Көлденең еңбек бөлінісі - басқару үрдісіндегі әртүрлі қызметкерлерді икемді орындау мақсатында компоненттерге жіктелуі




Презентация қосу
Ұйымның дамуы
Жұмабай С
Оразгелдиев Б
Таушабай Ердос
Арғанбай Ж
Бекниязов О
Қазіргі кезде кең тарала бастаған
менеджменттің инженерлік немесе
технологиялық тәсілінің бір маңызды
қасиеті бар - бизнес-процестердің
формаланған құрылымы тұлғасыз, яғни,
арасында идеалды қатынастар
орнатылған дерексіз адамдарға арналған.
Бұл тәсіл кез-келген әлеуметтік жүйеде
туындайтын тұлғааралық және топ
аралық өзара әрекеттің күрделі
динамикасын егжей-тегжейлі талдауды
білдірмейді. Ұйымның технократтық
көрінісіне балама түрі басқарудың
әлеуметтік және әлеуметтік-
психологиялық аспектілеріне бағытталған
әр түрлі теориялар болып табылады.
Э.Мэйо мен Ф.Ротлисбергер ұйымды
адамзат қауымдастығы ретінде
қарастыратын тұжырымдаманың негізін
қалаушылар деп санауға болады
(«адам-адам», «адам-топ», «ұйымдағы
ұйым» және т.б. модельдер).
Ұйымдастырушылық дамудың
классикалық теориясы осындай
зерттеулерге тартылады. Оның
көзқарасы бойынша, көптеген ұйымдық
мәселелер тұлғааралық қатынастар мен
мотивация призмасы арқылы
талданады. Оның үстіне көптеген
ғалымдар (мысалы, Т.Парсонс, Р.Мертон,
А.Этзиони, «табиғи» ұйымның
теориясын жасаушылар) ұйымды
басқару тұрғысынан қарауға жол
бермейді, оны тек белгілі бір әлеуметтік
құбылыс ретінде қарастырады.
Ресми түрде жарияланған
мақсаттардың болуы келесі
міндеттерді шешуге мүмкіндік
береді: басқару шешімдерін
қабылдау және жүзеге асыру
үшін негіз қалыптастыру;
қызметкерлерді тиімділік пен
өнімділікті арттыруға
ынталандыру; жалпы мақсатты
жеке мақсаттарға бөлудің нақты
механизмін жасау («мақсат
ағашын» және «функция
ағашын» құру); өкілеттіктер мен
міндеттерді бөлу, сондай-ақ
қызмет нәтижелерін бағалау
жүйесін енгізу мүдделі қоғамға
ұйымның болу себептерін
түсіндіріңіз.
Ұйым - белгілі бір ниеттер мен
мақсаттарды орындау үшін кұрылған
және ережелердің ресми
құрылымымен, биліктік
қатынастармен, еңбек бөлінісімен,
шектеулі қабылдаумен сипатталатын
ұжым түрі.

Термин қазіргі қоғамның әлеуметтік
өмірінің барлық аспектілеріне енетін
ірі көлемді немесе «күрделі»
ұйымдарға қатысты қолданылады.
Өзара байланысты ерекше
мақсаттарға жетуге және жоғары
формалданған құрылымдардың
қалыптастырылуына бағытталған
әлеуметтік топ. Бұл - іскерлік
кәсіпорындар, мектептер,
ауруханалар, шіркеулер, түрмелер,
армия, саяси партиялар, кәсіподақтар,
Ресми ұйымдар – мақсатты орындауда
басқару үрдісі жүйелі үйлестіретін нақты
құрылымға ие болатын басшылық еркімен
құрылған адамдар тобы.
Бейресми ұйымдар – қызмет барысындағы
әлеуметтік қактынастарға ішкі себептерге
байланысты ойламаған жерден
құрылатын адамдар тобы.

