Элементар бөлшектерді тіркеу әдістері: Гейгер санағышы, Вильсон камерасы, көпіршікті камера және фотоэмульсия

Скачать

Элементар бөлшектер бақылау әдістері.

Өз құрылымы мен құрамы болмайтын бөлшекті элементар бөлшек дейміз. Бүгiнгi күннiң түсiнiгi бойынша элементар бөлшектерден олардың iшкi құрылымының болмауы талап етiлмейдi. Элементар бөлшектер деп, физика ғылымының қазiргi даму дәрежесiнде бос күйiнде кездесетiн қарапайым бөлшектерден тұрады деп есептеуге болмайтын бөлшектердi айтады. Элементар бөлшектердi кейде субъядролық бөлшектер деп те атайды.

Элементар бөлшектерді тіркеу және бақылау әдістері

Гейгер санағышы

Санағыш жұмысы ионизация соққысына негізделген.

1908 жылы жасап шығарылған

Гейгердің газразрядты санағышы

+

-

R

Күшейткішке

Шыны трубка

Анод

Катод

Газразрядты санағышта цилиндр түріндегі катод пен цилиндр осі арқылы өтетін жіңішке талшық түрінде анод бар. Анод пен катод аралығындағы кеңісік арнайы газ қоспасы(аргон немесе неон) арқылы толтырылады. Катод пен анод арасында 1500 В-тық кернеу туындайды. Санағыш жұмысы иондардың соққысына негізделген.

Санағыштың қолданылуы

Гейгер санағышы негізінен фотондар мен y- кванттарын тіркеу үшін қолданылады.

Санағыш оған кеп түскен электрондарды түгелге жуық тіркейді.

Күрделі бөлшектерді тіркеу қиын.

Гейгер санағышы (брелок) -гамма-сәулесін, бета, жылдам-нейтрондық ағындар мен рентген сәулесін анықтайды (75 мР/сағ) .

Зарядталған бөлшектер қозғалыстың көрінбейтін ізін тудырады.

Тректің ұзындығы мен қалыңдығына қарай бөлшектің массасы мен энергиясын анықтауға болады.

Фотоэмульсия үлкен тығыздыққа ие,

Сондықтан тректер қысқа болып келеді.

Көпіршікті камера

1952 жылы Д. Глейзер (АҚШ) жасап шығарған

Бастапқы күйде камерадағы сұйықтың температурасы атмосфералық қысымдағы қайнау температурасынан жоғары болғанына қарамастан оны, қайнап кетуден сақтайтын жоғары қысымда тұрады. Қысымды кенет төмендеткенде сұйық зат қыздырылған күйде келеді де, біраз уақыт орнықсыз күйге түседі. Дәл осы уақытта ұшып өтетін зарядталған бөлшектер арқасында бу көпіршіктерінен тұратын тіректер пайда болады. Сұйық ретінде негізінен сұйық сутегі мен пропан пайдаланылады. Көпіршікті камераның жұмыстық циклы -0, 1 секундқа жуық. Вильсон камерасымен салыстырғанда көпіршікті камера үлкен энергиялы бөлшектерді тіркей алады.

поршень

Көпіршікті камера

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс