Метапәндік бағдарламасы

Презентация қосу

Тақырыбы: “Бастауыш білім
беру пәндерін метапәндік
тұрғыда оқыту мәселесінің
зерттелу жайы”
ЖОСПАР:
Мета, метапән ұғымдарының зерттелу
жайы

Метапәндік тұрғыда оқыту мәселесін
2 зерттеген шетел, қазақстандық ғалымдар
Мета — «үсті», «жалпыланған»,
«интеграцияланатын».
Аралық — «мынаған да, басқасына
да жақын», «бірдеңемен аралас».
Метапәндік — білім беру
мазмұнына жалпы дүние тану (пән
үстілік) интерпретацияға оқытудың
бағыттылығы.
Пәнаралық — жалпыланған білімді немесе
анықталған құзыреттілікті қалыптастыру мақсатында
бірнеше пәндерден немесе оқу пәндерінен
білімдердің интеграциясына оқытудың бағыттылығы.
Пәнаралық әртүрлі пәндік аумақтардан қандай да
бір құбылыстардың араласуымен негізделген, ал
метапәндік пән негіздеріне жүгінулікті білдіреді.
Пәнаралық сабақтасудың нәтижесі пән болып
табылады, ал метапәндік тәсілдің нәтижесі үрдіс,
желі, аяқталмаушылық болып табылады.
Метапәндер — бұл дәстүрлі оқу пәндерінің үстінен
құрылатын білім беру нысаны. Балалар мен жастардың
қосымша білім беру жүйесіндегі білім беру үрдісі
дәстүрлі пәндік қатынас саласында емес, пәндік және
метапәндік құрамдауыштардың үйлесімділігінде
құрылады.
Метапәндік тәсілдеме оқушылардың бойынша
білімдерді пәндерге бөлуден әлемнің тұтас бейнесін
құруға өтуіне мүмкіндік береді. Метапәнділікке қол
жеткізудің негізгі құралдары метапәндер, пәнүстілік
бағдарламалар, метапәндік тақырыптар және метапәндік
қызмет болып табылады.
Пәнүстілік бағдарламалар — бұл жағдаяттық
тапсырмаларды шешу үрдісінде іске асырылатын
және оқушылардың өзекті әлеуметтік-мәдени
және тұлғалық маңызды мәселелерін шешуге
бағытталған, педагог пен оқушылардың біріккен
қызметініңтақырыптар
Метапәндік бағдарламасы. —
қосымша білім беру
бағдарламаларының аясында әлем
туралы онтологиялық ұғымдарды
және ондағы адамның орны мен рөлін
ұғынуды қалыптастыруға мүмкіндік
беретін, метапәндік
Метапәндік қызметтақырыптарды
— зерттеу,
жобалау,қолдануға болады. ойын
коммуникациялық,
қызметі және сәтті әлеуметтену, жеке
және кәсіби өзіндік анықтау үшін
қажетті оқушылардың маңызды
құзыреттіліктерін қалыптастыруға
мүмкіндік беретін өзге қызмет.
Осылайша, балалар мен жастарға қосымша білім беру жүйесінде
метапәндік тәсілдемені қолдану оның негізгі мақсатын іске
асыруға ықпал етеді, ол – жеке тұлғаны дамытуға, оның тарих
пен мәдениет кеңістігі мәнмәтінінде өзіндік даму және өзіндік
анықтауға іргетастық қабілеттерді дамытуға ықпал етеді.

Бұл – жаңа үлгідегі оқу пәні, оның негізінде оқу материалын
интеграциялаудың ойлау қызметінің түрі және ойлаудың негізгі
қабілеттеріне –
«білім»
«белгі»
«проблема»
«міндет»
рефлекстік қатынас принципі жатыр.
«Белгі» метапәні аясында
оқушыда «сызбалау» қабілеті
қалыптасады. Олар сызбалар
арқылы өз ойларын,
түсініктерін, не ойлауға
ниеттенгендерін, не істегілері
келетіндіктерін көрсетіп
үйренеді.

Метапәндік тәсіл маңызды
түсініктерді, білім беру және
«Білім» аясында – өзіндік рефлексифті іс-әрекеттерді
қайта ойластыруды білдіреді.
қабілеттер блогы Метапәндік тәсілді жүзеге
қалыптасады. Олардың асыруға дамыта оқыту
қатарына, мысалы, технологиясының тәсілдері
қабілеттерді жүйелейтін ықпал етеді. Сабақ барысында
түсініктермен жұмыс істеу дамыта оқыту тәсілдерін
қабілетін (яғни білім пайдалану олардың бойында
жүйелерімен жұмыс істеу оқу міндеттерін қабілеті мен
оны шешу тәсілдерін табу
қабілетін) жатқызуға қабілетін; өз іс-әрекетін
болады. рефлексиялау қабілетін;
пайымдау дербестілігін
қалыптастырады.

«Мәселе» метапәнін
«Міндет» метапәнін
зерделей отырып,
зерделеу кезінде оқушыда
оқушылар осы күнге дейін
жағдайларды түсіну және
шешімін таппаған айқын
сызбалау, міндет
проблемаларды талқылап
объектілерін үлгілеу, шешу
үйренеді. «Мәселе»
тәсілдерін конструкциялау,
метапәнінде білім
мақсатқа қол жеткізу үшін
алушылар
жұмыс процедураларын
проблемалармен жұмыс
құру қабілеттері
істеу үшін тиісті деңгейде
қалыптасады.
жабдықталады.
ш
т
ы
е,
і
рм Метапәндік тәсіл
м
е
ат ерекшеліктері:
н
ш
ам
ы
п
ін
л
әд
ы
н
е
қ
ді
т
т
к
т
ы
сі
бі
ат
л
бү
ді
ар
рқ
д
ет
е
т
ы
ж
ін
ң
ұ
т
н
м
әс
ег
ы
іл
із
с
дгі
ж
еә
а
р,
ді
с
м
са
ат
у.
қ
тыс шығу ретінде
ғылыми
сипаттайды.
жұмыстарында
Метапән — бұл
талдау метапәндік А.В. Хуторской пәннің немесе
тәсіл нақты метапәнділікті оқу бірнеше пәндердің
мағынасында пәндерінен кетіп артында тұрған
адамның құрылуын – қалу емес, олардан дүние, ол олардың
жасампаздықта, тыс шығу ретінде негізінде және
ішкі секілді, сыртқы сипаттайды. біруақытта олармен
білім беру өнімдерін Метапән — бұл түбегейлі
құруда пәннің немесе байланыста болады.
түсіндірілетіндігін бірнеше пәндердің
А.Н. Леонтьевтің тәсілі
анықтайды.нақты қызметі субъектіні артында тұрған
пәндік әлемге дүние, ол олардың
бағдарлайтын, психикалық
көрініспен жанасқан
негізінде және
біруақытта олармен
өмірдің бірлігі ретінде
қызметті анықтайды. түбегейлі
Қызмет субъектінің байланыста болады.
атрибуты болып
табылады, яғни субъекті
қызметті іске асырады.
Бұл көзқарас тұрғысынан
білім беру бір-бірін
ауыстыратын қызметтер
жүйесі болып табылады.
Г.П. Щедровицкийдің тәсілінде қызметтің тасымалдаушысы жеке
индивид емес, керісінше,
қызметтің өзі индивидтерді қамтитын
өздігімен іске асырылатын субстанция болып табылады.

Осы жоғарыда көрсетілген екі тәсілдерді біріктіру нәтижесінде
эвристикалық қызметтің психологиялық-әдіснамалық аспекті А.В.
Хуторскиймен түсіндіріледі:
субъектінің (оқушының) педагогпен бірге ұйымдастырылатын
пәндік қызметі;
педагог және оқушылармен өзара әрекеттесуде құрылатын және
түрленетін пәндік білімдердің генезисі және қызметтік құрылымын
анықтау бойынша субъектінің қызметі ретінде. Оқушының когнитивті
және креативтік қызметі ұйымдастырушылық қызметтік, әдіснамалық
құрамдауыштардың көмегімен толықтырылады және ашылады.
Білім беру тәжірибесі метапәндік тәсілдемені
іске асыруды қажет етеді:
●
Біріншіден, ғылыми білімнің қызу дамуы басталды, бұрын білім беру нақты білім беру
аумақтарының мамандарын даярлауға бағдарланды. Бұл оқу пәндрінің бөлшектенуіне алып келді.
Әлдебір әмбебаптық, әлемді қабылдаудың тұтастығы жоғалып кетті. Бірақ технологиялық
процесс ашықтықты, ақпараттанушылықты, бір мезетте білім игеру мүмкіндігін берді.

