Азаматтық құқық қатынастарының ұғымы

Презентация қосу

ҚР АЗАМАТТЫҚ
ҚҰҚЫҒЫ

ОРЫНДАҒАН:КАЙТБЕКОВА А.Р
ЖОСПАР
• КІРІСПЕ
• НЕГІЗГІ БӨЛІМ
• 1 тарау.Азаматтық құқық
қатынастарының ұғымы.
1.1.Азаматтық құқық туралы ұғым
1.2.Азаматтық құқықтық реттеу
тәсілдері
2 тарау.Азаматтық құқықтарды жүзеге
асырудың түсінігі
2.1.Азаматтық құқық қатынастарының
элементтері
3 тарау.Азаматтық құқықық
жауапкершіліктің негіздері
4.ТАРАУ ҚҰҚЫҚ ҚАБЛЕТТІЛІГІНІҢ ЖӘНЕ
ӘРЕКЕТ ҚАБЛЕТТІЛІГІНІҢ ТҮСІНІГІ.
• ҚОРЫТЫНДЫ
КІРІСПЕ

Азаматтық құқық – бұл Қазақстан Республикасындағы құқық салаларының
ішіндегі азаматтар мен заңды тұлғалар, мемлекет және оның әкімшілік
бөлінісінің күнделікті өміріндегі қызметімен тікелей байланысты құқық
саласының бірі болып табылады.
ҚР-ның қолданыстағы құқықтық жүйесінде азаматтық құқық – құқық салалары
деп аталатын негізгі және жетекші буындардың бірі. Басқа да салалар секілді,
азаматтық құқық Қазақстан Республикасының Конституциясына сүйенеді,
Республикадағы құқықтың барлық салалары жүйесінде азаматтық құқықтың
маңызы, біріншіден, оның реттеу нысанасы болып табылатын
қатынастардың шешуші рөліне, екіншіден, оның қолданылу аясының
кеңдігіне, үшіншіден, оның жеке адамның мүліктік және мүліктік емес
құқықтары мен мүдделерін қорғаумен ажырамастай байланыстылығы.
Азаматтық құқық
дегеніміз —
азаматтық
заңдарда көрініс
тапқан мүліктік
және мүліктік
қатынастармен
байланысы бар
мүліктік емес
жеке
қатынастарды
реттейтін
нормалар
Азаматтық құқықтық
қатынастар
Азаматтық құқықтық қатынастар
дегеніміз - қоғамдағы азаматтық-
құқықтық нормалармен реттелетін
мүліктік және мүліктік емес
қатынастар және олар өзара
азаматтық субъективтік құқықтармен
және міндеттермен тығыз байланысты
болып келеді
1)Азаматтық-
құқықтық қатынас
субъектілері бір-
бірінен тәуелсіз және
тең құқылы

Азаматтық-
4)Бұзылған 2)Азаматтық-құқықтық
құқықтық
азаматтық қатынастардың пайда
құқықтарды сот
қатынастардың болуының басты негізі
тәртібімен қорғау басты болып шарт табылады
ерекшеліктері

3)Жауапкершілік-
келтірілген шығынның
орнын толтыру
сипатында болады
Азаматтық құқықтық
қатынастардың
субъектілері

жеке тұлға заңды тұлға

Заңды тұлға - меншік,
шаруашылық жүргізу және жедел
басқару құқығында оқшау мүлкі
бар және сол мүлікпен өз
Жеке тұлға дегеніміз ҚР міндеттемелері бойынша жауап
азаматтары, шетел азаматтары беретін, өз атынан мүліктік жіне
және азаматтығы жоқ адамдар. мүліктік емес жеке құқықтар мен
міндеттерге ие болып, оларды
жүзеге асыра алатын, сотта
талапкер және жауапкер бола
алатын ұйым.
Азаматтық құқық объектілері (ағыл. objects of
civil rights (civil law) (property); нем. Objekte der
Biirgerreclite pi (materielle)) - мүліктік және жеке
мүліктік емес игіліктер мен құқықтар.

