Құрылыс карталары

Экономикалық карталарда қолданылатын тәсілдер

Орындаған: Абенова. А

Тексерген: Акынбеков. А

Жоспары:

Экономикалық Картография

Әлеуметтік-экономикалық карталарда құбылыстарды бейнелей әдістері:

Картадағы шартты белгілер

Әлеуметтік -экономикалық карталардың тақырыптық мазмұны бойынша шамамен жіктелуі

Әлеметтік-экономикалық карталардың түрлері

Картографиялаудың статистикалық және географиялық әдістеріне шолу

Сопылық және жалпы экономикалық карталарды әзірлеу ерекшеліктері.

Экономикалық Картография

Экономикалық Картография - экономикалық карталар мен әлеуметтік-экономикалық карталарды дайындаумен және пайдаланумен байланысты тақырыптық картографиядағы бағыт. Мұнда да картографияның қағидалары мен материалдар (карталардың географиялық негіздері, картографиялық бейнелеудің тәсілдері, карталардың мазмұны, оны қорытудың ғылыми-негіздемесі және т. б. ), әлеуметтік-экономикалық статистикалық материалдар (бастапқы статистикалық материалдар, оларды өңдеудің әдістері және т. б. ) пайдаланылады. Қазіргі кезде Экономикалық картографияның дамуына географиялық қағидалармен бірге жаңа әдістер мен құрал-жабдықтарды: математикалық-картографиялық үлгілерді пайдаланудың, автоматтандырудың және бірыңғай географиялық деректер қорын құрудың, ғарыштық түсірімдерді пайдаланудың маңызы өте зор. Экономикалық картографияның ғылыми теориясы КСРО-да күшті дамыды (Н. Н. Баранскийдің және т. б. еңбектері)

ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАРТАЛАРДА ҚҰБЫЛЫСТАРДЫ БЕЙНЕЛЕУ ӘДІСТЕРІ

Карталардағы шартты белгілер

Объектілерді, құбылыстарды және шынайы процестерін беру үшін шартты белгілерді қолдану картаның аэрофотосуреттен, суреттен және басқа көркем бейнеден ерекшеленетін кішірейтілген кескін ретіндегі маңызды ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Картографиялық (шартты) белгілер және олардың жүйелері ерекше жасанды тіл - карта тілін құрайды. Олар карталардың мазмұнын, яғни карталардағы шындық іс-әрекет туралы ақпаратты жеткізеді. Картографиялық белгілер арнайы графикалық символдар ретінде карталарда объектінің түрін көрсетеді, кеңістіктік орналасуы мен орналасу заңдылықтарын анықтайды, объектілер мен құбылыстар (олардың сапалық және сандық сипаттамалары, жай-күйі, байланыстары, динамикасы және т. б. ) туралы білімдерін түсіндіруге мүмкіндік береді. Әр белгі белгілі бір жалпылауға ие, нәтижесінде белгінің семантикалық мазмұны тұжырымдама түрінде болады, ал карта-тұжырымдамалық гео-сурет. Картаны пайдалану үшін картографиялық белгілердің мағынасын, олардың мағыналық мазмұнын білу қажет. Картографиялық белгілер мен олардың жүйелерін құрудың белгілі бір ережелері бар. Картографиялық тілдің өзіндік құрылымдық элементтері бар, олардың негізгілері - нүкте, сызық және аудан:

Әлеуметтік-экономикалық карталардың тақырыптық мазмұны бойынша шамамен жіктелуі:

Экономикалық карталар

Тарихи карталар

Халық карталары

Экономикалық карталар: жалпы экономикалық (экономикалық аудандар, экономикалық орталықтардың типтері) және салалық (өнеркәсіп, құрылыс, көлік және байланыс, ауыл және орман шаруашылығы, кәсіпшілік, өндірістік инфрақұрылым) .

Халық карталары: географиялық (халықты орналастыру және қоныстандыру), демографиялық, этнографиялық және әлеуметтік-экономикалық.

Экологиялық карталар: табиғи ресурстарды, экологиялық жағдайларды (ареалдар мен аудандарды), табиғатты қорғауды бағалау.

Саяси-әкімшілік карталар:

Туристік-рекреациялық карталар

Ғылым және мәдениет карталары

Жерді пайдалану карталары

Экологиялық карталар:

Халыққа қызмет көрсету карталары

Туристік-рекреациялық карталар: демалыс және туризм, спорттық бағдарлау, өлкетану;

Ғылым және мәдениет карталары: ғылым, мәдениет, дін, мәдени ландшафттар;

Тарихи карталар: жалпы тарих, әскери-тарихи, тарихи-экономикалық, археологиялық, географиялық зерттеулердің даму карталары, палеогеографиялық;

Жерді пайдалану карталары: кадастрлық, техникалық-экономикалық, базалық

Халыққа қызмет көрсету карталары (әлеуметтік инфрақұрылым карталары) : Денсаулық сақтау және әлеуметтік қамсыздандыру, тұрмыстық және коммуналдық шаруашылық, қаржы, сауда, дене шынықтыру және спорт, Жол қозғалысы және т. б. ;

Саяси-әкімшілік карталар: әкімшілік, саяси, уақыт белдеулері;

Карталардың негізгі типологиялық белгілері: тақырыптың кеңдігі, картографиялық құбылыстарды зерттеу әдістері, уақытша тәсілдер, жалпылау дәрежесі, картографиялық ақпараттың объективтілігі және практикалық бағыты.

Әлеуметтік-экономикалық карталардың түрлері

Картографиялаудың статистикалық және географиялық әдістеріне шолу

Пайдаланылатын және ықтимал картографиялық белгілердің алуан түрлілігіне қарамастан, картографиялау әдістерінің (тәсілдерінің) саны көп емес. Негізгілеріне мыналар жатады: белгіше, қозғалыс және байланыс сызықтары, оқшаулау, нүкте, диапазон, сапалы Фон, картограмма және картодиаграмма. Статистикалық немесе шартты әдістерге картограмма, картодиаграмма және нүктелік (біркелкі және нүктелердің әртүрлі салмақтық мәндерімен) ; географиялық әдістерге - барлығы жатады.

САЛАЛЫҚ ЖӘНЕ ЖАЛПЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАРТАЛАРДЫ ӘЗІРЛЕУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Халық карталарыКөптеген географиялық карталарда халықтың орналасуы туралы кейбір мәліметтер (мысалы, елді мекендер желісі, елді мекендер) бар. Арнайы карталар сериясы халыққа көп өлшемді сипаттама бере алады. Тақырыптық мазмұны бойынша халық карталарының мынадай топтары бөлінеді: 1) географиялық (аумақтық бөлу, орналастыру және қоныстандыру) ; 2) демографиялық (халықтың құрамы, қозғалысы және өсімін молайту) ; 3) әлеуметтік-экономикалық (шаруашылық салаларындағы жұмыспен қамту, еңбек ресурстарының құрамы мен сапасы, жұмыссыздық, Тұрмыс деңгейі) ; 4) этнографиялық (ұлттық қоныстандыру, тұрмыс, тұрғын үй, еңбек дағдылары) .

Салалық карталар бұл басылымда келесі негізгі тақырыптық түрлер ұсынылған:

өнеркәсіп,

ауыл шаруашылығы

инфрақұрылым карталары -

Көлік

құрылыс.

Шаруашылық салаларының карталары

Өнеркәсіп карталары

Өнеркәсіптік картографияның дамуы оның дамуында бірнеше кезеңнен өтті: жалпы географиялық карталар мен сызбалардағы жеке өнеркәсіптік нысандардың суреттерінен бастап арнайы салалық және жалпы өнеркәсіптік карталарға дейін. Тек Ресейде ірі өнеркәсіптің пайда болуымен (1840-1860 жж. ) және кейінірек - орталықтандырылған өнеркәсіптік статистиканы ұйымдастырумен - экономиканың осы негізгі саласын аумақтық ұйымдастырудың жалпы және аймақтық суреттерін көрсетуге мүмкіндік туды. Өнеркәсіптік картография ұзақ уақыт бойы картографияның шартты (статистикалық) әдістерін - картограммалар мен картодиаграммаларды қолданды. Географиялық әдістерге көшу кешенді аймақтық атластардың белсенді дамуы кезеңінде қалыптасты.