Таяу шығыс шиелінісі

Презентация қосу

Таяу шығыс
шиелінісі
Үш деңгейліЗаголовок
талдау
Автор
әдісі Page 1
Аймақтық деңгей
Әлемдегі шиеленістердің ішінде ұзаққа созылғаны Таяг Шығыс мәселесі еді. Таяу Шығыс
мәселесінің шығу себебі және тарихы 40 – жылдарға сәйкес келеді. Таяу Шығыс мәселесінің
шығу себебі: Палестиндік арабтар мен еврейлер арасындағы шекара мәселесі. Бірақ ертеректе
арабтар мен еврейлер тату-тәтті өмір сүрген,бірақ мұсылман діні басты күшке айналған кезде
көптеген еврейлер Палестинада кетіп, Таяу Шығыста Солтүстік Африка мен Европа жерлеріне
жердеріне қоныстанды. Өздерінің отанында жергілікті халықпен қуғындалды.
-19 ғ осы еврейлер Палестина жеріне өз мемлекеттерін орнатпақ оймен Қасиетті жерге келе
бастады
-19 ғ 19 ж Палестинадағы санақ бойынша 90 мың еврей қоныстанғаны анықталды
-1948 ж 14 мамырда барлық еврейлер үшін ұмытылмас күн болды. 2000 жыл өткеннейн кейін
еврейлердің тіпті барлығы Палестинаға жақсылап орналасты. Міне, осы кезден бастап арабтар
мен еврейлер арасында әскери қақтығыстар пайда болды. 1948 ж БҰҰ –ның жоспарында емес
Израиль Батыс Палестинаның шекарасының 50 пайызын, яғни төрт есе көп жерге өз бақылауын
орнатты. Жүз мыңдаған Палестиндық арабтар Ливанға, Иордан өзенінің жағалуына қашып,
қашқындарға арналған лагерлерде қоныстанды.

Page 2
Ұлттық деңгей
Таяу Шығыс жанжалының бейбіт жолмен шешілуі және онда тұрақты ахуалдың
орнау нәтижесінде сол өңірдегі елдермен түрлі салада өзара тиімді қарым –
қатынастар дамыту Қазақстанның ұлттық мүддесіне жауап береді. «Жол
картасының іске асуын қошеметпен қарсы алып, біздің ел барлық халықаралық
шиеленістер дипломатиялық жолмен шешілуі керек деген айнымас ұстанымын
білдірді.»
Қазақстан Ресей, ТМД елдері Таяу Шығыс шиелінісін әділ реттеуге бағытталған
БҰҰ –ның шешіміне сәйкес төмендегі принциптерді ұстанды:
1)Бөтен жерлерді агрессия арқылы басып алуға жол берме принципі қатал түрде
сақталуы қажет
2)Палестина халқы өз тәуелсіз мемлекетін құруға құқылы
3)Иерусалимнің Шығыс бөлігі арабтарға қайтарылып, ол Палестина мемлекетінің
бір бөлігі болуы қажет
4)Аймақтағы барлық мемлекеттердің бейбіт, тәуелсіз өмір сүруіне құқы бар
5)Израиль оккупациялаған араб жерлерінен әскерін шығаруы керек
Ұлттық қауіпсіздік тұрғысынан қарағанда, Таяяу Шығыс шиеленсінің бейбіт
реттеу үрдісіні тұйыққа тірелуі, Норвегия келісімдеріндегі қол жеткізілген
уағдаластықтар нәтижеге жетпеуі еліміздің алаңдатушылығын туғызуда. Осы
ретте аймақта әділетті және тұрақты бейбітшілік орнатуға бағытталған
халықаралық күштердің (БҰҰ, ЕО, АҚШ,Ресей) іс-әрекеттерін қолдайды.

Page 3
Жаһандық деңгей
Әлем халқын мазалап отырған Таяу Шығыстағы ахуал күн санап ушыға түсуде. Иерусалим
әскери операциясын тоқтатар емес. Иордан өзенінің батыс жағалауында құрбандардың
саны көбеюде. Ал халықаралық ұйымдар израиль-палестина жанжалын шешуге қауқарсыз
болып шықты. Израиль билігі халықаралық ақпарат құралдарына «біз судан таза, сүттен
ақпыз, біз тек қана қорғандық» деумен ақталып бағуда. Осындай мазмұндағы мәлідеме
Изариль тарапынан 1967 жылдан бері жалғасып келеді.
1945 ж Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін БҰҰ шешіміне сәйкес, Таяу Шығыста екі
мемлекет құрылу керек болды. Біреуі – Изариль, екіншісі- Палестина Араб мемлекеті.
Алайда сол кездегі саяси коньюнктураға байланыста Израиль мемлекеті құрылды да,
Палестина құрылмай қалды. Оның бірнеше себебі бар:
1)Территориялық жанжал( екі елдің жерге Иордан өзенінің батыс жағалауына таласы
талайға созылды)
2)Иерусалимнің құқықтық статусы да арабтар мен еврейлердің арасындағы кресті
ушықтырып жіберді
3)1970 ж саясат сахнасыа Ясир Арафат шыққанда, сол кездерде Палестинада үлкен
қозғалыс пайда болды. Халықты азат ету мәселесін көтерген бұл ұйым еврейлерге
интифада жариялады

Page 4
Бұл қақтығысқа барлық мемлекет қатысып отыр. АҚШ,Еуропалық Одақ, Ресей.
Қазақстан Сыртқы істер министрлігінің соңғы мәлімдемесінде жанжалды тез арада
шешу керектігі айтылды (2009 ж). Ресми Астана тараптарды саяси диалогқа
шақырып, бітімге келуді талап ететінін жеткізді. Бұл Қазақстанның Палестинаны
қолдап отыр дегенін көрсетеді.
Мұнда біздің елдің саяси рөлі үлкен маңызға ие. Себебі, Израиль мен Палестина
мемлекеттері Қазақстанның бастамасымен құырлған Азиядағы континентальды
қауіпсіздік жүйесіне мүше.
Ясир Арафаттың шағында пайда болған Палестина автономиясын бүкіл әлем
мойындайды. Сондықтан Израиль тәуелсіз мемлекеттің, яғни, Палестинаның
шекарасын ашық бұзуда.
Бұл соғыста Еуроодақтың да мүддесі бар. Өйткені, оның энергетикалық көздері осы
Таяу Шығыста шоғырланған. Демек,Таяу Шығыстағы тынышсыздық ЕО – қа да
тиімсіз.

Page 5

Ұқсас жұмыстар

ӘЛЕМНІҢ ТОПЫРАҚ ЖАМЫЛҒЫСЫ

Азия елдерінің мамандану саласы

Көне түріктердің рухани мәдениеті және Ұлы Жібек жолы

Батыс пен Шығыс мәдениетін байланыстырған жол

Халқаралық экономикалық қатынастар. Сыртқы экономикалық қызметті реттеу

Иранның ядро бағдарламасы келісімінен шығуы

Ұйғыр мемлекеті

Дүниежүзілік Туристік Ұйым

Мұсылман мәдениеті

Сырым Датұлы бастаған көтерілістің себептері

Пәндер