Мақсатына қарай білім мен жаңа білімді дағдыларды жаңа білімді бекіту

СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ

ДӘУІТ С. Ж

Студенттің өзіндік жұмысы - бұл студенттің дидактикалық тапсырмаларды өзінше орындауға, танымдық әрекеттерге қызғушылығының қалыптасуына және нақты бір ғылым саласында білім жинақтауына бағытталған студенттің оқу әрекетінің ерекше түрі.

Өз бетімен жұмыстың маңыздысы - студенттің өз беттерімен орындай алуларына, оқуға белсенділігінің артуына, шығармашылығын қалыптастыруға ықпалы мол.

Педагогикалық әдебиеттерде алғаш өзіндік жұмыс мәселелерін зерттегендер:

В. К. Буряк, Е. Я. Голант, Б. П. Есипов, Р. Г. Лемберг, Р. М. Микельсон, И. И. Пидкасистый, Е. С. Саблик, М. Н. Скаткин

Студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастырудың мәнін дидактикалық тұрғыда қарастырғандар:

А. Е. Абылқасымова, Н. А. Адельбаева, С. И. Архангельский, М. В. Буланова-Топоркова, М. Г. Гарунов, И. И. Кобыляцкий, Р. Н. Низамов

А. Н. Леонтьевтің пікірінше адам миында заттар, құбылыстар туралы толық бейне сақталу үшін адам мен зат арасында әрекеттік қатынас орнау қажет, осыған байланысты бейнелердің толықтық дәрежесі байқалады. Бұл өз кезегінде жеке тұлғаның өзіндік жұмыспен айналысу арқылы жинақталған білімді толықтырып отыруына меңзейді. Іс-әрекет теориясы, оқу-тәрбие жүйесінде теория ретінде қолданылып келеді.

Г. Н. Дари : «Бұл жұмысты студент өз бетімен орындайды, ол өзінің біліміне, іскерлігі мен сеніміне, өмірлік тәжіріибесі, дүниетанымына сүйене отырып атқарады».

И. Т. Протасов : «Өзіндік жұмыс біліктілік пен іскерлік жиынтығы»

Г. Н. Кулагина : «Өзіндік жұмыс студенттің іс-әрекет құралы, белсенділігі мен өз бетімен білім алуға дайындығы»

Р. Сүлейменов: «Шығармашылық еңбекте студенттің іскерлік қабілеті, білім көлемі, білім молдығынан туатын толық дербестігі айқын көрінуі тиіс».

Әр оқу пәнінің жұмыс бағдарламасының сәйкес бөлімдеріне студенттердің өздік жұмыстарының жоспарланған түрлері, олардың сағатпен көрсетілген еңбек сиымдылығы, бақылау мерзімі және коллоквиумдар, курстық, семестрлік, есепті-графикалық және басқа да жұмыстары міндетті түрде кіргізіліп көрсетілуі керек

Міндеттер орындалу керек:

- Студенттерге өзіндік жұмыстар туралы түсінік беру.

- Студенттердің өз бетімен тапсырма орындау әдістерін таныстыру.

Студенттердің өздік жұмыстарын ұйымдастыру және өткізу технологиясы мынадай элементтерден тұрады:

Студенттердің өздік жұмыстарының түрлерін таңдау үшін

Өзіндік жұмыстарды ұйымдастырудың негізгі шарттары мыналар:

Жоғары оқу орындарындағы студенттердің өздік жұмысы оқыту лекция, практикалық, лабораториялық жұмыстар арқылы жүзеге асады.

Лекция ақыл-ой әрекетінің тек 1-деңгейін, (тану) және біліммен танысу деңгейін қамтамасыз етеді.

Ал СӨЖ ақыл-ой әрекетінің 2-деңгейін: қабылдау мен қайта жаңғырту және білім көшірмесін игеруін қамтамасыз етеді.

Студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыруға мынандай негізгі дидактикалық талаптар қойылады:

Студенттердің өзіндік жұмыс жүйесі негізгі дидактикалық міндетті шешуге, яғни студенттердің танымдық қабілеттіліктерін дамытуға,

Өздігінен білім алу,

Оны кеңейту және тереңдету,

Практикада қолдана білуге ықпал ету керек

Оқытушының бақылауымен студент:

- Зерттеушілік іскерлігі мен дағдысын қалыптастырады;

- Өткен материалдарды жалпылай алу және қайталау;

- Алған білімді қолдану, оларды толықтыру, кеңейту дағдысын қалыптастырады;

- Оқытушы студенттің психофизи-ологиялық және академиялық үлгерімін ескере отырып, өз бетімен жұмыс жасауға бағыт-бағдар беріп, олардың дербестігінің дамуына мүмкіндік жасайды.

-студенттің уақытын тиімді пайдалануға беретін түсіндірмелі-иллюстративті (схема, таблица, тезис, т. б. ) материалдарды қолдануды үйрету, қажетті әдебиетті іздеу жолдарын көрсету;

- Өзіндік белсенділігін, дербестігін дамыту үшін проблемалық баяндау, шығармашылық ізденіс әдістерін қолданған дұрыс.

- Оқытушы студентке жеке тапсырма таңдауға (курстық жұмыс, реферат, ғылыми баяндама, үлгі сабақ жоспарын құруға) көмектеседі.

- Әдебиеттермен қамтамасыз болуға, олармен жұмыс жасай білуге;

- Тиімді әдіс-тәсілдер, тапсырма орындау жолдарын қолдана білуге үйретеді;

- Жеке не бірнеше студентке кеңес береді, студенттердің бір-бірімен жұмыс жасауын үйлестіреді.

Студенттің шығармашылық потенциалын белсендіру:

Өз бетінше білім алу және өзіндік дамуға ынтасын тәрбиелеу:

студент оқу тапсырмасын өз бетінше орындау барысында ғылыми әдебиеттермен, әдістемелерді талдаумен танысу және шығармашылық технологиясын меңгеуді жүзеге асырады.

шығармашылық белсенділігін қабілетін белсендіру, кәсіби даярлық қасиетін жоғарылату, кәсіби тапсырмаларды шешу барысында шығармашылық бағытын дамыту, жалпы және жеке дара зерттеу әдіс-тәсілдерін меңгеру т. б.