Мүлiктiк игiлiктер мен Жеке мүлiктiк емес
құқықтарға (мүлiкке): игiлiктер мен құқықтарға:
заттар, ақша, соның iшiнде жеке адамның өмiрi,
шетел валютасы, құнды денсаулығы, қадiр-қасиетi,
қағаздар, жұмыс, қызмет, абырой, игi атақ, iскерлiк
шығармашылық- . Мүлiктiк және жеке бедел, жеке өмiрге қол
интеллектуалдық мүлiктiк емес игiлiктер сұқпаушылық, жеке құпия
қызметтiң объектiге мен құқықтар азаматтық мен отбасы құпиясы, есiм
айналған нәтижелерi, құқық объектiлерi бола алу құқығы, автор болу
фирмалық атаулар, алады. құқығы, шығармаға қол
тауарлық белгiлер және сұқпаушылық құқығы және
бұйымды дараландырудың басқа материалдық емес
өзге де құралдары мүлiктiк игiлiктер мен құқықтар
құқықтар мен басқа да жатады.
мүлiк жатады.
Азаматтық құқық қатынастарының элементтері
Әрбір құқық қатынастарында қатынастың субьектілері деп аталатын қатысушылар болып табылады.Азаматтық
құқықтық қатынастарының субьектілері:
Жеке тұлға
Заңды тұлғалар
Әкімшілік - аумақтық бөліністер
Мемлекет
Құқық қатынастарын қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс орнайды,сол себепті бұлардың арасында
қатынастарының мазмұнын құрайтын белгілі бір құқықтар мен міндеттер пайда болады.Сол қатынаста құқықтар мен
міндеттен не нәрсеге бағытталған болса,сол нәрсе оның объектісі деп аталады
Азаматтық құқық жүйесі әдістері.- Мемлекеттегі құқықтық
нормаларының жиынтығын қамтитын ғылыми әрі нақты құбылыс
болып табылады. Азаматтық құқық ҚР-ғы құқықтық нормативтік
құжаттар жағынан ең ауқымды күрделі заң саласы болып
есептеледі. Азаматтық құқықтың жүйесі логикалық талаптарға сай
келеді.Яғни, олар іштей салаларға,
Азаматтық
құрылымдар мен оның
бөліктеріне құқықтар
жүйесі

Жалпы бөлім Ерекше бөлім

Ерекше бөлімнің 5
Жалпы бөлімнің 2 бөлімі:
бөлімі: Меншік құқығы Интелектуалдық
және өзге де заттық меншік құқығы.
құқықтар. Жалпы Ерекше бөлімнің 6
бөлімнің 3 бөлімі: бөлімі: Мұрагерлік
Міндеттемелік құқық. Ерекше
құқықтар. Ерекше бөлімнің 7 бөлімі:
бөлімнің 4 бөлімі: Халқаралық жеке
Міндеттемелердің құқық.
жекелеген түрлері
• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ ДА ӨЗІНДІК РЕТТЕУ ПӘНІ
БАР. ОЛ —МҮЛІКТІК ЖӘНЕ МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ
ҚАТЫНАСТАР.
• МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР ДЕГЕНІМІЗ — МҮЛІКТІ
ИЕЛЕНУ, ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ БИЛІК ЕТУГЕ)
БАЙЛАНЫСТЫ ҚАТЫНАСТАР. БАСҚАША АЙТҚАНДА,
МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР —МАТЕРИАЛДЫҚ
ИГІЛІКТЕРМЕН(МҮЛІК,АҚША,ҚҰНДЫ ҚАҒАЗ,ҚЫЗМЕТ
КӨРСЕТУ ЖӘНЕ Т.Б.) БАЙЛАНЫСТЫ ҚОҒАМДЫҚ
ҚАТЫНАСТАР. МЫСАЛЫ, САТУ — САТЫП АЛУ,
ЖАЛҒА БЕРУ, МҰРАҒА ҚАЛДЫРУ. МҮЛІКТІК ЕМЕС
ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР ЕКІ ТОПҚА БӨЛІНЕДІ —МҮЛІКТІК
ҚАТЫНАСТАРМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ МҮЛІКТІК
ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР ЖӘНЕ МҮЛІКТІК
ҚАТЫНАСТАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ ЖОҚ МҮЛІКТІК ЕМЕС
ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР.
Азаматтық құқықтық жауапкершіліктің негіздері

