Мақсаты Әкімшілік құқық құқықтың және басқару жүйесі

Презентация қосу

кімшілік құқық бастаулары:
түсінігі, түрлері,жүйесі.

Орындаған:Сәлімкереев А.Е. Қ-204 студентті
Тексерген:Досов Ж.Б магистр,аға оқы
Әкімшілік
Мақсаты Әкімшілік құқық
құқықтың және басқару
жүйесі

Әкімшілік құқық - ҚР құқық
жүйесінің жетекші құқық
саласы ретінде

Әкімшілік құқық кез келген елдің құқықтық
жүйесінің ең маңызды саласы болып табылады. Бұл
құқық саласы азаматтар мен атқару билігінің өкілдерімен
қатынастағы басқа биліксіз субъектілердің құқықтыры
мен міндеттерін, мемлекеттік әкімшілік жүйесін, оның
құрылымды бірліктерінің құзырлығы, олардың
Әкімшілік құқықтың
жүйесі
Әкімшілік құқықтың жүйесі - бұл салаларды
құрайтын салашықтарға жиыстырылған
топтар – құқықтық институттар бойынша
бөлінген құқық нормаларының ғылыми–
ұйымдастырылған жиынтығы – біртұтас
нормативті құрылым.
Әкімшілік құқық бойынша көптеген заң
әдебиеттерінде әкімшілік құқық жүйесінің
мынадай анықтамасы беріледі: ҚР Әкімшілік
құқығы -бір-бірімен тығыз байланысты
жекелеген әкімшілік-құқықтық институттар
мен нормалардан тұратын жүйе.
• әкімшілік - юрисдикция қызметі саласында туындайтын қоғамдық
қатынастарды реттейтін нормалар жүйесі. 3 бөлім мына жиынтықтардан
тұрады: әкімшілік құқық бұзушылық және әкімшілік жауаптылық, әкімшілік
процесс; әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға өкілеттілігі бар
органдар мен лауазымды тұлғалар және әкімшілік істердің қарастылығы;

3 бөлім
әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді жүргізу.
• басқару саласында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейтін нормалар
жүйесі. 2 бөлімінде халық шаруашылығының негізгі салаларын: әлеуметтік-
мәдени (өнер, білім, денсаулық сақтау және т.б.), әкімшілік -саяси (қорғаныс,
ішкі істер, қауіпсіздік және т.б.) және әлеуметтік - экономика (сауда, қаржы,
индустрия және т.б.) салаларын басқаруды реттейтін нормалардың

2 бөлім
жиынтығынан тұрады.
• жалпы сипаттағы басқару қатынастарын реттейтін нормалар
жүйесі; 1 бөлімге мыналар кіреді: ҚР Әкімшілік құқық курсына
кіріспе, әкімшілік құқық субъектілері, мемлекеттік басқарудың
әкімшілік - құқықтық нысандары мен әдістер, мемлекеттік

1 бөлім
басқаруда заңдылық пен тәртіпті қамтамасыз ету.
жүйесі үш бөлімнен тұрады:
ҚР Әкімшілік құқығының
Әкімшілік құқықтың
жүйесі
Әкімшілік құқықтың жүйесі - бұл салаларды
құрайтын салашықтарға жиыстырылған
топтар – құқықтық институттар бойынша
бөлінген құқық нормаларының ғылыми–
ұйымдастырылған жиынтығы – біртұтас
нормативті құрылым.
Әкімшілік құқық бойынша көптеген заң
әдебиеттерінде әкімшілік құқық жүйесінің
мынадай анықтамасы беріледі: ҚР Әкімшілік
құқығы -бір-бірімен тығыз байланысты
жекелеген әкімшілік-құқықтық институттар
мен нормалардан тұратын жүйе.
Құқық қоғамның мәдени институты, жалпы өркениеттік
процестің тіршілік үшін маңызды құрамдас бөлігі болып
табылады деп белгілі заңгер-ғалым С.С. Алексеев айтқан.

