Стресс түсінігі

Адамның ерік қасиеті мен өзін-өзі реттеу психологиясы

Орындаған:Рысқұлбек Асылжан

Қабылдған:Капашева Гаухар

Жоспар

Стресс түсінігі. Стресс түрлері

Стресстің даму кезеңдері. Стресстің белгілері.

Стресске жауап берудің жеке стильдері

Стресске тұрақтылық түсінігі.

Теріс әсер. Оң әсер.

Қорытынды

Мазасыз күй, стресс

Мазасыз күй, стресс (ағылш. stress) - қатты күйзелу, абыржу, мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама сөзбен айтылған адамның ерекше күйі.

Ғылымға ең алғаш осы ұғымды енгізген канадалық физиолог Ганс Селье. Оның анықтамасы бойынша, стресс - өте жағымсыз әсерлерге жауап ретінде туған организмнің қалыпсыз бейімделу әрекеттерінің жинағы. Адамның жеке ерекшеліктеріне, мінезіне, жоғарғы жүйке әрекетінің типтеріне орай стрестің бірнеше түрлері байқалады.

Стресті оқудың негізін қалаған Ганс Селье (1907-1982) - білімі бойынша дәрігер, әлемдік аты бойынша биолог, экспериментальді медицина мен

хирургиялық Институтының директоры, ( 1976ж бастап Халықаралық стресс институтында), Монреальда елу жылдам астам уақыт жалпы адаптациялық синдром мен стресті зерттеу жұмыстарын жүргізіп, сонда жұмыс жасаған.

Селье Прагадағы университеттің медицина факультетінде оқыған, содан соң Римде, Парижде оқуын ары қарай жалғастырған. Европадан жер аударылып, Канадада стрестің жан жақты концепциясының негізін қалады.

Стресс-ағзаның тітіргендіргішке қайтаратын жауабы. Адамдар көбінесе стрессті ашуланғанда, аштықта, суықта, ыстықта, ауырғанда және жабайы жануарлармен күрескенде, олардан қашқанда алады. Бірақ жер бетінде тіршіліктің пайда болғанына мыңдаған, миллиондаған жылдар болса да адам ағзасының қиын және экстремальді жағдайларға жауап қайтаруы өзгермеген. Стресс биологиялық қабылдау және жауап қайтаруға бейімделген.

Стресс көпшілік тілдерде бірдей аударылып, бірдей мағына береді. Г. Сельенің «стресс» терминін ұсынғанына жарты ғасырдай өтсе де көптеген медициналық анықтамаларға, энциклопедияларға, әдебиеттерге енгізілген. Стресс сөзі әрбір оқыған адамның күнделікті лексиконына енгізілген. Негізінен әрбір адам стрестен өтеді. Соңғы кездерде стресс мәселесі ыстық экстремальді цехтарда, Арктикада, Антарктикада, жер астында, су астында, космоста жұмыс жасайтын және оператор, диспетчерлер, спортпен айналысатындар қозғалып отыр. өйткені мұндай адамдар стрессті көп алады. Стресті тіпті жануарларда, соның ішінде балықтарда бақыланады.

Стрестік реакцияны басқару.

Әрбір адам туылғаннан егде тартқан кезіне дейін стресс қабылдайды. Жүрек қан тамырлары стресті көп қабылдайтын негізгі оргон болып табылады. Стресте ишемиялық жүрек аурулары, миокард инфаркті, гипертониялық аурулар, аритмия, мигрень, Рейно ауруы пайда болады. Көбінесе ишемиялық жүрек аурулары жұмысына жауапкершілікпен қарауды талап ететін жас мамандарда кездеседі. Американдық зерттеушілер төрт дәрігерді сынаққа алды. Екеуі жалпы практикалық сынақтан өткен немесе анестезиолог яғни жауапкершілікті көп қажет ететін мамандар, ал екінші топ дермотологтар мен потологоанатомдар. Зерттеу нәтижесінде дерматологтардың ишемиялық жүрек ауруына бейімділігі 3, 2% ал анестезиологтардың бейімділігі 11, 9%.

Стресс жағымды және жағымсыз уайыммен байланыста. Жағымды және жағымсыз эмоционалды тітіркену физиологиялық стрестің өсуіне бағыт береді. Сельенің ойландыратын бір нақыл сөзіне тоқтала кетсек: «Өз өміріміз мәнді болу үшін ең бірінші алдымызға қиын да көп уақытқа созылатын мақсат қою керек. Қиындықпен қол жеткізетін мақсатымызға жету үшін тырысып бағуымыз қажет. Өте ауыр стресс асқазан жарасын, инфаркт, гипертонияны тудырады»

Күйзеліс түрлері

Өкінішке орай, стресс біздің өміріміздің ажырамас бөлігі болды. Жұмыс кезінде және қарым-қатынаста, кептелістерде және ұйықтау қабілетсіздігі біздің жақсы жағдайымызға әсер етеді.

Қазіргі таңда жұмыс, тамақтану режимі, ұйқы мен демалыс сапасы қоршаған ортамен тығыз байланысты сияқты адамдардың өмір салтына да кіріп отыр. Демек стресс-қоғамның ең маңызды мәселелерінің бірі.

Бірақ бәрі де өз қолымызда.

Қорытынды

Ұқсас жұмыстар

Стресске тұрақтылық түсінігі

Стресстің даму кезеңдері

Эмоционалды күю синдромы

Мәдениет тілі

Стресстің түрлері

Стресстен арылу жолдары

Биологиялық затпен жұмыс жасау

Стресстің белгілері

Стресс факторлары