ЕКІЖАҚТЫ ЖӘНЕ КӨПЖАҚТЫ КЕЛІССӨЗДЕР

Презентация қосу

ЕКІЖАҚТЫ ЖӘНЕ
КӨПЖАҚТЫ КЕЛІССӨЗДЕР

Есмуратова Асылай ХҚ-
КЕЛІССӨЗДЕРДІҢ БӨЛІНУІ

Қатысушылар санына қарай келіссөздерді екіжақты
және көпжақты келіссөздер деп бөлуге болады (БҰҰ Бас
ассамблеясының сессиялары, аймақтық халықаралық
ұйымдардың конференциялары мен сессиялары).
ЕКІЖАҚТЫ КЕЛІССӨЗДЕР
ЖӘНЕ ОНЫҢ БӨЛІНУІ

Екіжақты келіссөздердің артықшылығы сол
басқа мемлекеттердің ықпалын азайту және
қатысушылардың мүдделерін толық ескеру үшін
жағдайлар жасау.
Екі жақты келіссөздер екі негізгі формада -
қарапайым дипломатиялық арналар арқылы
жүргізілетін келіссөздер және мемлекеттердің тиісті
органдарының өкілдері арасындағы тікелей
келіссөздер арқылы жүзеге асырылады.
Келіссөздер - бұл тараптардың әрқайсысы өзінің
талаптарын қоятын, бірақ жеңілдіктерге, ымыраға
келуге бейім болатын жанжалдарды шешу тәсілі.
Әдетте, тараптардың теңдігі көзделеді, жанжалды
күшпен шешуге тырысулар алынып тасталады.
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

келіссөздер процесінде тараптардың тікелей өзара әрекеттестігі
жүреді;
қақтығысушы тараптардың өзара әрекеттесуінің әртүрлі аспектілерін,
соның ішінде талқылаудың уақыты мен шектерін дербес белгілеу,
келіссөздер процесі мен олардың нәтижелеріне әсер ету және келісім
шеңберін анықтау сияқты мәселелерді барынша бақылау мүмкіндігі
бар;
келіссөздер жанжалға қатысушы тараптардың әрқайсысын
қанағаттандыратын және тараптардың біреуінің жоғалтуымен аяқталуы
мүмкін ұзақ сот процесін болдырмайтын осындай келісімді әзірлеуге
мүмкіндік береді;
келісімге қол жеткізілген жағдайда қабылданған шешім көбінесе
бейресми сипатта болады, келісуші тараптардың жеке мәселесі болып
табылады
келіссөздер барысында жанжал тараптарының өзара іс-қимылының
ерекшелігі құпиялылықты сақтауға мүмкіндік береді
КӨПЖАҚТЫ КЕЛІССӨЗДЕР

Көпжақты келіссөздердің негізгі сипаттамасы - олардың қатысушылары екі
субъект емес (келіссөз жүргізушілердің екі тобы емес), бірнеше субъектілер.
Көпжақты келіссөздердің ең оңай жолы - екі субъект бір-бірімен келіспей,
үшіншіге ауысып, онымен даулы позицияны бейтарап қарау мүмкіндігін
байланыстырады, бұл даулы позицияны шешу қиындықтарынан туындаған
мәжбүрлі жағдай.
Тағы бір жағдай, даулы позиция әртүрлі субъектілердің мүдделерін
қозғайтын кезде мүмкін. Сонда келіссөздер табиғатынан көпжақты болады.
Жақында келіссөздердің бұл түрі әлемдік тәжірибеде жанжалды және
дағдарыстық жағдайларды реттеу кезінде де, ынтымақтастық шеңберінде де
көбірек қолданыла бастады.
Мұның бәрі қазіргі әлемнің негізгі тенденцияларын және, атап айтқанда,
мәселелерді шешуде көпжақтылыққа бағытталған дипломатияны көрсетеді
КӨПЖАҚТЫ
КЕЛІССӨЗДЕРГЕ МЫСАЛ

Сонымен қатар, көпжақты келіссөздердегі
мүдделердің тоғысуы қатысушылардың түрлі айла-
амалдары мен қарама-қайшылықтарда ойнауына
мүмкіндіктер ашады. Мысалы, Вена конгресі кезінде
(1814-1815 жж.) М.Таллейран Францияға қарсы
тұрған еуропалық державалар - Ресей, Пруссия,
Австрия, Англия коалициясының қайшылықтарын
шебер пайдаланып, анти-француз коалициясының
ыдырауын тездетті.
Кейде көпжақты келіссөздерге бейресми хатшылық
құрылады, сыртқы сарапшылар қатысады. Бұл,
мысалы, БҰҰ-ның 3-ші теңіз құқығы
конференциясында болған.
ЕКІЖАҚТЫ КЕЛІССӨЗДЕН
АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ

көпжақты келіссөздер екіжақтыдан гөрі көбірек мәселелерді
талқылауды көздейді, өйткені әр қатысушы тарап күн тәртібіне өз
мәселелерін енгізуге тырысады.
Көпжақты келіссөздер оларды жүргізу ережелерін жасауға ерекше
назар аударуды қажет етеді. Мұндағы маңызды мәселелер:
1. жиналыстың жалпы ұйымдастырушылық мәселелері (ресми тілдер,
хаттама жүргізу, мәжілістердің ашық немесе ашық сипаты және
т.б.);
2. төрағаның құзыреті (тәртіпті сақтау, сөз беру, реттеу мәселелері
бойынша шешім қабылдау және т.б.);
3. отырыстардың тәртібі (талқылауға қатысу, ұсыныстар енгізу,
жауап беру құқығы);
4. шешім қабылдау процедурасы
НАЗАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Халықаралық қатынастардағы Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі

Халықаралық инвестициялық қызмет - шетелдік және шетелдік инвестицияларды инвестициялау бойынша субъектілердің практикалық әрекеттерінің жиынтығы

Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік сауда ұйымына кіру мәселелері

Сауда дауларын конструктивті шешу

Қазақстан –әлем мойындаған ел

Құқық философиясы

Экономикалық ынтымақтастық

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДИПЛОМАТИЯСЫНЫҢ ЕУРОПАЛЫҚ БАҒЫТЫ

ҚАЗАҚСТАН - МАЛАЙЗИЯ ҚАТЫНАСТАРЫ

Қазақстан Республикасы үрдіс алған мемлекеттік бағдарламалар - әлемдік тәжірибе нәтижесі

Пәндер