Күрделі ұйымдар – құрылыммен
мақсаттардың жан-жақты кешенді
сипаты жағдайында п.б.
Ұйымдардың негізгі сипаттамалары ретінде
1-ші ресурстарды қарастыру керек. Жалпы
алғанда кез-келген қызмет ол нәтижеге,
мақсатқа қол жүргізуде ресурстарды тиімді
пайдалану б.т. Ұйымдағы ресурстар:
адамдық, қаржылық, материалдық,
технологиялық және ақпараттық.
2-ші сипаттама ұйымның сыртқы ортадан
тәуелділігі. Ұйымның қызметі мен нәтижесі
көп жағдайда оны қоршаған ортасындағы
экономикалық, саяси, нарықтық,
халықаралық, әлеуметтік және тағы сол
сияқты факторларға байланысты.
3-ші сипаттама ұйым ішіндегі еңбек бөлінісі
көлденең және тік еңбек бөлінісі.

Көлденең еңбек бөлінісі – басқару
үрдісіндегі әртүрлі қызметкерлерді икемді
орындау мақсатында компоненттерге
жіктелуі. Яғни ұйым ішіндегі өндірістік
және функционалдық қызметкерлердің
орын алуы.
Тік еңбек бөлінісі – басқару ісінің күрделі
жүйелік сипатта болуынан туындайтын
әрекет. Мақсатқа жетуде басқарушы
ұйым қызметін тиімді үйлестіруі қажет.
Сондықтан қызметкерлердің анықталуы
өкілеттіліктердің берілуі және басқару
деңгейлеріне бөліну жүзінде асырылады.
Ұйым ішінде басқару деңгейлері жоғары,
орта және төменгі деңгей болып
бөлінеді.

Жоғарғы буын ұйымның жалпы
стратегиясын бағыт бағдарламасын
уақыт пен кеңістік бойынша
қалыптастырып жасауда және жалпы
ұйымның дамуды бағалауда қызмет
атқаратын жоғарғы басшыларды өз
құралына енгізеді.
Стратегия - бұл «әлі жоқ нәрсені ұстап
алу» қабілетінің мәні, өмірге жаңа
қаржылық ағындар әкелу өнері. Бұл
«басып алу» қалай жүзеге асырылады?
Болуы мүмкін гипотезалар ұсыну
арқылы.

Стратегиялық ойлауды сипаттайтын
тағы бір маңызды аспект - бұл үйрену
қабілеті, өзінің гипотезаларын жоққа
шығару, өзінің қателігін мойындау.
Стратегиялық ойлау гипотезаларды
алға қойып қана қоймай, даму
жобаларын бастайды немесе
тәжірибелер жасайды. Біздің
көзқарасымыз бойынша, бұл
эксперименттер портфолиосын жасау
кезінде «білімді басқару» немесе
«оқытуды ұйымдастыру» мәні болып
табылады. «Инновациялар
фабрикасының», немесе бизнестегі
Қазіргі кездегі басқаруға қойылатын
талаптардың негізгі бағдарламалары және
олардың даму тенденциялары:Басқарудың кәсіптілігін дамыту яғни теориялық
білім мен іскерлікті, тәжірибені ұштастыра білу;
Басқаруды демократияландыру қызметінің
орындалу барысы мен маңызды мәселелерді
шешуге әріптестерді кеңінен тарта білу және
басқарушы қызметкерлерді тиімді таңдау
мүмкіндігі;
Еңбек бөлінісі негізінде басқаруды
мамандандыру, сол арқылы басқару еңбегінің
арнайы қызмет түріне бөліне отырып басқару
персоналының жіктелінуі;
Басқаруды шоғырландыру – мақсатты
орындауға қолданылатын басқару әдістері мен
формаларын өзара сәйкестендіру, үйлестіру;
Басқаруды орталықтандыру – қазіргі кездегі
өндірістік жүйенің күрделілігінен туындайтын
өзіндік басқару мен өкілеттілік
басшылықтарының бір органға жинақталуы
жөніндегі тиімді аралық қарым-қатынастардың
орнықтырылуы.
Басқару шешімдерінің көп нұсқалылығы –
проблемаларды шешудің ең қолайлы жолын
Басқару еңбегінің мәдениетін көтеру, яғни басқару әрекетін орындауға моралді, этикалық
құқықтық нормаларды кең қолдану.
Басқару шешімдерін ойластыруда қолда бар ресурстармен қоғамдық қажеттілікке
негізделген мақсат ерекше маңызды және мына сипаттарға ие:

Мақсат – нақты және өлшемді болуы
тиіс, оның орындалу барысын бағалау
мүмкіндігі;
Мақсат – б.б. мерзіммен шектелуі тиіс:
ұзақ, орта, қысқа мерзім болуы;
Ұйым мақсатының сыртқы ортаның әсері
мен ішкі мүліктерге қарай айқын және
оған қол жеткізуге болатындай етіп
қабылдануы.
Басқарудың негізгі мақсаты қолда бар
адамның, қаржылық материалдық
ресурстарды тиімді пайдалану арқылы
игіліктерге табысқа жету.
Қазіргі кезде менеджерлерге қойылатын
талаптар:

өзіне сенімділік және өзін-өзі меңгере
білу;
жеке басының бағалы қасиеттері мен
өзін үнемі жетілдіру;
бастамаларды іздестіру және
өнертапқыштық;
қызметкерлерді баулу мен байланыс
орнатуға қабілеттілігі;
басқару әдіс-тәсілін білу, басшылық
қабілеті;
мақсаттылықпен тұрақты жоспарлау
бақылау;
тығырықтан шығу, тиімді шешім
қабылдауға дағдылану т.б.
Сонымен менеджер – басқару
саласындағы нақтылы бір міндеттерді
орындайтын жоғары қабілетті кәсіби
маман.
Менеджер қызметінің жүйесі:

Менеджердің кәсіби шеберлігі

тәуекелділік
мақсаттылық
ықпал ете білу
байланыс орнатуға қабілеттілік
қызметкерлерді жетілдіру біліктілігі
ұйымдылық мәдениеті
тәуелсіздік
жан-жақты білім
болашақты ойлау
өзіне сенімділік
өжеттілік
жаңашылдық
Басқарушылар үлгісі – қажетті іс-қимылды
жүргізуде басшылар бойындағы арнаулы
білімі, мінез-құлық белгілері мақсатқа жету
ережелері, адамдармен қарым қатынас
жасау әдісі, билік пен басқару шеберлігіне
байланысты жіктелінуі. Осындай 4 үлгі бар:
Басқарушы-жетекші шешімді қабылдауға және
оны жүзеге асыруда кәсіби біліктілігі,
қызметкерлермен қарым-қатынас жасауы,
жұмыс аймағында еркін әрекет етуі,
ықыластығы мен әркімнің мүмкіндігін толық
ұғына және бағалай білу арқылы маңызды орын
алады.
Басқарушы-әкім – ұйымның табысқа жетуіне
қатаң бақылау жарлық ету арқылы
ұйымдастырудағы міндеттер мен
жауапкершіліктің тығыз арақатынасын орнатып,
басшылықпен өкілеттілікті бір органға
шоғырландыру.
Басқарушы-жоспарлаушы нақты жағдадй
зерттеп ұйымдағы ресурстармен мүлікутерді
мақсатты орындауға бағыштайды.
Жоспарлаушы қабылдаған шешімдер көлемді
деректерге,ғ осыған дейін орын алған
стратегияларға және ұйым басшылығын
дамытуға сүйене отырып орнықтырылады.
Басқарушы-кәсіпкер – ұйым болашағын жаңа
бағытта тәуекелге бел буа отырып, стандартсыз
шешімдер арқылы белгілейді. Кәсіпкерлік
басқару нақтылы мақсатты орындауға басқару

Ұқсас жұмыстар
ҰЙЫМ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ
Лидер менеджер
Ұйымдастыру функциясы
ҰЙЫМДАСТЫРУ МЕНЕДЖМЕНТ
Әлеуметтік жұмыстағы ұйымдастыру және басқару
Контингентті басқару теориясы
ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖҮЙЕСІ. БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫМЫ
Ұйымның ішкі ортасы
Күш және жылдамдық сапаларының биомеханик асы
Контроллингті қолданудағы механизмдер мен процестер
Пәндер