Қызметкерге берілетін сыйақылардың анықтамалары

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

М.Х.ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Тақырыбы:Қызметкерлерге
берілетін сыйақылар
Факультет:Экономика және бизнес
Студент:Арыстанбек Ақерке
Жетекші: Есенова М.Ж.
Топ:БУАИН
Курс:2
Мақсаты
Осы курстық жұмыстың мақсаты есеп тәртібін орнату және
қызметкерлерге берілетін сыйақы туралы ақпаратты ашу болып табылады.
Стандарт ұйымнан мыналарды тануды жөн көрдім:
• міндеттемені – егер қызметкер болашақта төленуі тиіс сыйақы
орнына қызмет көрсеткен жағдайда;
• шығысты – қызметкердің сыйақы орнына қызмет көрсету
нәтижесінен шығатын ұйымның экономикалық пайданы пайдаланған
жағдайда.
Қолдану аясы
1. Акция негіздегі төлемдер ХҚЕС – та (IFRS ) қолданылатындарды қоспағанда , жұмыс беруші
қызметкерлерге беретін барлық сыйақыларды есепке алу үшін қолданылуы тиіс.
2. Қызметкерлерге сыйақы төлеу жоспарлары бойынша есептілікке қатысты емес .
3. Қолданылатын қызметкерлерге сыйақылар мыналарды қамтиды:
- жасалған ресми жоспарларға немесе ұйым және жеке қызметкерлер, қызметкерлер тобы немесе
олардың өкілдерінің арасындағы басқа да жасалған келісімдерге сәйкес;
- заңнамалық талаптарға сәйкес немесе ұйым ұлттық, мемлекеттік, салалық немесе басқа да жұмыс
берушілер тобына жарналар төлеуді жүзеге асыруға тиісті сала ішіндегі шарттарға байланысты;
- жүктелген міндеттеменің шығуына әкеліп соқтыратын ұйым тәжірибесінің қалыптасуына сәйкес.
Егер ұйымның қызметкерлерге төлеулерді жүзеге асыруына нақты баламасы болмаса, қалыптасқан
тәжірибе жүктелген міндеттемеге әкеліп соқтырады. Мысалы ұйымның қалыптасқан тәжірибесінің
өзгеруі оның қызметкерлерімен қарым-қатынасында тиімсіз зиянға әкеліп соқтыратын жағдайы болуы
мүмкін.
4. Қызметкерлерге берілетін сыйақы төмендегілерден тұрады:
-егер олар кезең аяқталғаннан кейін 12 ай ішінде толығымен төленетін болса, қызметкерлерге келесідей
қысқа мерзімді сыйақылар қарастырылады:
- жұмысшыларға және қызметкерлерге берілетін жалақы, еңбекақы және әлеуметтік қамтамасыз етуге
арналған жарналар;
- жыл сайынғы ақы төленетін демалыс және ауруына байланысты ақылы демалыс;
- пайда және сыйлықақыларға қатысу;
-ақшалай емес нысандағы сыйақылар сияқты (медициналық қызмет, үймен және көлікпен қамтамасыз
ету, ақысыз немесе күні белгіленген тауарлар немесе қызметтер сияқты) қызметкерлерге берілетін
қысқа мерзімді сыйақылар;
-зейнетке шыққаннан кейін берілетін басқа сыйақылар:
Қызметкерге берілетін сыйақылардың
анықтамалары
• Қызметкерлерге берілетін сыйақы – ұйымның
қызметкерлерге олар көрсеткен қызметтің орнына ұсынылатын
сыйақылардың және төлемдердің барлық түрлері.
• Қызметкерлерге берілетін қысқа мерзімді сыйақылар –
(шығу жәрдемақыларын қоспағанда) қызметкердің тиісті қызмет
көрсеткен кезең аяқталғаннан кейін 12 ай ішінде төленуге тиісті,
қызметкерлерге берілетін сыйақы.
• Еңбек қызметі аяқталған кезде төленетін сыйақылар -
еңбек қызметі аяқталғанда төленетін қызметкерлерге берілетін
сыйақылар (шығу жәрдемақыларын қоспағанда).
• Қызметкерлерге берілетін басқа да ұзақ мерзімді сыйақылар
- (еңбек қызметі аяқталуы бойынша төленетін сыйақылар, шығу
жәрдемақыларды қоспағанда) қызметкердің тиісті қызмет
көрсеткен кезең аяқталғаннан кейін 12 ай ішінде төленуге тиісті
емес қызметкерлерге берілетін сыйақы.
Тану

• Егер қызметкер кезең ішінде ұйымға қызмет көрсеткен болса,
ұйым осы қызметтердің орнына белгіленген жарналармен
бағдарламаға төленуге жататын жарналарды былайша таниды:
төленген жарнаны шегергеннен кейін міндеттеме ретінде. Егер
бұрын төленген жарналардың сомасы есепті кезеңнің соңына
дейін қызметтер үшін төлеуге тиесілі жарнаның шамасынан асып
кетсе, ұйым бұл асып түсуді тиісті алдын ала төлем, мысалы,
болашақ төлемдердің қысқаруына немесе ақша қаражатының
қайтарылуына әкелетін шамада актив ретінде таниды;
Бағалау
• Егер қызметкер тиісті қызметтер көрсеткен жылдық есепті кезең
аяқталғаннан кейін 12 ай өткенге дейін белгіленген жарналары бар
бағдарламаға жарналарды толық көлемде төлеу күтілмесе, осы жарналар осы
тармақта көрсетілген дисконттау мөлшерлемесі қолданыла отырып
дисконтталады
• Еңбек қызметі аяқталғаннан кейін сыйақылар бағдарламасы бойынша
міндеттемелерді дисконттау үшін пайдаланылатын Ставка есепті кезеңнің
соңындағы жағдай бойынша жоғары сапалы корпоративтік облигациялардың
нарықтық кірістілігі негізінде айқындалады. Мұндай облигациялардың
сыйымды нарығы жоқ елдерде мемлекеттік облигациялардың нарықтық
кірістілігі пайдаланылады. Корпоративтік немесе мемлекеттік
облигациялардың валютасы мен шарттары еңбек қызметі аяқталғаннан кейін
сыйақылар бағдарламасы бойынша міндеттемелердің валютасына және есеп
айырысу шарттарына сәйкес келуге тиіс.
Қызметкерлерге берілетін сыйақыға:
- жұмысшыларға және қызметкерлерге берілетін жалақы және әлеуметтік қамтамасыз етуге
арналған жарналар, жыл сайынғы ақы төленетін демалыс және ауруына байланысты ақылы
демалыс, пайда және сыйлықақыларға қатысу (егер олар кезең аяқталғаннан кейін 12 ай
ішінде төленетін болса), сонымен қоса осы уақытта жұмыспен қамтылған қызметкерлер үшін
ақшалай емес нысандағы сыйақылар сияқты (медициналық қызмет, үймен және көлікпен
қамтамасыз ету, ақысыз немесе күні белгіленген тауарлар немесе қызметтер сияқты)
қызметкерлерге берілетін қысқа мерзімді сыйақылар;

-зейнетақы, зейнетке шыққаннан кейін берілетін басқа сыйақылар, еңбек қызметі аяқталған
соң өмірді сақтандыру және медициналық қызмет көрсету сияқты еңбек қызметінің
аяқталуына байланысты берілетін сыйақы;

-жұмыс стажы ұзақ қызметкерлер үшін ақы төленетін демалыс немесе ақы төленетін
шығармашылық демалыс, мерейтойларға арналған, еңбекке жарамсыздығы үшін ұзақ мерзімді
жәрдемақылар, сондай-ақ пайдаға және сыйлықақыға қатысуға, егер көрсетілген төлемдер
кезең аяқталғаннан кейінгі 12 айдан астам кезеңде жүзеге асырылса, қызметкерлерге берілетін
басқа да ұзақ мерзімді сыйақылар және шығу жәрдемақылары кіреді.
• Қызметкерлерге берілетін сыйақы – компанияның
қызметкерлерге олар көрсеткен қызметтің орнына
ұсынылатын сыйақылардың және төлемдердің барлық
түрлері. Қызметкерлерге берілетін қысқа мерзімді сыйақылар
– қызметкердің тиісті қызмет көрсеткен кезең ішінде кезең
аяқталғаннан кейін толық көлемде 12 ай ішінде төленуге
тиісті, қызметкерлерге берілетін сыйақы (шығу
жәрдемақылары және үлестік құралдарға өтемақы
төлемдерін қоспағанда). Еңбек қызметі аяқталған кезде
төленетін сыйақылар - еңбек қызметі аяқталғанда төленетін
қызметкерлерге берілетін сыйақылар (шығу
жәрдемақылары және үлестік құралдарға өтемақы
төлемдерін қоспағанда).
Белгіленген жарналары бар зейнетақы жоспарлары – егер қор
қызметкерлерге ағымдағы және алдыңғы кезеңдерде олардың
көрсеткен қызметтері үшін есептелген барлық сыйлықақыларды
төлеу үшін жеткілікті қаражаты болмаса, компанияның белгіленген
жарнаны бөлек қорға төлеуді жүзеге асыруын және қосымша
жарналар төлеу бойынша қандай да болмасын заңды және
жүктелген міндеттемелері болмаса, белгіленген жарнасы бар
зейнетақы жоспарларынан ерекшеленетін зейнетақы жоспарларын
қамтамасыз етуді болжайтын зейнетақымен қамсыздандыру
жоспары. Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарлары –
белгіленген жарналары бар зейнетақы жоспарларынан
айырмашылығы бар зейнетақымен қамсыздандыру жоспары.
Жұмыс берушілер тобының
зейнетақы жоспарлары –
бұл:
• жалпы бақылауда тұрмайтын әр түрлі компаниялар
енгізген активтерді біріктіретін;