1)тұлғаның құқыққа қайшы қылығы
2)жәбірленген тұлғаның шеккен зияны немесе залалдың бар болуы
3)құқық бұзушының құқыққа қайшы іс-әрекеті мен оның келтірген зиянының
салдары арасындағы болатын себепті байланыс
4)құқық бұзушының кінәсі
Азаматтық құқықтың қағидалары
азаматтық
құқықтардың
тараптардың
тәуелсіздік; еш кедергісіз
теңдігі;
жүзеге
асырылуы;

бұзылған
шарт еркіндігі меншікке құқықтарды
және таңдау қолсұқпаушылы қалпына
құқығы; қ келтіруді
қамтамасыз ету;

еркіндік; біреудің жеке азаматтық-құқықтық
ісіне келісімсіз қатысушылардың
құқықтарынқорғау
араласпауы;

Аталған қағидаларды азаматтық құқықтың барлық қатысушылары басшылыққа алуы тиіс, өйткені олар әрбір
адам өмірінің негізін қалаушы мәнге ие
• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫ ҚОЛДАНУДЫ ЖЕҢІЛДЕТУ ҮШІН ОНЫ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕ
БӨЛІМДЕРГЕ БӨЛЕДІ. АЗАМАТТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ БӨЛІМІНЕ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕРДІ
РЕТТЕЙТІН НОРМАЛАР ЖАТАДЫ. ОЛАР:КЕЛІСІМШАРТ, МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕМЕЛІК
ҚҰҚЫҒЫ. ЕРЕКШЕ БӨЛІМДІ, НЕГІЗІНЕН, НАҚТЫ ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕЙТІН НОРМАЛАР
ҚҰРАЙДЫ. ОЛАР — АЙЫРБАС, ЖАЛҒА АЛУ, САТЫП АЛУ- САТУ, ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ МЕНШІК,
• AЗАМАТТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҢ ҚАЙНАР КӨЗДЕРІНЕ МЫНАЛАР
ЖАТАДЫ:
• ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОНСТИТУЦИЯСЫ.
КОНСТИТУЦИЯ МЕНШІКТІҢ ТҮРЛІ НЫСАНДАРЫН
ҚАЛЫПТАСТЫРУ ҮШІН МЕНШІККЕ БАЙЛАНЫСТЫ
ҚАТЫНАСТАРДЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСПЕН
БАЙЛАНЫСТЫ ЖЕКЕ МҮЛІКТІК ЕМЕС ТҮРЛІ
ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕУ НЕГІЗІНДЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
• ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ КОДЕКСІ
АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ НЕГІЗДЕРІ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЕРЕКШЕ
ОРЫНҒА ИЕ. БҰЛ ЗАҢДА АЗАМАТТЫҢ-ҚҰҚЫҚТЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫҢ НЕГІЗДЕРІ, АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ
НЕГІЗГІ ИНСТИТУТТАРЫ Т.Б. ЖАҒДАЙЛАР НАҚТЫ
БАЯНДАЛҒАН.
• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТУУЫ ҮШІН БІР ЖАҒДАЙЛАР БОЛУ
КЕРЕК. ОСЫНДАЙ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТУУЫНЫҢ ӘМБЕБАП
ТӘСІЛДЕРІНЕ МӘМІЛЕЛЕР ЖАТАДЫ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АЗАМАТТЫҚ
