Адам іс-әрекетінің психологиялық негіздері, құрылымы және даму аспектілері

ІС - ӘРЕКЕТ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК

Адам іс - әрекеті - күрделі құбылыс. Оның түрлі жақтарын әр түрлі ғылымдар зерттейді. Ал қоғамдық мағынасы - қоғамдық ғылымдарының пәні, физиологиялық механизмдер - физиология пәні болып табылады. Психология - іс - әрекеттің психикалық жағын зерттейді. Іс - әрекет арқылы адамның рухани өмір байлығы: ақыл - ой тереңдігі, күйіну - сүйіну қалпы, қиялдау қабілеті мен ерік - жігері, икемділігі мен мінез - құлық сипаты ашылады.

Іс - әректтің негізгі сипаттамасы болып - оның мағыналығы саналады. «Мағынасыз әрекет» деген ұғымға ешқандай түсінік берілмейді. Іс - әрекеттің мағынасыз болуы мүмкін, бірақ іс - әректті ғылыми зерттеу оның мағынасының ашылу талап етеді. Іс - әрекет - тарихи қоғамдық дәреже.

ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТТІҢ ҚЫЗМЕТІ

1. Әр түрлі концепциялар іс-әркеттің жекелеген аспектілерін қарастырады

2. Іс-әрекеттің мотивациялық аспектілерін зерттеуді негіз етеді

3. Іс-әрекеттің реттеуші механизмдерін қарастырады

ІС - ӘРЕКЕТТІҢ ТҮРЛЕРІ

Ойын іс - әрекеті ретінде тұлғаның қоршаған шындыққа нақтылы бір

қатынасын көрсету болып табылады. Әлемді бейнелей отырып, оны түрлендіру

қабілеттілігі - адам ойының мәні. Адамның бұл қабілеттілігі бірінші рет ойында

пайда болды және ойында қалыптасады. Еңбекпен байланыса отырып, ойын

одан өзгеше болады.

Оқу іс-әрекеті-тарихи үрдісінде еңбек түрлері жетілдіріп, күрделене түсті. Осыған байланысты еңбек іс-әрекетіне қажетті оның өз үрдісіндегі білімдері мен дағдыларды меңгеру әлдеқайда қиын болды. Сондықтан адамды ары қарайғы еңбек әрекетіне дайындау мақсатымен оқуды қалыптастыру керек болды.

АДАМНЫҢ ІС-ӘРЕКЕТІНІҢ БАСҚА ТІРШІЛІК ИЕЛЕРІНЕН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ

1. Жемісті шығармашылықты, жасампаздыққа ие.

2. Заттық материалдық рухани мәдениетпен дамуы. Жануарлар өз биологиялық қажеттеліктілігін қанағаттандыру үшін жасайды.

3. Адамның өзін өмір жағдайын қажеттілігі иен қабілеттілігін де қайта-қайта құрайды немесе көркейте түседі.

4. Түрлі форма мен оның әр-түрлі құралдар арқылы жүзеге асыруы тарихтық жеміс. Ал жануар белсенділігі биологиялық эволюциялық нәтижесі ретінде болады.

5. Заттың іс-әрекеті туа берілмейді. Ол тәлім-тәрбие қалыптасуы мен жүзеге асуы. Ал жануарда іс-әрекет генотипке негізделетіндіктен туа беріледі.