақтың 10 % үлесін құрайды.
Оқу үрдісінде келесі интербелсенді әдістер қолданылады:

Кейс-стади–өзбетінше ойлау қабілетін және шешім қабылдау дағдыларын к ӛрсетуге мүмкіндік беретін мәселелі
сипаттағы сұрақтарды топпен талдау.
Іскерлік, рөлдік ойындар –студенттерге әртүрлі кәсіби рөлдерде сөйлеуге және сабақты мәселелі жағдайды
қалыптастыруға мүмкіндік беретін оқыту әдісі.
Тестілеу–әртүрлі күрделіліктегі өзара байланысты тапсырмалар жинағынан тұрады.
PBL (problembasedlearning–мәселеге-бейімдеп оқыту) әдісі -қойылған мәселемен ӛзбетінше жұмыс
істеунәтижесінде студент әртүрлі пәндер бойынша компетенттілік құрылымдарын игеретін оқыту әдісі.
TBL (teambasedlearning–кішітоптардаоқыту) әдісі –студентте топта жұмыс істеу дағдысын дамытуға мүмкіндік
беретіноқытудың топтық әдісі.
Топтық дискуссия әдісі студенттердікәсіби жағдайды талдауға, мәселені құру дағдыларын қалыптастыруды
үйретуге, басқа қатысушылармен қатынасқа түсу игеріміндамытуға, соныменқатар, әртүрлі кәсіби мәселелер
бойынша шешім қабылдау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған әңгімелесудің түрі.
Миға шабуыл әдісі –топтажұмыс істеудешығармашылық белсенділігін жігерлендіру негізінде
студенттергеситуация шешіміжауабының бірнешежолынайтуға мүмкіндік беретін, идеялармен
шешімдердіқабылдаудың оперативтіәдісі.
Тренинг(ағылш. «to train» - оқыту, жаттықтыру). Егер оқыту интерактивті жүргізілсе, яғни ақпарат ала отырып
түсініксіз сәттерді талқылауға, сұрақ қоюға мүмкіндік алса берілген ақпаратты тез меңгереді және алған
білімдерін бекіте отырып, мінез-құлық дағдылары қалыптасады.
А.Әлімов “ Интербелсенді әдістерді жоғарғы оқу орнында қолдану ”
оқу құралында интербелсенді әдістің түрлеріне: пікірталас, ойындар (рөлдік,
іскерлік оқу, өндірістік, имитациялық), Кейс стади, тренингтер, оқытудың
компьютерлік технологияларын сипаттап көрсеткен болатын.
Интербелсенді әдістердің оқытуда қолданылу әдіс-тәсілдері:

Миға шабуыл – берілген
тақырып бойынша сұрақтар мен
Интербелсенді сабақ аудио -
жауаптардың және бейнематериалдарды, акт
Кластерлер, салыстырмалы қолдану.
немесе ұсыныстар мен
диаграммалар, пазлдар- белгілі
идеялардың ағыны, онда Мысалы, онлайн режимінде
бір шағын
дұрыс/дұрыс емес талдау
тақырып бойынша түйінді сөздер
тесттер, электрондық
штурм жүргізілгеннен кейін оқулықтармен, оқыту
мен проблемаларды іздеу.
жүргізіледі. Сабақта ми шабуыл бағдарламаларымен, оқу
туралы
сайттарымен жұмыс істеу.
толығырақ оқыңыз.
Дөңгелек үстел (пікірталастар)
— оқушылардың проблеманы,
Жоба әдісі – оқушылардың
ұсыныстарды, идеяларды,
тақырып бойынша жобаны өз
пікірлерді ұжымдық талқылауын
бетінше
және бірлескен
әзірлеуі және оны қорғау.
шешімді іздестіруді көздейтін
әдістің топтық түрі.

Интербелсенді әдісті қолданған кезде оқытушының рөлі күрт өзгереді,
ол реттейді және оқу –тәрбие процесімен айналысады, жалпы бағытты
анықтайды (алдын ала қажетті тапсырмаларды дайындайды және топтарда
талқылау үшін сұрақтар мен тақырыптарды құрастырады), белгіленген
жұмыс жоспарын орындау уақыты мен тәртібін бақылайды, кеңес береді,
күрделі терминдерді түсіндіреді және күрделі қиындықтар болған жағдайда
көмектеседі.
Қорытынды

Оқытудың интербелсенді әдістерін пайдалану әрбір педагогке
мақсатты түрде тәрбиелеуді, дамытуды және әлеуметтендіруді жүзеге
асыруға мүмкіндік береді. Педагог сабақты жоспарлап, пәндік мақсаттарды
қоя отырып, білім алушыларды тәрбиелеу, дамыту және әлеуметтендіру
мақсатын қалыптастырады. Осылайша, тұлғаны тәрбиелеу, дамыту және
әлеуметтендіру процестері білім алушының барлық білім беру процесін
дамытады. Интербелсенді оқытудың негізгі процестерін толыққанды жүзеге
асыру білім алушылардың жаңа білімін қарқынды пысықтауды және сапалы
меңгеруін, оқу, пәндік және арнайы іскерліктерін қалыптастырады.

Ұқсас жұмыстар

ОҚУШЫЛАРДЫҢ КӨРКЕМ ШЫҒАРМА ОҚУҒА ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН

Жеке кәсіпкерлік ұғымы

Ынтымақтастық туралы келісім негізі және тәртібі

Сынып жетекшісінің бала тәрбиесінде ата - аналармен ынтымақтастығы

Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы

Оқыту әдісі мен тәсілі

Бағдарламаны іске асыру нәтижелерін сипаттау

Кеңес БӨЖ

Исламдық қаржыландырудың Қазақстандағы даму мәселелері

КАНВА БИЗНЕС - МОДЕЛДЕРІ

Пәндер