Поляризация түрлері

Жоспары:

Поляризация.

Поляризация түрлері.

Жарық поляризациясы.

Поляризация жазықтағын айналдыру.

Поляризация, полярлану (француз тілінде polarіsatіon - алғашқы негізі, грек тілінде polos - ось, полюс) -денелер мен процестердің электрлік, магниттік және басқа қасиеттерінің олардың кеңістіктегі орналасуы мен бағытына тәуелділігі.

электрхимиялық поляризация

1) электрхимиялық поляризация - электр тогы өткен кезде ерітінді мен электрод арасындағы потенциалдар айырмасының тепе-теңдік мәнінен ауытқуы;

Молекуланың және атомның поляризациясы

2) молекуланың және атомның поляризациясы - сыртқы электр өрісінде орналасқан зат молекуласы мен атомының деформациялануы;

3) Биоэлектрлік поляризация - тірі жасуша мен сыртқы орта шекарасында қос электрлік қабаттың пайда болуы;

4) Диэлектриктердің поляризациясы;

Жарық поляризациясы

Табиғи жарық деп жарық сәулесін құрап тұратын әрбір жарық толқынының электр және магнит кернеулік векторларының кез - келген бағытта бағдарлануын айтады.

а) б) в)

а) табиғи жарық;

б) жартылай поляризацияланған жарық;

в) жазық поляризацияланған жарық.

Поляризатор - поляризацияланған жарық шығаратын құрал.

Анализатор - жарықтың поляризациялану дәрежесін анықтауға пайдаланатын құрал.

Поляризация механизмі

Брюстер заңы:

Шағылған сәуленің толық поляризациялану кезіндегі бұрышы Брюстер бұрышы немесе толық поляризациялану бұрышы деп аталады.

Малюс заңы:

I және I0 - жарық интенсивтілігі, тербеліс жазықтығы мен поляризатор арасындағы бұрыш.

Е - Т2 пластинасы арқылы өтетін жарық тербелісінің амплитудасы, Е0 - Т2 пластинасына түсетін жарық тербелісінің амплитудасы.

Поляризация жазықтағын айналдыру

Егер қандай да бір зат жазық поляризацияланған жарықтан өтсе, онда тербелістер немесе поляризация жазықтығының айналуы байқалады. Мұндай қасиетке ие заттар оптикалық актив деп аталады. Оған кристалл денелер (мысалы, кварц), таза сұйықтар (скипидар, никотин) және оптикалық актив емес ерітіндідегі актив заттар(қанттың судағы ерітіндісі) .

θ = αl.

θ=[α] С l

α коэффиценті - айналу тұрақтысы;

[α] - үлестік айналу тұрақтысы;

Поляризациялық микроскоп

Поляризациялық микроскоптың көмегімен субмикроскопиялық компоненттері тәртіппен орналасқан биологиялық құрылымдарды (коллаген талшықтары, миофибрилдер) зерттеуге болады. Жарық толқындарын белгілі бір поляризация бағытына бағыттайтын конденсорлы шынының алдына поляризатор орналасады. Зерттейтін препарат және объективтен кейін анализатор орналасады, ол жарық толқынына сол жазықтықта өткізеді. Поляризатор мен анализаторлар-призмалар (николь призмасы) . Егер екінші призманы (анализатор) бірінші призмаға қарағанда 90°С бұрсақ, онда жарық түспейді. Осы екі призманың арасында екі қабатты сәуле шағылыстыратын немесе поляризация жасайтын қабілеттілігі бар объектілер болса, онда ол қараңғы ортада жарық шашқандай болып көрінеді.