Құрылыс карталары

Презентация қосу

Орындаған:
Абенова.А
Тексерген:
Акынбеков.А

Экономикалық карталарда
қолданылатын тәсілдер

http://presentation-creation.ru/
Жоспары:

I. Экономикалық Картография

II. Әлеуметтік-экономикалық карталарда құбылыстарды бейнелей әдістері:

• Картадағы шартты белгілер

• Әлеуметтік –экономикалық карталардың тақырыптық мазмұны бойынша
шамамен жіктелуі

• Әлеметтік-экономикалық карталардың түрлері

• Картографиялаудың статистикалық және географиялық әдістеріне шолу

• Сопылық және жалпы экономикалық карталарды әзірлеу ерекшеліктері.
http://presentation-creation.ru/
Экономикалық Картография

• Экономикалық Картография — экономикалық карталар мен әлеуметтік-
экономикалық карталарды дайындаумен және пайдаланумен
байланысты тақырыптық картографиядағы бағыт. Мұнда да
картографияның қағидалары мен материалдар (карталардың
географиялық негіздері, картографиялық бейнелеудің тәсілдері,
карталардың мазмұны, оны қорытудың ғылыми-негіздемесі және т.б.),
әлеуметтік-экономикалық статистикалық материалдар (бастапқы
статистикалық материалдар, оларды өңдеудің әдістері және т.б.)
пайдаланылады. Қазіргі кезде Экономикалық картографияның дамуына
географиялық қағидалармен бірге жаңа әдістер мен құрал-жабдықтарды:
математикалық-картографиялық үлгілерді пайдаланудың,
автоматтандырудың және бірыңғай географиялық деректер қорын
құрудың, ғарыштық түсірімдерді пайдаланудың маңызы өте зор.
Экономикалық картографияның ғылыми теориясы КСРО-да күшті дамыды
(Н.Н. Баранскийдің және т.б. еңбектері)
http://presentation-creation.ru/
ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КАРТАЛАРДА ҚҰБЫЛЫСТАРДЫ БЕЙНЕЛЕУ
ӘДІСТЕРІ
Карталардағы шартты белгілер

Объектілерді, құбылыстарды және шынайы процестерін беру үшін шартты белгілерді
қолдану картаның аэрофотосуреттен, суреттен және басқа көркем бейнеден
ерекшеленетін кішірейтілген кескін ретіндегі маңызды ерекшеліктерінің бірі болып
табылады. Картографиялық (шартты) белгілер және олардың жүйелері ерекше жасанды
тіл - карта тілін құрайды. Олар карталардың мазмұнын, яғни карталардағы шындық іс-
әрекет туралы ақпаратты жеткізеді. Картографиялық белгілер арнайы графикалық
символдар ретінде карталарда объектінің түрін көрсетеді, кеңістіктік орналасуы мен
орналасу заңдылықтарын анықтайды, объектілер мен құбылыстар (олардың сапалық
және сандық сипаттамалары, жай-күйі, байланыстары, динамикасы және т.б.) туралы
білімдерін түсіндіруге мүмкіндік береді. Әр белгі белгілі бір жалпылауға ие, нәтижесінде
белгінің семантикалық мазмұны тұжырымдама түрінде болады, ал карта-
тұжырымдамалық гео-сурет. Картаны пайдалану үшін картографиялық белгілердің
мағынасын, олардың мағыналық мазмұнын білу қажет. Картографиялық белгілер мен
олардың жүйелерін құрудың белгілі бір ережелері бар. Картографиялық тілдің өзіндік
құрылымдық элементтері бар, олардың негізгілері - нүкте, сызық және аудан:

http://presentation-creation.ru/
Әлеуметтік-экономикалық карталардың
тақырыптық мазмұны бойынша шамамен
жіктелуі:

Экономикалық карталар Халыққа қызмет көрсету карталары
Экономикалық карталар: жалпы экономикалық Халыққа қызмет көрсету карталары (әлеуметтік
(экономикалық аудандар, экономикалық инфрақұрылым карталары): Денсаулық сақтау және
орталықтардың типтері) және салалық (өнеркәсіп, әлеуметтік қамсыздандыру, тұрмыстық және
құрылыс, көлік және байланыс, ауыл және орман коммуналдық шаруашылық, қаржы, сауда, дене
шаруашылығы, кәсіпшілік, өндірістік шынықтыру және спорт, Жол қозғалысы және т. б.;
инфрақұрылым).
Тарихи карталар
Халық карталары Тарихи карталар: жалпы тарих, әскери-тарихи, тарихи-
экономикалық, археологиялық, географиялық
Халық карталары: географиялық (халықты зерттеулердің даму карталары, палеогеографиялық;
орналастыру және қоныстандыру),
демографиялық, этнографиялық және әлеуметтік- Туристік-рекреациялық карталар
экономикалық.
Туристік-рекреациялық карталар: демалыс және туризм,
спорттық бағдарлау, өлкетану;
Ғылым және мәдениет
карталары Жерді пайдалану карталары
Ғылым және мәдениет карталары: ғылым, Жерді пайдалану карталары: кадастрлық, техникалық-
мәдениет, дін, мәдени ландшафттар; экономикалық, базалық

Саяси-әкімшілік карталар: Экологиялық карталар:
Саяси-әкімшілік карталар: әкімшілік, саяси, уақыт Экологиялық карталар: табиғи ресурстарды, экологиялық
белдеулері; жағдайларды (ареалдар мен аудандарды), табиғатты
қорғауды бағалау.
http://presentation-creation.ru/
Әлеуметтік-экономикалық карталардың түрлері

Карталардың негізгі типологиялық белгілері:
тақырыптың кеңдігі, картографиялық
құбылыстарды зерттеу әдістері, уақытша тәсілдер,
жалпылау дәрежесі, картографиялық ақпараттың
объективтілігі және практикалық бағыты.

http://presentation-creation.ru/
Картографиялаудың статистикалық
және географиялық әдістеріне шолу

• Пайдаланылатын және ықтимал
картографиялық белгілердің алуан
түрлілігіне қарамастан, картографиялау
әдістерінің (тәсілдерінің) саны көп емес.
Негізгілеріне мыналар жатады: белгіше,
қозғалыс және байланыс сызықтары,
оқшаулау, нүкте, диапазон, сапалы Фон,
картограмма және картодиаграмма.
Статистикалық немесе шартты әдістерге
картограмма, картодиаграмма және
нүктелік (біркелкі және нүктелердің
әртүрлі салмақтық мәндерімен);
географиялық әдістерге - барлығы
жатады.
http://presentation-creation.ru/
САЛАЛЫҚ ЖӘНЕ ЖАЛПЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КАРТАЛАРДЫ ӘЗІРЛЕУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

• Халық карталарыКөптеген географиялық карталарда
халықтың орналасуы туралы кейбір мәліметтер
(мысалы, елді мекендер желісі, елді мекендер) бар.
Арнайы карталар сериясы халыққа көп өлшемді
сипаттама бере алады. Тақырыптық мазмұны
бойынша халық карталарының мынадай топтары
бөлінеді: 1) географиялық (аумақтық бөлу,
орналастыру және қоныстандыру); 2)
демографиялық (халықтың құрамы, қозғалысы
және өсімін молайту); 3) әлеуметтік-экономикалық
(шаруашылық салаларындағы жұмыспен қамту,
еңбек ресурстарының құрамы мен сапасы,
жұмыссыздық, Тұрмыс деңгейі); 4) этнографиялық
(ұлттық қоныстандыру, тұрмыс, тұрғын үй, еңбек
дағдылары).

http://presentation-creation.ru/
Шаруашылық салаларының
карталары

Салалық карталар бұл басылымда келесі негізгі
тақырыптық түрлер ұсынылған:
• өнеркәсіп,
• ауыл шаруашылығы
инфрақұрылым карталары –
• Көлік
• құрылыс.