КОДЕКСІНІҢ 147-БАБЫНДА КӨРСЕТІЛГЕНДЕЙ МӘМІЛЕЛЕР ДЕГЕНІМЗ АЗАМАТТАР
МЕН ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІН
БЕЛГІЛЕУГЕ, ӨЗГЕРТУГЕ НЕМЕСЕ ТОҚТАТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ӘРЕКЕТТЕР.
• МӘМІЛЕЛЕРДІҢ ТӨМЕНДЕГІДЕЙ ТӨРТ БЕЛГІЛЕРІ БАР:
• БІРІШІДЕН, МӘМІЛЕ АДАМДАРДЫҢ ЕРКІН БІЛДІРЕТІН ЕРІКТІ
ӘРЕКЕТ. ОНЫҢ ЕРІКТІЛІГІ АЗАМАТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫ БЕЛГІЛЕУГЕ, ӨЗГЕРТУГЕ ЖӘНЕ
ТОҚТАТУҒА МАҚСАТТЫ ТҮРДЕ БАҒЫТТАЛАТЫНДЫҒЫНАН
КӨРІНЕДІ. БҰНДАЙ МАҚСАТТЫ ЖОҚ ӘРЕКЕТ – ҚАРАПАЙЫМ
ҚЫЛЫҚТАН БҰЛ МӘМІЛЕНІҢ БАСТЫ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ;
• ЕКІНШІДЕН , МӘМІЛЕ, КӨП ЖАҒДАЙДА ЗАҢМЕН
МАҚҰЛДАНҒАН, ҚҰҚЫҚҚА СӘЙКЕС ӘРЕКЕТ,
• ҮШІНШІДЕН, МӘМІЛЕ ТЕК АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫ ТУДЫРУҒА, ӨЩГЕРТУГЕ ЖӘНЕ
ТОҚТАТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ӘРЕКЕТ;
• ТӨРТІНШІДЕН, МӘМІЛЕ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ
ҚАТЫНАСТАРДЫ ТУДЫРАТЫНДЫҚТАН, ОЛ
ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ САЛДАРДЫ АЗАМАТТЫҚ
ЗАҢНАМАЛАРДЫҢ НОРМАЛАРЫМЕН РЕТТЕЛЕДІ.
ҚОРЫТЫНДЫ
• СОНЫМЕН АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ – ҚҰҚЫҚТЫҢ БІР
САЛАСЫ.ОНЫҢ АТАУЫ ЕЖЕЛГІ УАҚЫТТАН БЕЛГІЛІ.ОНЫ
РИМДІК ЗАҢГЕРЛЕР РИМДІК АЗАМАТТАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҒЫ-
«ЦИВИЛЬДІ ҚҰҚЫҚ»ДЕП АТАДЫ.АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ ҚР-
НЫҢ ҚҰҚЫҚ САЛАЛАРЫНЫҢ БІРІ БОЛҒАНДЫҚТАН
КҮНДЕЛІКТІ ТЫНЫС ТІРШІЛІКПЕН, СОНДАЙ АҚ
АЗАМАТТАРДЫҢ ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРМЕН МЕМЛЕКЕТТІҢ
ӨЗІМЕН ОНЫҢ ӘКІМШІЛІК АУМАҚТЫ БӨЛІНІСТЕРІМЕН
ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ.ҚР АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ МӘНІН
ТАУАР-АҚША ҚАТЫНАСТАРЫ ЖӘНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ
ТЕҢДІГІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН.ӨЗГЕДЕ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР,
СОНДАЙ-АҚ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ
МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТНАСТАР ҚҰРАЙДЫ.
НАЗАР АУДАРЫП
ТЫҢДАҒАНЫҢЫЗ
ҮШІН РАХМЕТ !!!

Ұқсас жұмыстар

ЖЕР ҚҰҚЫҒЫ

Жер пайдалану құқығы және жерге өзге де құқықтар

Қазақстандық елжандылық, этносаралық келісім туралы ақпарат

Азаматтық құқықтық қатынастар

Жердің құқықтық

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҚ

Міндеттемелік құқық

Авторлық және сабақтас құқықтар

Азаматтық құқық қатынастары

Азаматтық құқық қатынастары. Мұрагерлік құқық

Пәндер