• зейнетақы жарнасы және көлемі зейнетақыны алушы
қызметкердің қандай компанияда жұмыс істеуіне
тәуелсіз анықталу шартымен бірнеше
компаниялардың қызметкерлерін зейнетақымен
қамсыздандыру үшін бұл активтер пайдаланылатын
белгіленген жарналары бар зейнетақы жоспарлары
(мемлекеттік зейнетақы жоспарларынан басқа) немесе
белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспарлары
(мемлекеттік зейнетақы жоспарларынан басқа).
Қызметкерлерге берілетін басқа да ұзақ мерзімді сыйақылар - қызметкер тиісті қызмет көрсеткен кезең
ішінде төлем жасау бойынша берешек, кезең аяқталғаннан кейін 12 ай ішінде толық көлемде өтелу мүмкін
болмайтын қызметкерлерге берілетін сыйақы (еңбек қызметі аяқталуы бойынша төленетін сыйақылар,
шығу жәрдемақыларды және үлестік құралдармен өтемақы төлемдерін қоспағанда).
Шығу
жәрдемақылары:
қызметкерді зейнеткерлік жасқа толмағанға дейін
компанияның шешімімен жұмыстан шығарса; не
қызметкердің өз еркімен осындай сыйақыға айырбастауға
жұмыстан шығу салдары болып табылатын
қызметкерлерге берілетін сыйақылар. Кепілдік берілген
зейнетақылар – оларды алу құқығы қызметкерлердің әрі
қарайғы жұмысына тәуелді емес зейнетақылар.
• Белгіленген төлемдері бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің
дисконтталған құны – ағымдағы немесе өткен кезеңдерде көрсетілген
қызметкерлердің қызметіне байланысты шығатын міндеттемені орындау
үшін қажетті күтіліп отырған болашақ төлемдердің дисконтталған құны
(жоспар активтерін есептеп шығарғанға дейін).

• Ағымдағы қызмет көрсету құны – ағымдағы кезең ішінде қызметкерлерге
қызмет көрсету нәтижесінде белгіленген төлемдері бар зейнетақы
жоспары бойынша міндеттемелердің дисконтталған құнының ұлғаюы.
Пайыздарға жұмсалған шығын – зейнетақыны төлеу сәтінің бір кезеңге
жақындауына байланысты шығатын кезең ішінде белгіленген төлемдері
бар зейнетақы жоспары бойынша міндеттемелердің дисконтталған
құнының ұлғаюы.
Қызметкерлерге берілетін ұзақ мерзімді сыйақы қорының
активтері (есеп беруші компания шығарған жіберілуге тиісті емес
қаржы құралдарынан басқа) – бұл активтер мыналар: есеп
беретін компаниядан заңды түрде оқшауланған, тікелей
қызметкерлерді қаржыландыруды және сыйақы төлеуді жүзеге
асыру мақсатында жұмыс істейтін тұлғаға (қорға) жатады;
қызметкерлерді қаржыландыруды және сыйақы төлеуді жүзеге
асыру үшін пайдаланылуы мүмкін, компания кредиторларының
талаптарын қанағаттандыру үшін пайдаланылуы мүмкін емес
(бұдан әрі банкроттық жағдайында) және мынадай жағдайларды
қоспағанда, есеп беруші компанияға қайтарылуы мүмкін емес:
қорда қалатын активтер қызметкерлерге сыйақы беру бойынша
барлық міндеттемелер жоспарымен немесе есеп беруші
компаниялар міндеттемелерімен байланысты қанағаттандыруы
үшін жеткілікті; активтер есеп беруші компанияларға
қызметкерлерге төленіп қойған сыйақыны өтеу ретінде
қайтарылады.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Орман шарушылығы қызметкерлеріне сыйақы беру ерекшелігі

Кәсіпорында еңбеақы төлеу

Менеджментті басқару маңызы мен мәні

Еңбек шарты

Еңбек келісім шарты

Жұмыс уақыты және демалыс уақыты

Еңбек нарығы экономикас

Келісімшарт – кәсіпкерлік келісімдердің негізгі құжаты

Инфекция Берілу жолы Берілу факторы Қауіп - қатер тобы көзі

Еңбекке ақы төлеу туралы

Пәндер