Қазақстандағы жекешелендіру: төрт кезең, мақсаттары және экономикалық нәтижелері

Жекешелендіру

Қазақстанда Жекешелендіру Төрт кезеңде өтті.

І кезеңі - 1991-1992 жылдар

ІІ кезеңі - 1993-1995 жылдар

ІІІ кезеңі - 1996-1998 жылдар

ІҮ кезеңі - 1999 жылдан бүгінгі күнге дейін

1991 жылдың қыркүйегінде «Қазақ КСР-інде 1991-1992 жылдары мемлекеттік меншікті жекешелендіру және мемлекет иелігінен алу бағдарламасы» жасалды.

Жекешелендірудің мақсаты: 1. Кәсіпкерлікті дамыту. 2. Кәсіпорындарды мемлекет иелігінен алу. 3. Еркін баға орнату. 4. Жеке меншік секторлар құру. 5. Бәсекелестік ортаны қалыптастыру

І кезеңнің(1991-1992 ж. ж. ) міндеті:

Мемлекеттік меншіктің көлемі мен құрылымын

белгілеу.

Меншіктік құқық беруді дайындау.

Шағын жекешелендіру объектілерінің 50%-н

жекешелендіру.

4, 5 мыңнан астам мекеме жекешелендірілді, оның

Ішінде 0, 5 мың совхоз ұжымдық меншікке берілді.

Жекешелендірудің екінші кезеңі 1993-1995жылдар аралығын қамтыды.

Міндеті: 1. Мемлекет иелігінен алудың ұлттық бағдармаласын қабылдау. 2. Меншікті мүлікті басқару жөніндегі комитеттің қолына көшіру. 3. Инвестициялық купондар енгізу.

1993 жылғы наурызда мемлекет иелігенен алу және жекешелендірудің 1993-1995 жылдарға арналған ұлттық бағдарламасы қабылданды.

Барлық меншік Мемлекеттік мүлікті бақару комитетінің қолына көшірілді.

Бұл комитеттің міндеті: 1. Меншік республика азаматырына тегін таратылып берілуге тиіс. 2. Арнайы төлем құрылдары-жекелендіру инвестициялық купондарын енгізу.

1995 жылдың басында жекешелендіру бағдарламасының жүзге аспайтындағы белгілі болды.

Жекешелендірудің мына негізгі мақсаттары орындалмады:

1. Тиімді жұмыс жасайтын жеке меншік секторды қуру. 2. Қалыпты бәсекелестік ортаны қалыптастыру. 3. Экономикалық-әлеуметтік жағдайың төмендеуін тоқтату.

Бірқатар ірі кәсіпорындар өте төмен бағамен шетелдық компанияларға сатылды. Шетелдік фирмалар иелігіне берелген маңызды объектілер:

1. Алматы темекі комбинаты мен Шымкент кондитер фабрикасы 1. Қарағынды металлургия және Соколов-Сарыбай комбинаттары. 2. Жезқазған, Балқаш мыс қорыту комбинаттары. 3. Павлодар алюминий заводы. 4. Павлодар атом-энергетиқалық кешені кәсіпорны

Үшінші кезеңі 1996-1998жылдары:

Электр қуаты мен мұнай - газ саласын жекешелендіру.

1999 жылдан бері қарай: мемлекеттік меншікті реттеу.

ҚР-ның меншік туралы

ҚР-дағы шетел инвестициялары

ҚР-дағы кәсіпкершілікті дамыту және шаруашылықтағы қызмет бостандығы

ҚР-дағы банктер мен банктік қызметкерлер туралы заңы

Диверсификация -

1. әр түрлілік, өзгеріс;

2. бұрын арнайы маманданған фирмалардың басқа өндіріс салаларына, қызмет саласына көшуімен байланысты капитал шоғырлануы формасы.

Протекционизм (франц. protectionnisme, латын. protectio - бүркеу, қорғау, қамқорлық жасау) - қолдампаздық - мемлекеттің ұлттық экономиканы шетелдік бәсекеден қорғау жолымен оның дамуына жәрдемдесетін экономикалық саясаты.

Ваучер (англ. voucher - «расписка, поручительство») - письменное свидетельство, квитанция, документ, подтверждающий получение товара, скидки на товар или услуги