Гистологиялық препараттарды жасау және бояу әдістері

Презентация қосу

Гистологиялық
препараттарды жасау
және бояу әдістері
Жоспары:

1. Гистологиялық препараттар.
2. Гистологиялық препараттарды дайындаудың негізгі кезеңдері.
3. Гистологиялық кесінділерді бояған кезде ұстанатын ережелер.
4. Препараттарды бояу тәсілдері.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Гистологиялық препараттар

• бұл арнайы гистологиялық
бояғыштармен боялған
ағзалар, тіндер немесе
жасушалар кесінділері.
• Гистологиялық
препараттар —
микроскопиялық
зерттеулерде
пайдаланылады.
Гистологиялық препараттар зерттеу
мақсатына байланысты бөлінеді:

Уақытша Тұрақты

● бір рет зерттеу үшін дайындалады ● ұзақ уақыт бойы сақталып
● препаратты салатын орта ретінде қолданылады
глицерин немесе суды қолданады.
Жақсы дайындалған гистологиялық препарат
мына көрсетілген нұсқауларға сай болуы қажет:

-зерттелетін тін немесе мүшелердің кесіндісі тіршілік кезіндегі құрылысын
мүмкіндігінше сақтап қалуы қажет;

-кесінді бөлігі жұқа және мөлдір боуы қажет(себебі:одан жарық өту үшін);

-зерттелетін микроқұрылымдары жақсы көрінуі қажет.

• Оны қамтамасыз ету үшін:
• -дер кезінде зерттелетін материалды алу және фиксациялау;
• -кесінділердің сапасы мен өңдеу шаралары;
• - зерттелетін препаратқа сәйкес бояуды қолдану;
т
і
е
м
р
и
и
Гистологиялық
к5.
а
р
К
препараттарды дайындаудың негізгі
кезеңдері
Тл
о
о
д
ы
4. мыналар:
тн
ғы
Б
о
со
а
ы
м
еязл
ж
р
уә
д
у;
ві
аж
р
л
әд
у;
ен
ей
е
м
ті
б
ін
е
м
о
кі
е
р
тн
ту;
ка
ел
сі
ы
п
қ
ақ
л
а
у.
е
н
гі
з
лря
м
фл
ы еу
нқк
Кескіндерді бояу.
и
қст
а
н)ңс
д
иә
деа
тт
м е
тт еа
рі
ел
ы н
ц
еиб
б
от
о ая
й
л
п
ла
ат
ынз
нм
ы
ст аг
ы и
л
ст
ы ү
шқо
лқт
оұ
р
пг
ыиқ
аля
Гистологиялық кесінділерді бояған кезде жақсы нәтиже алу
үшін, төмендегі ережелерді ұстану қажет:

Бояулар таза болуы керек, кез келген бояғыш зат қолданар алдында сүзгіштен өтуі керек,
сулы ерітінді тек дистилденген судан жасалады.

Алдымен төмен байытылған бояумен, кейін жоғары байытылған бояумен бояу керек.
Кереғар әдісті қолдану пайдалы.

Кесінді жасау мен бояу талаптарын қатаң сақтау керек.
К Б О
е ұ л
с л ү
і ү ш
н ш і
д і н
і н к
н к е
і е с
б с і
о і н
я н д
м д і
а і п
с н а
б і р
ұ п а
р а ф
ы р и
н а н
а ф і
р и н
н н е
а н р
й е і
Бояу әдістері.

• Бояу алдында жұмыс орнын дайындап алады, үстелдегі артық
құралдарды алып тастап, микроскопты орнатады.
• Белгілі бір ерітінді түрлеріне байланысты ыдыстарды ретпен қойып,
жапқыш шыныларды және тағы басқа құрал жабдықтарды
даярлайды.
• Кейін ғана барып бояуға кіріседі.
Парафинді кесіндінің мөлдірлігі төмен болғандықтан,
олар неғұрлым күрделі өңдеуді қажет етеді.

Бояулардың көпшілігі судың
немесе спирттің ерітіндісі, олар
парафинді тінге нашар өтеді,
сондықтан кесіндіні бояу
Осылайша алып
алдында одан тасталынған
парафинді
парфиннің
ксилолмен орнын
шығарып,сумен толтыру
орнын
үшін,
суменконцентрациясы
толтыру керек. кемейтін
100%, 90%, 80%, 70% , 60%
Заттық
спирттеншыны бетінде орналасқан
өткізеді.
кесінді кепкеннен соң, оны
бояудың су ерітіндісіне белгілі
бір уақытқа батырады.
1. Кесінділерді гематоксилин-эозинмен
бояу тәсілі