● Екіншіден, метапәндік тәсілдеме оқушының, студенттің даму тұтастығын ғана емес, білім беру
процесінің барлық сатыларының сабақтастығын қамтамасыз етеді.

●
Үшіншіден, метапәндік тұрғыдан келу білім берудің пәндік мазмұнын қайта ұйымдастыруды
ұсынады, онда білім – есте сақтауға арналған мәліметтер емес, жеке тәжірибелік әрекетте саналы
түрде пайдалануға арналған білімдер.

●
Төртіншіден, метапәнділік тиісті әрі болады деген ағында ғана емес, педагогтың перспективамен
жұмыс жасауына мүмкіндік береді. Бұл жағдайда педагог серіктес, тьютор ролін алады.
Қазақстанның «Мемлекеттік білім беру стандарты» метапәндік
нәтижелерге қойылатын талаптар ретінде мыналарды алға тартады
(бастауыш мектеп мысалында):
• оқу мақсаты мен міндетін қабылдау және сақтау,
тәжірибелік міндетті танымдыққа өз бетінше түрлендіру
қабілетін меңгеру;
• қойылған міндетке және оны іске асыру
талаптарына сәйкес өз әрекеттерін жоспарлау, бақылау
және бағалау білігі;
• оқу әрекетінің жетістігін/сәтсіздігін түсіну білігі;
• танымдық және тұлғалық рефлексияның бастапқы
нысандарын игеру;
• ақпарат пен коммуникацияның түрлі құралдарын пайдаланумен ақпараттық,
танымдық және тәжірибелік әрекетті жүзеге асыру білігі;
•зерттелетін объектілер мен процестердің үлгілерін құру үшін ақпарат ұсынудың
белгі-символдық құралдарын, оқу және тәжірибелік міндеттерді орындау
схемаларын пайдалану білігі;
• тектік-түрлік белгілер бойынша салыстыру, талдау, жалпылау, ең қарапайым
жіктеуді жүргізу, аналогияны анықтау, белгілі түсініктерге жатқызу білігі;
• пәнаралық түсініктерді игеру.
Метақызметтің құрылуының мүмкіндіктері бірқатар әдістемелердің,
тәсілдердің және технологиялардың негізіне салынған:
«Оқу және жазу арқылы сындарлы пайымдауды дамыту» технологиясы;
Өнертапқыштық міндеттерді шешу технологиясы (ӨМШТ);
Оқытудың жобалау әдісі метод обучения;
Оқытудың зерттеу әдісі;
«Портфолио» инновациялық бағалау жүйесі;
Серіктестікте (пәрмендік, топтық жұмыс) оқыту.
Заманауи педагогикалық технологияларды қолданғаннан өзге заманауи
метапәндік сабақ бірқатар талаптарға сәйкес келуі тиіс:
Сабақтастық сипатқа ие болуы тиіс, ИКТ қолдану;
Оқушылардың қызметі оларға білімді беру мақсатында емес, біліммен жұмыс
жасау тәсілдерін беру мақсатында ұйымдастырылады;
Мазмұны әмбебап сипатға ие қызметтік бірліктерден тұрады: ұғым, үлгілер,
сызбалар, міндеттер, мәселелер және т.б.;
Мұғалім өзінің пәні мен оның мүмкіндіктерін жақсы білуі тиіс.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Метапәндік тәсіл ерекшеліктері

Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту әдістемесі

Метапәндік тұрғыда оқыту мәселесін зерттеген шетел, қазақстандық ғалымдар

Метапәндік нәтижелер

Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту

Метапәндік әрекеттер

Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту тұжырымдамасы

Метапәннің негізгі тапсырмалары

Пәндерді метапәндік тұрғыда оқытудың теориялық және практикалық алғышарттары

Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқытудың психологиялық және педагогикалық негіздері

Пәндер