Қамар сұлу романына қатысты сұрақтар

Презентация қосу

Сабақ
тақырыбы:

Жанибеков Сырымбет Жақсылықұлы
ФБ – 43 топ
Ғ.Мүсірепов «Оянған өлке» романы.
1. Кіріспе сөз. Ғ.Мүсіреповтің «Оянған өлке»
романына арналған тарихи – әдеби комментарий
Екі кітаптан тұратын романда ХІХ ғасырдың ІІ жартысы мен Октябрь революциясына дейінгі мерзімдегі
қазақ халқының әлеуметтік,экономикалық хал – ахуалы, барша тұрмыс – тіршілігі,Қарағанды көмір
өндірісі ашылып, онда қазақ жұмысшы тобының құрыла бастауы, Оралдан келген орыс, украин
жұмысшыларымен өндіріске жаңа тартылған қазақ кедейлерінің ащы өмірдің азабын бірге тартып, біте
қайнасуы, олардың таптық мақсатты терең түсінісіп, орыс капиталистері мен қазақ байларына қарсы тізе
қоса бастауы, таптық сана-сезімінің оянуы суреттеледі. Романның екінші кітабы «Жат қолында» атты
роман ширек ғасыр өткен соң — 1984 жылы дүниеге келді. Онда Қарағанды көмір кенін ағылшын
алпауыттарының тонауы тартымды сипатталған. Қоғамдық жағдайы кеңінен қамтылып, жан – жақты
терең суреттеледі. Романда қазақ өмірінің сол кездегі тарихы да, әлеуметтік тұрғысы да, этика мен
эстетика да, әдет – ғұрыптық, салт – санасы да үлкен суреткердің ой елегінен өтіп, бейнелі көрініс тапқан.
Шығармада жазушы ескілікті әдет-ғұрыптарды сынап, кейбір дәстүрлердің қазақ даласында азая
бастағандығын көрсетті. Қазақ топырағындағы Қарағанды шахтасы мен Ақбұйрат мыс қорыту
зауытының құрылуы мен жаңа өмірге ұмтылған адамдар тағдыры, характер шиеленістері, түрлі
қақтығыстар – барлығы романда көрініс тапты. Үш томға лайықталған еңбектің алғашқы кітабы Жұман
мен Игілік секілді қазақ байларының, орыс байлары мен жұмысшы тобының тартысты қатынастарын
жан-жақты көрсету арқылы қазақ даласының бүкіл бір дәуірін суреттейді.Сонымен қатар романда
қоныстандыру саясатының нәтижесінде жерлерінен айрылған,мұқтаждыққа ұшыраған,жұттың
кесапатына душар болған, малдарын қырып алған шаруалардың күйзелісін көрсеткен. Мұның себептеріне
көшпелі мал шаруашылығына кезектесіп келетін жұттың ауыр зардаптары, ХІХ ғасырдың соңына қарай
отаршыл әкімшіліктің қазақ шаруашылықтарына мөлшерден тыс ауыр салықтардың салынуы, құнарлы
жерлерін жаппай тартып алуыдың үдей түсуі жатады. Қоныс аударушы орыстар мен қазақтардың достық
қарым –қатынасын шебер бейнелеп көрсеткен.
С. Торайғыров «Қамар сұлу»
романы
2. Кіріспе әңгіме. С.Торайғыров « Қамар сұлу» романы.
«Қамар сұлу» романы. С.Торайғыровтың 1914 ж. жазған
еңбегі. Бұл роман жартылай өлеңмен жазылған. Шығарманың
басты идеясы – қос ғашықтың трагедиялық махаббаты. Оқиға
Сарбас ауылында баяндалады. Омар деген бай кісінің Қасен
деген ұлы, Қамар деген айдай сұлу қызы болады. Бұларға
іргелес жатқан ауылда қарапайым шаруа адамы Жәукенде
Ахмет есімді зерек ұлы болады. Бір күні Ахмет пен Қамар
бір-бірін көріп қалып, ессіз ғашық болады. Екеуі хат алмасып
отырады. Бірақ олар қосыла алмайды. Бұған себеп –
әлеуметтік теңсіздік. Қамардың әкесі Омар қызын дәулеті
тасыған Нұрым деген кісіге тұрмысқа береді. қамар қайғыдан
қан жұтып, ауыртпалыққа төзе алмай қайтыс болады.
«Қамар сұлу» романына қатысты
сұрақтар.
1. Шығарманың басты идеясы неде?
олардың тұрмыстық жағдайы тең бол( Жауап:
Қос ғашықтың трагедиялық махаббаты.)
2. Ахметтің әкесінің есімі кім?
( Жауап: Жәукен)
3.Қамар мен Ахмет не себептен қосыла алмады?
( Жауап: Өйткені олардың тұрмыстық жағдайы тең
болмады.)
4.Қамарды кімге тұрмысқа береді?
( Жауап:Нұрым деген байға.)
3. Саяхат ұйымдастыру. Спандияр
Көбеевтің « Қалың мал» романы.
4. І.Есенберлиннің «Көшпенділер»
романын оқытқанда оқушы назарына
ұсынамын.
7

Ұқсас жұмыстар

Қамар сұлу романы

LOGO САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ

Торайғыров Сұлтанмахмұт (1893—1920)

Мәшһүр - Жүсіп араб және парсы тілдерін жетік білгенімен қоймай, көп тілді білген ғұлама

Сұлтанмахмұт Торайғыров

Шығамын тірі болсам адам болып 4 сынып

Кімнің сөзі

Ғабит Мүсірепов үлкен дарын иесі

Қозы Көрпеш - Баян сұлу жырының зерттелуі

Сұлтанмахмұт Торайғыров ӨМІРБАЯНЫ

Пәндер