Осы құқықтанушы ғалым құқықтың қоғам өміріндегі
тарихи миссиясы тікелей оның маңызды талаптарынан
бастау алады деген, атап айтқанда:

- таптық, саяси күрес, этникалық, топтық және өзге де
қақтығысулармен, жеке жанжалдармен туындаған өзекті әлеуметтік
жағдайларға азаматтық келісім, әртүрлі мүдделерді есепке алу, өзара,
үйлестірілген жол берушіліктер қағидаларына тұрғызылған тұрақты
нормативті бастаулар енгізу;

- жеке бас мәртебесін, мінез-құлық бостандығының берік және
кепілдендірілген кеңістігі мен өлшемін қамтамасыз ету және қорғау.
Әкімшілік құқық және
басқару
Әкімшілік құқықты оқуды бастамастан бұрын, оның "басқару" сияқты
кең тараған әлеуметтік құбылыспен байланыстылығын қарастыру
қажет. Латын сөзінен шыққан администрация - әкімшілік - басқару
терминінің қоғамдық маңызды мақсаттарға жету үшін жасалынатын іс-
әрекеттерді сипаттау үшін жан-жақты құрал болып табылатындығымен
байланысты болып келеді. Кең мағынасында басқару қандайда біреуге
немесе бір нәрсеге жетекшілік ету дегенді білдіреді. Дәл осындай
түсінікте қазіргі уақытта да қолданылады. Бірақта дәл осындай
ұйғарыммен шектеліп қана қоймай, оның мән-маңызын, мазмұнын,
мақсат - міндетін ашып көрсету қажет.
Әкімшілік құқықтың пәнін мемлекеттік басқару сферасында
қалыптасқан қоғамдық қатынастар құрайды, сондықтан мемлекеттік
басқарудың мәнін қарастырып өткен жөн.
Басқарылатын жүйенің
бірнеше түрі бар:
1) механикалық – басқарылатын машиналар,
технологиялық процестер;

2) биологиялық – тірі ағзалардағы болып
жатқан процестер;

3) Әлеуметтік – адамдар мен олардың
ұжымдарының мінез-құлықтарын басқару.
Басқару- бұл нақты бір нәтижеге жету үшін жүзеге
асырылатын, мақсатқа жетуге көзделген екі немесе
одан да көп адамдардың, олардың бірлестіктерінің
(қоғамдық ұйымдардың) келісімді әрекеттері.
Басқару кез келген адамзат қоғамында болады,
өйткені адамзат қоғамы өздігінен басқарыла
алмайды, сондықтан алдыға қойылған
мақсаттарға жету үшін, барлық міндеттерді
үздіксіз жүзеге асырылуын қамтамасыз ету
басқаруда қажеттілік туындайды. Кез келген
басқарудың мәні – мақсатты түрде реттеушілік
ықпал ету, тәртіпке келтіру.
Қорытынды
Жалпы, заң ғылымдары мемлекеттік - құқықтық құбылыстардың заңдың аспектілерін зерттеуге арналған. Заң ғылымдарын
мынадай үш топқа бөлуге болады: тарихи-теориялық, салалық және қолданбалы. Әкімшілік құқық ғылымы салалық заң
ғылымдарына жатады, өйткені қоғамның белгілі бір саласында туындайтын қоғамдық қатынастарды зерттеп реттеуге арналған
заң ғылымының құрамды бөлігі болып табылады.
Сонымен, әкімшілік құқық жүйесі мемлекеттік басқару сферасындағы қоғамдық қатынастарды және оларды реттейтін
әкімшілік-құқықтық нормалар жүйесін талдауға, мемлекеттік басқару аппаратын ұйымдастыру мен оның қызметін құқықтық
реттеуді зерттеп және заңдылықтарын қорытындылауға арналған.
Әкімшілік құқық ғылымы қоғамдық қатынастарды әкімшілік-құқықтық реттеудің жалпы
заңдылықтарын айқындайды және зерттейді, олардың мәнін ашады, әкімшілік құқық нормаларын қолдану
практикасын қорытындылайды. Сондай-ақ мемлекеттік басқару субъектілері мен объектілерінің құқықтық мәртебесін, басқарудың
құқықтық нысандары мен әдістерін, мемлекеттік басқарудағы заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету тәсілдерін,
әкімшілік процес мәнін зерттейді, жалпы, салалық және сала аралық мемлекеттік басқарудағы жекелеген әкімшілік-құқықтық
теріс қылықтарды, дауларды қарастыруды жетілдірумен байланысты ғылыми проблемаларды зерттейді. Осы заңдылықтарды
терең және жан-жақты зерттеу нәтижесінде әкімшілік-құқықтық нормаларды өзгертуге және жетілдіруге, ең алдымен, олардың
тиімділігін арттыруға бағытталған ғылыми дәлелденген ұсыныстар әзірленеді.
Ғылым ретіндегі әкімшілік құқық - бұл әкімшілік - құқықтық құбылыстар туралы категориялардың, талқылаулардың
және қорытындылардың жүйесі.Оның пәні құқық саласы ретіндегі әкімшілік және сәйкес заңнама саласы. Әкімшілік құқық
ғылымының, құқық саласы ретіндегі әкімшілік құқық сияқты, өзінің жүйесі болады. Әкімшілік құқық ғылымының жүйесі әртүрлі
әкімшілік-құқықтық институттар арасындағы туындаған ішкі байланыстар негізінде құрылады. Әкімшілік құқық саласының
жүйесі мен ғылымының жүйесінің арасында тығыз байланыс бар, бірақта мүлдем бірдей емес, өйткені әкімшілік құқық ғылымы
жалпы мәселелермен қатар, әкімшілік құқықтың даму заңдылықтарын және өзге де теориялық проблемаларды зерттейді.
Сондықтан да әкімшілік құқық ғылымы бірқатар мәселелер бойынша әкімшілік құқық саласының жүйесінен біршама кеңірек.
Осы екеуінің арасындағы айырмашылық әкімшілік-құқықтық құбылыстарды көрсету тәсілдерінен көрінеді. Осылай, С.С.Алексеев
құқықтық болмысты зерттеудің екі деңгейін көрсетеді:біріншісі құқықтың мәнін, мақсат - міндетін және маңызын, ондағы
қаланған бастаулар мен қағидаларды танумен байланысты болса, екінші - заңнаманы, құқық нормаларын, құқықтар мен
міндеттерді, жауаптылықты, өзге де құқықтық құбылыстарды оларға тән логика, жүйелілік, заңды қасиеттері, байланыстары мен
арақатынастары, заңды техника мен аналитика тұрғысынан практикалық мақсатта пайдаланумен байланысты.
Сонымен, ғылым ретіндегі әкімшілік құқықтың негізгі міндеті - нақты болмыстағы әкімшілік-құқықтық
қатынастар мен нормаларды зерттеу ғана емес, сондай-ақ ҚР Конституциясында бекітілген адам мен азаматтың
құқықтары мен бостандықтарын абсолютті және иелігінен шығарылмайтын, биліктің бөлінуі концепцияларын
конституциялық бекітілуін есепке ала отырып, әкімшілік құқықты дамыту перспективаларын көрсету.

Ұқсас жұмыстар

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ ҮШІН ТӘН ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ ӘДІСТЕРІ

ҚР ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ НЕГІЗДЕРІ

Әкімшілік құқықтық нормалары

Әкімшілік құқық

Әкімшілік құқықтың нормалары

Әкімшілік құқық пәнінің қатынастары

Әкімшілік құқыққа сипаттама

Әкімшілік құқықтың қайнар көздері

Әкімшілік құқықтық қатынас субъектілері

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ ТҮСІНІКТЕРІ

Пәндер