АСПАРАГИН ҚЫШҚЫЛЫ

Шымкент 2020ж

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ

“Биохимия және химия” кафедрасы

Тақырыбы: Аминқышқылдарының негізгі көздері. Аминқышқылдарының декарбоксилденуі

Орындаған: Асқарбек Қ.

Тобы: В-ЖМҚА-08-19

Қабылдаған: Ордабекова А. Б.

Аминқышқылдар:

Аланин

Аспаргин қышқылы

Глутамин

Тирозин

КІРІСПЕ:

Аминқышқылдарға қысқаша түсінік;

Аланин аминқышқылы;

Алининнің қызметі мен медицина қолданылуы;

Аспарагин қышқылы және оның қызметуі;

Глутамин қышқылы және оның қолданылуы;

Тирозин аминқышқылы мен оның қасиеттері;

Аминқышқылдар - молекуласында амин (~NH2) және карбоксил (-СООН) топтары бар органикалық қосылыстар

Құрамында әр түрлі функционалды топтары болғандықтан, аминқышқылдары гетерофункционалды қосылыстарға жатады.

Аминқышқылдары табиғатта көп таралған: ақуыздардың, пептидтердің және т. б. физиологиялық белсенді қосылыстардың.

Тіршілік үшін аса маңызды қосылыс ақуыз молекуласы аминқышқылдар қалдықтарынан құралатындықтан, олардың маңызы өте зор. Белок биосинтезіне жиырма шақты а-аминқышқылдары қатысады. Алмаспайтын аминқышқылдары организмде синтезделмейді, сондықтан олардың организмге қажеттілігі тек қана тағаммен қамтамасыз етіледі

Аланин АМИНҚЫШҚЫЛЫ

Аланин- бұлшық еттің және жүйке жүйесіне кіретін ақуыздардың аминқышқылы. Аланин бұлшық еттердің, бас ми мен орталық жүйке жүйесінің басты энергия табушысы болып табылады.

Молярлық массасы: 89. 09г тең

Тәулік бойынша қажеттілігі: 6. 6 г

Ересек аадамдарда аланиннің активтілігі 6-37МЕ/л

Қысқаша атауы:

Ala

Аланиннің Қызметі:

Энергия алмасудың деңгейін;

Иммунитетті нығайту;

Қанттың қандағы деңгейін реттейді;

Органикалық қышқылдар мен қанттың метаболизмінде белсенді қатысады.

Аланииннің медицинада қолданылуы:

Аланин-аминотрансфераза- трансаминдеу процесін жылдамдататын процесс. Осы фермент тірі ағза мүшелерінде, көбінесе бүйректе кездеседі. Гепатоцитте басты цитозольді фракцияда орналасады. Аланин гепатоциттің ішкі құрылысының бұзылуы мен жасулық мембрана өткізгіштігінің жоғарлауы кезінде жұмысқа кіріседі.

Қысқаша атауы:

Asp

АСПАРАГИН ҚЫШҚЫЛЫ:

Аспарагин қышқылы - ағзаның барлық бөлігінде бос күйінде және ақуыздар құрамында кездесетін алифатикалық аминқышқылы.

Протаминдерден басқа барлық белоктардың құрамына кіреді. Қайта аминдеуде маңызды орын алады, пурин мен пириминдер түзуіне қатынасады.

Аспарагин қышқылының қызметі:

Алмаспайтын аминқышқылдарын метионинді, треонинді, лизинді түзуде қор ретінде жүреді;

Аспарагин қышқылы зат алмасу процесінде аспарагин қоры және оның ыдырауының бірінші сатысы қызметін атқарады;

Сонымен қатар, жүйке жүйесіндегі орталық нейромедиатордың рөлін атқарады.

Аспарагин қышқылының қолданылуы:

Аспарагин қышқылын физикалық күш әсерінен эмоционалды тепе-теңдікті қалпына келтіруге ортомолекулярлық терапияда қолданады. Осы аминқышқылы бас миына энергия жеткізуші мен жүйке жүйесінің нейромедиатр ретінде қолданылады;

Зат алмасу;

организмдегі аммиакты кетіре алады;

иммунитетті қолдап отырады;

магний мен калий ионларының жасушаға енуін қадағалайды;

Глутамин қышқылы:

Моноаминодикарбон қышқылы

Глутамин қышқылы - тірі организмдегі протеиндер, әсіресе, қарапайым молекулалы заттар (глутатион, фолийқышқылы т. б. ) құрамына кіреді және бос түрінде де кездеседі.

Организмдегі азоттык, алмасуда атап айтқанда, амин тобы тасымалдауда және зиянды аммиакты бейтараптандыруда маңызды рөл атқарады

Қысқаша атауы:

Gln

Глутаминнің қолданылуы

Глутамин қышқылын кейбір ауруларды

емдеуде және тамақ өнімдерін дайындауда татымдық қосымша ретінде пайдаланады;

Глутамин адам ағзасындағы таптырмайтын, табиғатта кең таралған аминқышқыл. Қандағы концентрациясы басқа аминқышқылдарға қарағанда үлкен, яғни 500-900 мкмоль/л болып келеді.

Глутамин:

Жүйке жүйелердің әлсіреуі;

Интеллектуалды функциялардың төмендеуі;

Ішектің бұзылуы;

Әлсіздік;

Салмақтың төмендеуі;

Маскүнемдікпен күресуде қажет;

Тирозин орын басатын аминқышқылдарға жатады. Адам ағзасында фенилаланиннен қалыптасады;

Тирозин- гормондарды өндіру кезіндегі маңызды рөл атқаратын бастапқы қосылыс. Бірінші топтың гармондары жүйкенің ортаңғы жүйесінде, ал екіншісі қалқанша безінде қалыптасады;

Тирозин аминқышқылы

Қысқаша

атауы:

Try

Тирозиннің қасиеттері:

Зерделілік пен жігерлілікті күшейту;

Жаттықтыру зқарқындылығын күшейту;

Термогенез бен липолизді күшейту

Кокаинге деген тәуелділікті емдеуге эффективтілігі;

Декарбоксилдену реакциялары

Амин қышқылдарының ағзалар өзгеріске ұшырайтын биологиялық реакцияларының бірі декарбоксилдену реакциясы.

Адам ағзасында көбінесе триптофанның өзінің емес, оның туындысы 5-гидрокситриптофанның декарбоксилденуі жүреді.

Моноаминооксидаза ферменті мидың қызметіне үлкен әсерін тигізеді. Оның белсенділігінің артуы медиаторлардың мөлшерін азайтып, орталық жүйке жүйесі қызметінің қалыпты жағдайдан ауытқуын туғызады, кісінің мінезі өзгеріп ашуланшақ келеді.

Ағзадағы аммиакты залалсыздандыру жолдары

Амин қышқылдарының және басқада азоты бар заттардың дезаминделуі нәтижесінде клеткада үздіксіз аммиактың түзілуі жүріп отырады.

Аммиак ағза үшін әсіресе, орталық жүйке жүйесі үшін өте улы зат болып табылады.

Кейбір амин қышқылдарының алмасу ерекшеліктері

Бізге белгілі 20-жуық амин қышқылдары әрқайсысы өздеріне тән 20-ға жақын катаболиттік жолдармен өзгеріске ұшырайды. Ең соңында бұлардың өзгерістері бес метаболиттің түзілуіне әкеледі. Олар пирожүзім қышқылы, альфа кетоглутарь қышқылы, сукцинал SkoA, қымыздық сірке қышқылы, фумар қышқылы. Осы метаболиттер үш карбон қышқылдарының циклінде CO2, H2O дейін ыдырайды. Мұның өзі метаболиттік өзгерістің экономикалық жағынан ұтымды жолдарды қарастыратындығына мысал бола алады.