http://presentation-creation.ru/
Өнеркәсіп карталары

• Өнеркәсіптік картографияның дамуы оның
дамуында бірнеше кезеңнен өтті: жалпы
географиялық карталар мен сызбалардағы жеке
өнеркәсіптік нысандардың суреттерінен бастап
арнайы салалық және жалпы өнеркәсіптік
карталарға дейін. Тек Ресейде ірі өнеркәсіптің
пайда болуымен (1840-1860 жж.) және кейінірек –
орталықтандырылған өнеркәсіптік статистиканы
ұйымдастырумен – экономиканың осы негізгі
саласын аумақтық ұйымдастырудың жалпы және
аймақтық суреттерін көрсетуге мүмкіндік
туды.Өнеркәсіптік картография ұзақ уақыт бойы
картографияның шартты (статистикалық) әдістерін -
картограммалар мен картодиаграммаларды
қолданды. Географиялық әдістерге көшу кешенді
аймақтық атластардың белсенді дамуы кезеңінде
қалыптасты.

http://presentation-creation.ru/
Ауыл шаруашылығы карталары

• Ауылшаруашылық картографиясы - отандық әлеуметтік-экономикалық
картографияның әдістемелік тұрғыдан дамыған және тақырыптық әр
түрлі бағыты

http://presentation-creation.ru/
Көлік карталары

• Көлік бейнесі-жалпы
географиялық қана
емес, сонымен бірге
барлық әлеуметтік-
экономикалық
карталардың міндетті
элементі
(картосхемалардағы
схемалық кескіннен
басқа, тиісті толықтығы
мен анықтығы бар).
Көлік карталары-
аймақтық және Ұлттық
атластардың арнайы
бөлімі.
http://presentation-creation.ru/
Құрылыс карталары

• Құрылыс қызметін картаға түсіру бірліктері "жаңа құрылыстар" болып
қала береді – жекелеген объектілер және олардың үйлесімдері, сондай-
ақ құрылыс индустриясы кәсіпорындары, құрылыс орталықтары және
әкімшілік ұяшықтар. "Жаңа ғимараттар" үгіт-насихат карталарынан
құрылыс индустриясының карталарына (құрылыс-монтаж ұйымдары),
кейінірек құрылыс кешенінің карталарына, сондай – ақ салалық
карталарға көшу 1950 жылдары ММУ-де "құрылыс географиясы"
пәнінің қалыптасуына байланысты болды (А.Г. Буренстам, Э. г.
Григорьеваның жұмыстары). Құрылыс карталары кешенді ғылыми-
анықтамалық аймақтық атластардың арнайы бөліміне айналды.
Жарияланған атластардағы карталар тақырыбы қалалық және ауылдық
құрылысты аумақтық ұйымдастырудың жекелеген аспектілерін
көрсетеді (қаржыландыру шарттары, Құрылыс кешені кәсіпорындарын
орналастыру, тұрғын үй құрылысын дамыту).

http://presentation-creation.ru/
Туристік карталар

• Тақырыптық (Ғылыми-
зерттеу) туристік карталар
туристік-рекреациялық
қызметті (ТТ) аумақтық
ұйымдастырудың
ерекшеліктеріне арналады,
сондықтан әлеуметтік
инфрақұрылым мен
туристік саланың салалық
тақырыптық карталары
болып табылады (туризм
шаруашылық саласы
ретінде қаралатын кезде).

http://presentation-creation.ru/
Жалпы экономикалық карталар

• Жалпы экономикалық
карталар картографияланатын
елдер мен аудандардың,
әлемдік экономиканың
жалпылама, интегралды
экономикалық-географиялық
сипаттамасын береді. "Жалпы
экономикалық карталарды
құрудың барлық құпиясы – бұл
жеке статистикалық-
экономикалық
көрсеткіштерден шаруашылық
түрлеріне көшу" (Баранский,
1960. Б. 370).

http://presentation-creation.ru/
Назарларыңызға рахмет!

http://presentation-creation.ru/

Ұқсас жұмыстар

Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні

СЫНАМА БАҚ ЫЛАУ КАРТАСЫ КОРРЕЛЯЦИЯ

Геоморфологиялық карталар

Ежелгі карталар

Ежелгі адамдардың географиялық карталары

Азимуттық проекция

Пәндер