Митохондриялық тұқымқуалау: митохондриялық ДНҚ-ның құрылысы, кодон ерекшеліктері және клиникалық маңызы

Скачать

МӨЖ - 3

Тақырыбы: Митохондриялық тұқым қуалау

Орындаған:

Тобы:

Жоспары:

Ашылу тарихы

Митохондриялық ДНҚ-ның саны мен формасы

Митохондриялық геном

Цитоплазмалық ДНҚ-ның ерекшеліктері

Митохондриялық тұқым қуалау

Тұқым қуалайтын материалдың аз бөлігі арнайы органоидтарда; хлоропластарда (өсімдік жасушаларында ), және митохондрияларда (жануарлар және өсімдік жасушаларында) болады. 1963 жылы Стокгольмс университетінде Маргит Насс пен Сильвен Насс митохондриялық ДНҚ-ны ашу арқылы үлкен жетістіктерге жетті

Электронды микроскоппен қарағанда адамның митохондриясындағы ДНҚ-сы белгілі бір тұтастығын көрсетеді

Митохондриялық ДНҚ-ның формасы

Көптеген зерттелген организмдердің митохондрияларында ДНҚ шеңберлі түрде болады, ал кейбір өсімдіктерде бір уақытта шеңберлі және түзу сызықты ДНҚ молекуласынан тұрады

Митохондриялы геном

Адам митохондриальды ДНҚ геномы 16559 мың нуклеотидтер жұбынан тұрады

Митохондриялық геном құрамы

12S-р-РНҚ және 16S-р-РНҚ рибосомдық гендер

т-РНҚ 22 гені

Цитохром-с-оксидазаның үш суббірлік гендері

АҮФ-азаның алтыншы және сегізінші суббірліктерінің гендері

Цитохромның гені

NADH- дегидрогеназаның жеті суббірлігінің гендері кіреді

мт-ДНҚ молекуласы ауыр (H) және жеңіл(L) -тізбектерден тұрады. Тізбектер нуклеотидтік құрамы бойынша ажыратылады; H- тізбегінің құрамында пуриндер көп, L- тізбекте - пиримидиндер көп.

Митохондриялық геномның көлемінің шектеулілігінен митохондриялық белоктардың бір бөлігі ядрода кодталады.

Цитоплазмалық ДНҚ-ның ерекшеліктері

Митохондриялық ДНҚ кодондары ядролық ДНҚ кодондарына қарағанда бірнеше айырмашылықтары бар;

AUA генін митохондриялық ДНҚ-да метионин аминқышқылы кодтайтын болса, ал ядролық ДНҚ- да изолейцин кодтайды.

AGA және AGG гендерін терминаторлық кодон болса, ядролық ДНҚ- да аргинин кодтайды.

Сол сияқты митохондриялық т-РНҚ 22 геннен тұратын болса, ядро геномында 32 геннен тұрады.

Митохондриялық тұқым қуалау

Митохондриялар, әдетте аналық линиямен, сирек аталық линиямен беріледі. Көпжасушалы организмдердің жұмыртқа жасушасында сперматозоидқа қарағанда митохондриялық ДНҚ-ның көп көшірмесі болады. Сондықтан митохондриальды гендермен бақыланатын белгілердің тұқым қуалауы аналық сипатта болады.

Жалпы цитоплазмалық тұқым қуалаудың ерекшеліктері;

Менделдік тұқым қуалаудың болмауы

Белгінің аналық типпен тұқым қуалауы

Аналық типпен белгінің тұқым қуалауы аналық ағзаның хромасомасын алмастырғанда сақталуы

Митохондриялық ДНҚ белоктармен байланысты болғанмен, олардың қорғаныстық рөлі ядролық ДНҚ-ға қарағанда төмен. Митохондрия ДНҚ-сындағы мутация жүйке жүйесінің, көру нервтерінің, тірек және бұлшықеттердің тұқым қуалайтын және кәрілікпен байланысты ауруларды алып келеді.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс