Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік формалар




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
АГРАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ

СӨЖ
Тақырыбы: Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрі түрлерін дайындау
технологиясы (шәю, шомылдыру, дымқылдандыру, ванна, клизма)

Тексерген: Сабырова А.
Лектор: Билялов Е.Е.
Орындаған: Озатбекұлы А.
Тобы: ВМ-705

Семей 2020 жыл
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
1) Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік формалар
2) Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрі түрлерін дайындау
технологиясы
3) Шәю, шомылдыру, дымқылдандыру, ванна, клизма
4) Жалпы ережелер
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Сұйық дәрілік пішіндер – дәрілік заттары сұйық дисперстік ортада таралған еркін
дисперстік жүйелер. бұл белсенді заттарды еріткішке араластыру немесе еріту, сондай-ақ
өсімдік затынан белсенді заттарды бөліп алу жолымен алынған препараттар.Физико-
химиялық табиғаты бойынша СДФ- бұл еркін, жан-жақты дисперсті жүйелер, оларда
препарат (дисперсті фаза - қатты, сұйық немесе газ тәрізді - еріткіш) сұйық дисперсиялық
ортада (еріткіш - еріткіштер) біркелкі бөлінеді.
Сұйық дәрілік формалар
Сұйық дәрілік формалар - белсенді заттарды суда, спиртте, майларда және басқа
еріткіштерде араластыру немесе еріту арқылы, сондай-ақ өсімдік
материалдарынан белсенді заттарды алу арқылы алынған дәрілерді босатудың бір
түрі.
Дисперсті фазаның ұнтақтау дәрежесіне және оның дисперсиялық ортамен
(еріткішпен) байланысының сипатына байланысты келесі физика-химиялық
жүйелер бөлінеді:
коллоидты ерітінділер
шынайы ерітінділер
эмульсиялар
суспензиялар

Сұйық дәрілік формалар олар сұйық дисперсиялық ортада дәрілік заттар бөлінетін
бос дисперсті жүйелер. Бұл нысандардағы дәрілік заттар үш агрегаттық күйде
болуы мүмкін: сұйық, қатты және газ тәрізді. Дисперсті фазаның бөлшектерінің
мөлшеріне және оның дисперсиялық ортамен байланысының сипатына
байланысты сұйық дәрілік формалар төмен молекулалық және жоғары
молекулалық заттардың шынайы ерітінділері, коллоидты ерітінділер,
суспензиялар, эмульсиялар және аралас жүйелер - әдетте жоғарыда аталған
жүйелердің қоспалары, көбінесе экстракциялық дәрілік формалар болуы мүмкін.
ерітінділер бөлінеді:
• Төмен молекулалы және жоғары молекулалы сипатына байланысты
заттардың шынайы ерітінділері;Коллоидты ортамен байланысының
ерітінділер; бөлшектердің дисперсиялық
• Суспензиялар; және дисперсті
• Эмульсиялар: бөлшектердің мөлшеріне
• Аралас жүйелер (су сорғыштар). Дисперсті фазалық
• Су; бойынша:
Сұйық ортаның табиғаты
• Сулы емес;
• Қарапайым. Оларға бір сұйықтық кіреді және пісіру
үшін бір технологиялық операция қажет.
• Күрделі. Бұл форманың құрамына 2 немесе одан да көп
Құрамы бойынша:
сұйықтық немесе дәрілік зат және ол еріген сұйықтық
кіреді.
• Шаю үшін;
• Лосьон үшін; Қолдану тәсілі бойынша:
• Шприцтер үшін;
• Клизмалар үшін.
Сыртқы қолдануға арналған ерітінділердің жіктелуі
Сұйық дәрілік форманы дайындау
Сұйық дәрілік форманы дайындау процесінде әрдайым дисперсиялық орта
болып табылатын еріткіш қолданылады, оның агрегаттық күйін өзгертпейді
және көп мөлшерде шығарылады.
Дәріхана тәжірибесінде еріткіш ретінде тазартылған су, этил спирті, глицерин,
майлы және минералды майлар жиі қолданылады: аз - хлороформ және эфир.
Еріткіштерге қойылатын талаптар:
арзан және оңай алу әдісі
жоғары еріту қабілетіv сақтау кезіндегі тұрақтылық пен тұрақтылық
химиялық және фармакологиялық индифференттілік
от қауіпті және ұшпа болмауы тиіс
микробтық контаминацияға ұшырамауы тиіс
жағымсыз дәм мен иістің болмауы.
Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік формалар
Сыртқы қолдануға арналған формаларға :
жуу,
шаю, 50-500 мл
майлау,
тампон,
компресс,
бүрку,
ингаляция,
клизма, дәрілік клизмалар - 50-100 мл
лосьондар, 50-500 мл
көз, құлақ және мұрын тамшылары 10-20 мл сияқты ерітінділер жатады.

Шешімдер екі жолмен тағайындалады: кеңейтілген және қысқартылған. Ашылған нысанда барлық
ингредиенттердің атаулары және олардың массалары көрсетіледі. Алдымен дәрілік заттардың
атаулары, содан кейін еріткіш тізімделеді. Ұнтақтардың массасы граммен, сұйықтықтардың көлемі
миллилитрмен көрсетіледі. Тіркеу рецептпен аяқталады-араластырыңыз, беріңіз, белгілеңіз (Misce.
Da. Signa-М. D. S.) және қабылдау әдісін көрсету.
Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрі түрлерін
дайындау технологиясы
Ыдыстар (құтылар) мен тығындарды іріктеу. Құтыны және тығындарды
дайындалған сұйық дәрілік формалардың көлемін және олардың
компоненттерінің қасиеттерін ескере отырып алдын ала таңдайды. Құты
таза және кептірілген болуы тиіс. Қақпақ мойынға еркін бұралып,
бұралмауы керек.
Ілу және өлшеу. Дәрілік заттарды өлшеу және өлшеу кезінде негізгі
ережелерді басшылыққа алады.
Араластыру, еріту, экстрагирлеу, диспергирлеу, эмульгирлеу. Сұйық дәрілік
түрге арналған барлық осы технологиялық процестер дисперсті жүйенің
пайда болуына негіз болады. Бұл процестерде дисперсті фазаның болуы
немесе болмауы дәрілік заттардың суда немесе басқа еріткіштерде
ерігіштігіне байланысты.
Сұйық дәрілік пішіндердің классификациясы
Қабылдау әдісі бойынша:
Ішке қабылдауға арналған – микстуралар, тамшылар;
Сыртқа қабылдауға арналған – клизмалар, тамшылар, жағу;
Инъекциялық қабылдауға арналған - ерітінділер.

Дисперстік орта бойынша:
Сулы;
Сулы емес: глицеринді, спиртті, майлы, полимерлі, аралас.
Қолданылатын аппаратурасы бойынша:
Зауыттық жасап шығарылуы;
Дәріханалық жасап шығарылуы;
Дайындау әдісі бойынша:
Масса – көлемдік әдісі бойынша дайындалатын
Көлем бойынша дайындалатын
Масса бойынша дайындалатын
Сұйық дәрілік формалардың артықшылықтары
1. Сұйық дәрілік формалар басқа дәрілік формаларға қарағанда кең
қолданылады;
2. Белгілі технологиялық әдіс қолдана отырып, агрегаттық күйдегі дәрілік затты ерітіндіде
ерітіп оның ағзаға емдік қасиетін арттырады;
3. Сұйық дәрілік формалар өзінің әр түрлі қосылыстарымен және қолдану тәсілдерімен
ерекшеленеді;
4. Сұйық дәрілік формалардың қосылысында кейбір дәрілік заттарда қоздыратын әрекеттін аз
болуы;
5. Мұндай дәрілік формалар қолдануға өте ыңғайлы және жеңіл;
6. Сұйық дәрілік формаларды қолдану барысында дәрілік заттардағы ащы немесе жағымсыз
дәмдерді білдірмеуге болады, әсіресе балаларға арналған дәрілерге қолданылары;
7. Мұндай дәрілік формалар, қатты дәрілік формаларға қарағанда, ішкен кезде тез сіңіп
жылдам әрекет жасайдың;
8. Жұмсарту және бүркеуіш әрекет осы сұйық дәрілік формаларда көп байқалады.
ВАННА
Негізгі емдеу ілеспе қосалқы процедуралар сияқты,
дәрігерлер арнайы ванналар сулы ерітінділердің жазылуға
болады. , Демалуға нығайту, үні мен бактериялар күрес: Олар
ағзасына бағытталған әсері бар. әр түрлі өсімдік немесе
минералды компоненттердің сірінділері емдеу үшін
пайдалануға болады. ең танымал ине монша, лаванда, сондай-
ақ оттегі немесе жылу монша.
Клизма
Клизма - бұл кез-келген үй жануарының иесі үйде жасай алатын өте пайдалы және жиі өмірлік
манипуляция. Аз қозғалатын өмір салты, теңгерімсіз тамақтану, жасқа байланысты өзгерістер нәжісті
ұстап қалуға және кейінгі асқынулармен копростаздың дамуына әкеледі. Клизма улану кезінде
жануардың өмірін сақтай алады, сонымен қатар жануарды әдеттегідей тамақтандыруын реттейді.

Мақсатына қарай клизманың бірнеше түрін ажыратады
Дәрілік клизмалар жануарларға жергілікті және резорбтивті әсер ету үшін беріледі. Ішектің
шырышты қабығына әсер ету үшін тұтқыр, қабықшалы және басқа агенттердің ерітінділері,
микрофлораға әсер ету үшін микробқа қарсы агенттер қолданылады.Ол үшін әр түрлі тұнбалар
қолданылады.
Мақсатына қарай клизманың бірнеше түрін ажыратады:
тазарту,
сифондық,
терморегуляция,
емдік,
қоректік
контрасттық,
бірақ жануардың иесі үшін тазартқыш клизмалар практикалық маңызы зор.
Тамшылар
Тамшылар - бұл ішкі немесе сыртқы қолдануға арналған, тамшылармен мөлшерленген сұйық дәрілік
форма. Дисперсті жүйелер ретінде тамшылар - бұл шынайы ерітінділер, коллоидты ерітінділер,
суспензиялар, эмульсиялар.

Тамшылар қолдану - сыртқы қолдану
әдісіне қарай үшін.
жіктеледі:
- ішкі пайдалану үшін;
Сыртқа қолдануағ арналған тамшыларды өндіру технологиясы
1. Дайындық кезеңі, оның ішінде келесі операциялар:
- жалпы көлемді немесе массаны анықтау;
- зат үлгісін немесе концентрацияланған ерітінді көлемін есептеу;
- А және В тізімдеріндегі заттардың мөлшерін тексеру;
- еріткіштің массасын немесе көлемін есептеу;
- жазбаша бақылау паспортының артқы жағын тіркеу;
- жұмыс орнын, дәрі-дәрмектер мен материалдарды дайындау.
Қорытынды
Тақырыпты қорытындылайтын болсақ,сыртқа қолдануға
арналған сұйық дәрілік формалар – дәрілік заттары сұйық
дисперстік ортада таралған еркін дисперстік жүйелер. бұл
белсенді заттарды еріткішке араластыру немесе еріту,
сондай-ақ өсімдік затынан белсенді заттарды бөліп алу
жолымен алынған препараттар. Жоғарыда атап өткендей
оларды қолданудың тиімді жақтары өте көп.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Тойкина Г.Н. «Ветеринариялық жалпы рецептура- оқу құрал Алматы. 2019 ж
2. Сковронский В.А. Практикум по фармакологии и рецептуре М. 1962
3. Кожанов К.Н. Ветеринариялық фармакология. Алматы 2008
4. Кожанов К.К., Кожанова С.Н. Фитотерапия. Алматы, 2010.
5. Ахметсадыков Н.Н., Хусаинов Д.М. Дәрілік заттар технологиясы. Алматы, 2004

Ұқсас жұмыстар
Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік түрлерін дайындау технологиясы шәю, шомылдыру, дымқылдандыру, ванна, клизма туралы
Ұшпалы сусыз ерітінділер
Өте ұсақ ұнтақтарды дуст дайындау технологиясы және жалпы сипаттама
ДӘРІЛІК ҮЛГІЛЕРДІҢ МЕДИЦИНАДА
Көз тамшылары
Бейсу еріткіштер
Дәрілерді тік ішекке енгізу
Ерітінділер дайындау технологиясы
ЖҰМСАҚ ДӘРІЛІК ЗАТ ФОРМАЛАРЫ
Дәрілік заттар
Пәндер