Ырықсыз зейін Зейіннің бөлінуі

Танымдық

үрдістер

психологиясы

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлімі

Психикалық үрдіс түсінігі

Танымдық үрдістің түрлері

Түйсік түрлері заңдылығы ерекшеліктері

Зейін, бөлінуі, ес, ойлау, сөйлеу, қиял

Танымдық зерттеу әдістері

Қорытынды

III.

II.

Психи-калық үрдіс-тердің мына-дай түрле-рі

бар

Танымдық

Эмоционалді

Еріктік

танымдық іс-әрекеттің дербестігін қалыптастыратын өзіндік жұмысты ұйымдастыру мен оқу міндеттерін іріктеп шешу арқылы.

танымдық іс-әрекеттің тәсілдерін қалыптастыру.

оқу іс-әрекетін өздігінше бақылауды дамыту арқылы

Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының жеке қасиеттерiнiң сезiм мүшелерiне тiкелей әсер етуiнен пайда болған мидағы бейнелердi түйсiк деп атайды.

Мәселен, жолдасыңнан көзiн жұмуын өтiнiп, оның алақанына белгiсiз бiр затты тигiзсең, сосын одан оның не екенiн сүрасаң, ол: “қатты, жылтыр, мұздай, жүмсақ, жылы, кедiр-бұдыр бiр нәрсе” деп жауап бередi. Заттардың нақты атауы емес, тек түрлi қасиеттерiн бiлдiретiн осы сөз тiркестерi түйсiк болып табылады.

Түйсік

Экстерорецептор - көру, есту, иісті сезу, сипап сезу және т. б. жатады (сыртқы құбылыстар)

Интерорецептор - дәм түйсіну, ауруды түйсіну және т. б. ( ішкі құбылыстар)

Проприорецептор - бұлшықеттер, діріл, тамыр тартылу ( қозғалысты түйсіну)

Түйсік негізгі заңдылықтары

1. Сезгіштік - адамның түйсіне алу қабылеті. Ол екіге бөлінеді : абсолюттік және айырма.

Адаптация - сезім мүшелерінің біртіндеп бейімделуін айтамыз. Сезгіштіктің артуын және төмендеуін көрсетіп отырады

Синестезия - тітіркендіргіштер сезім мүшелерінің біреуінде ғана түйсік туғызудың орнына сол сәтте басқа түйсіктердің пайда болуына да жағдай жасайды.

Бірізді бейнелер -аз ғана уақыт болса да, түйсіктің қалатын кездерін бірізді бейнелер деп атайды

Сенсибилизация - сезгіштіктің артуын ғана көрсететін құбылыс. Біреуінің әсерінен басқаларының сезгіштігі артады.

ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

түйсік сыртқы дүние заттары мен қүбылыстарының жеке қасиеттері мен сапаларының миымызда бейнеленуі болса,

қабылдау заттар мен құбылыстардың мида тұтастай бейнеленуі болып табылады.

ҚАБЫЛДАУ

заттар мен құбылыстардың түсі,

дыбысы, дәмі, иісі, формасы

Қасиеттері түтас күйінде бейнеленеді

Адамның психикалық әрекетінің белгілі біл нәрсеге бағытталып шоғырлануы

Адам өміріндегі алатын орны ерекше болып келеді

Зейін қою көбінесе адамның айналасқан іс-әрекетінің сипаты

Және оның іс-әрекетінің маңыздылығы

Сондай-ақ жеке бас ерекшеліктеріне

Және оның мүддесіне, талап-тілегіне

Мақсат-мұраты мен ерік-жігеріне

Темпераментіне, мінез-бітіміне байланысты

Зейіннің бөлінуі

Ырықты зейін

Ырықсыз зейін

Үйреншікті зейін

Зейіннің ерекшеліктері бөлінеді

Тұрақ-тылық

Ауыспа-лылық

Алаңдау-шылық

Ауқымды-лылық

Бөліну

Ес түрлері

Қозғалыс есі

Сезімдік есі

Сөз логикалық ес

Бейнелі ес

еңбек әрекетіне байланысты қимыл-қозғалыстарды есте қалдырып, оны қайта жаңғырту есі

бұл адамның басынан өткізген сезімдерін есте қалдыру

заттар мен құбылыстардың қасиеттерінің нақты бейнесін есте қалдырып және қайта жаңғырту

бұл адамның ойыныңтүрлі формаларын есте қалдыруды айтамыз

Психикалық белсенділікке қарай

ОЙ

Обьективті шындықты бейнелеудің жоғары формасы

Дүниетану мен игерудің жоғары сатысы

Тұлғаның танымдық әрекеті болып табылады

Ойлау құрылымдары мен құрылымдары болады

Танымдық және тарихи-әлеуметтік тәжірибесі бар

Материалдық және рухани мәдениетінің нәтижелері қорытылған

Біз білмейтін заттар мен құбылыстарды ойлау арқылы жүзеге асырамыз

Бір не бірнеше пікір қоспасынан шыққан жаңа пікір түріндегі ойлау формасы

ҚИЯЛ

Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының субьективтік образдарын қайтадан жаңартады

Және өңделген бейнелеуде көрінеді

Тек адамға ғана тән психикалық процесс

Пассив

Актив

Арман

Шығарма-шылық

Түрлері

Әдіс - бұл белгілі бір қорытындыға жетуге көмектесетін әрекеттердің жиынтығы.

Ғылыми танымның әдісі

Әрбір адамның ойлау қабілетінің деңгейі әртүрлі. барлық адамдардың жетістікке жетуге деген мүмкіндіктерін теңестіру үшін белгілі бір құрал керек

ғылыми зерттеулердің ұқсас нәтижесін алуға ықпал етеді

Эмпирикалық әдістерге

1) бақылау - объективті шынайылықты арнайы түрде қабылдау;

2) суреттеу - объектілер туралы мәліметті табиғи және жасанды тілдің көмегімен бекіту;

3) өлшеу- объектілерді ұқсас қасиеттері немесе белгілері бойынша салыстыру;

4) тәжірибе жасау - құбылысқайталанған кезде қажетті жағдайлар қайталакғанына арнаулы дайындалған орындар арқылы бақылау.

Ғылыми зерттеу әдісі

формаландыру

аксиомаландыру

гипотетикалық - дедуктивтік әдіс

Қорытынды

Ақыл парасат, сана - сезім иесі ретінде адамның ең басты қасиеттерінің бірі - өзін қоршаған ортаны танып - білуге деген ерекше ұмтылыс.

Таным барысында адам өзін қоршаған ортаны игереді, ол туралы білім кеңейіп, тереңдей түседі; адамның заттар мен құбылыстар туралы жалпы мәлімет ңшкі мәнге қарай ұмтылып, жүйелі, шынайы білімге

айналады.

Ұқсас жұмыстар

Зейін дегеніміз

Зейін туралы ұғым

Зейіннің физиологиялық негізі

Жалпы психология

Ырықты зейін

Зейiнділіктің қалыптасуы

Зейін туралы түсінік

Зейін түрлері

Ырықты зейін ерекшелігі

Зейін - адамның психикалық әрекетінің белгілі бір нәрсеге бағытталып шоғырлануы