Бұл әдіс гистологиялық тәжірибеде
кеңінен қолданылып келе жатыр.
Бояуды белгілі бір ретпен орындау
керек. Бояу нәтижесі, әдіспен қатар
кесіндінің құрамына да
байланысты. Қандай бояу әдісі
қолданылса да, ең бірінші міндет
парафинді еріту.
Содан кейін кесінді бар шыныны дистилденген судан алып, жан-
жағында қышқыл болса, сүртіп құрғатады, бір-бірлеп орналастырып,
бояу ерітіндісін тамызғышпен құяды. Бояу кесіндіні түгелімен жауып
тұруы тиіс. 2 минуттан кейін, бояуды төгіп, оны дистилденген суға
салады. Қалған екі шыны ыдысты 4-6 минуттан соң гематоксилиннен
босатады. Осы жұмыстардан соң, шыны ыдыстың астын құрғатып
сүртіп, микроскоптың кіші үлкейткішімен қарайды.

Боялу кезінде кесінді суда қалқып жүрген болса, препараттық ине
арқылы бірнешеуін бояуға салып немесе төменгі бюкске қойып,
аздаған уақыттан соң бояудан немесе бюкстан алады да, дистилденген
суда шаяды, содан соң таза шыныға жазып микроскоппен қарайды.
• Гематоксилин – табиғи бояу, ол
суда, спиртте және глицеринде
жүргізіледі. Гематоксилин ерітіндісі
негіздік қасиеттерге ие, ядро
құрылымдарын анық көрсетеді.
Бірақ гематоксилиннің өзі боямайды,
бояушы оның өнімі – гематейн.
Эозин – жасанды бояу, суда не спиртте
ериді, қышқылдық қасиетке ие, торша
цитоплазмасын қызғылт түске бояйды.
Гематоксилинмен боялған кесіндіні
дистилденген суда жақсылап шайып,
үстіне эозин ерітіндісін тамызады. Бояу
уақытының мағынасы зор, мерзімі 1-4-5
минутқа дейін созылады.
2. Темір гематоксилинмен бояу.
• - Құрылымдар қоңыр-сұр
түске ие болады.
• - Ядро құрылымдары,
жасуша шекаралары,
бұлшықет талшықтары
жақсы анықталған.
е
л
н
ді
-
тт
-е
эДәнекер тін мен қан жасушаларының бояу
ар
ш
оәдістері
ы
а
қ
зу
з қ
р
ы
и м
з
еы
н н
л
қ
м тү
а
ск
р
е е
а
б
н к
о
ө
я
клғ
тү
б ас
н.
п
о е
я н
б
у о
я
. лғ
а
н.
Препарат-иттің аш ішегі Препарат-ақ майлы тін.
Гематоксилин-эозинмен боялған Судан III-гематоксилинмен бояу.
1. Суретте біз ішектің ішкі бетін (1) көреміз. а) препараттағы май жасушалары үлкен май
тамшыларымен толтырылған (1), Олар судан ІІІ
2. а) жасуша ядролары (2) - базофильді және ашық-қызғылт сары түске боялған.
гематоксилинмен күлгін түске боялған. б)
Цитоплазма (3) оксифилді және эозинмен б) гематоксилинмен күлгін түске боялған жасуша
қызғылт түске боялған. ядролары (2).
Пайдаланылған әдебиеттер:
• 1. Гистология: Оқу құралы төрт бөлімді/ Ж.О.Аяпова. Алматы: «Кітап» баспасы. – 2005. - 285 б.
• 2. Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне
арналған. /Р.Б. Абильдинов, Ж.О. Аяпова, Р.И. Юй. - Алматы: «Эффект» баспасы, 2006. – 411 б.
• 3. Гистология, цитология және эмбриология атласы: медициналық жоғары оқу орындарының
студенттеріне арналған оқу құралы. / П. Қазымбет, М. Рысұлы, Ж.Б. Ахметов. - Астана, 2005. – 400 б.
• 4. Гистология: Оқу құралы. Ажаев С.А. Төрт бөлімді. Кентау: Еркін и К – ХХI, 2004.
Назарыңызға көп
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Құю парафин

Жарық микроскопы

Гистологиялық препараттарды дайындау әдістері

Гистология, цитология және эмбриология пәндерінің даму тарихы. Қазақстан Республикасындағы гистология пәнінің даму тарихы

Бірінші микроскопиялық кезең

Гистологиялық техника, Гистологиялық материалды жануарлардан алу

ПАРАФИН БЛОКТАРЫНАН СЕКЦИЯЛАРДЫ ДАЙЫНДАУ

КЛЕТКАНЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ ЦИТОЛОГИЯ ГИСТОЛОГИЯ

Препараттарды бояу әдістері және қолданылатын ерітінділер

Микоз қоздырғыштары

Пәндер