Білім сапасын бағалау жүйесінде жаңарту

Білім беруді мониторингілеу бастауыш білім беруді дамыту мен оның сапасын басқарудың жүйелі тәсілі және әсер ету тетігі ретінде

Мониторинг - (латын тілінен аударғанда- ескертуші, бақылаушы дегенді білдіреді) қоғамда немесе оның қайсыбір топтарда болып жатқан өзгерістерді жүйелі түрде өлшеу жүйесі.

Мониторинг дегеніміз- белгілі бір нәрсенің жай-күйін бақылау, талдау және болжау жүйесі.

Педагогикалық мониторинг- бұл білім берудің мақсаттары, мазмұны, түрлері, әдістері, дидактикалық және техникалық құралдарын, оқыту үдерісі мен нәтижелерін, жеке тұлғаны, ұжымның тәрбиесі мен өзіндік дамуын қоса алғандағы білім беру жүйесінің өздігінен даму бағыты және оның қызмет ету тиімділігінің сандық және сапалық сипаттамаларының жүйелік диагностикасы.

Педагогикалық мониторинг- білім беру жағдайын үздіксіз бақылауды және оның дамуын болжауды қамтамасыз ететін педагогикалық жүйенің іс-әрекеті туралы ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және таратуды ұйымдастыру формасы болып табылады.

Педагогикалық мониторинг жасауға қажетті ақпаттың бағыттары:

Зеер Эвальд Фридрихович пс. ғ. д., профессор

Мониторингтің атқаратын қызметі:

Мониторингтің ерекшеліктері:

Балықбаев Такир Оспанұлы п. ғ. д., профессор

Білім берудің орта буынында білім сапасын анықтап және оқыту үдерісін жетілдіруің негізгі бағыттарын белгілеу үшін оқушылардың білім, іскерлік, дағдыларын кешенді анықтау қажет. Оқытудың сапасын көтеру үшін оқулықтардың мазмұнын жетілдіру білім беру жүйесін дамытудың негізгі бағыты болып табылады.

Білім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесі туралы Ережеде:

«Білім сапасы- тұлғаның, қоғамның, мемлекеттің, әлеуметтік топтардың білімі, ептілігі, дағдылардың мазмұнына, көлеміне тұрақты және дамудағы тұтынушылықтарын қанағаттандыратын қабілеттілікті сипаттайтын көрсеткіштер жиынтығы», - деп қарасырылады.

Бастауыш білім беруді мониторингілеу- оның динамикалық өзгерістерінің қорытындысы ретінде стандартталған жүйелік бақылуды қарастырады, білім берудің шығармашылық шарттарын орындайды, бастауыш сынып оқушыларының оқудағы және оқудан тыс жетістіктерін бақылап, қадағалайды. Оқушы деңгейіндегі оқу сапасының мониторинг міндетері:

Мониторингтік білім сапасының бір сәтінде оқушылардың білуі мен үйренуіне тиісті маңызды нәрсені, күдіксіз тексеру үшін бақылауды жиі жүзеге асырып отыруы қажет. Ол үшін жүргізілетін диагностиканың жоспары құрылады. Жоспарда тексерудің тақырыбы, мақсаты, нысаны көрсетіледі. Мониторингтік зерттеудің мұндай жоспары мұғалімдерде де, мектептің әкімшілігінде де болады. Сондықтан да мұғалім бастапқы бақылауды тақырыпты үйренгенге дейін, ағымдағы бақылауды тақырыпты үйрену барысында, қорытынды бақылауды тақырыпты үйренгеннен кейін жүргізуді жоспарлайды.

Педагогикалық мониторингінің кез-келген түрі үш кезеңмен жүргізіледі :

Бүгінгі күні білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау - оқыту үдерісінің маңызды да салмақты бөлігі болып табылады. Сол себептен, зерттеу іс-әрекеттерін кеңінен қолданып, оқушы жетістіктерін бүгінгі күннің талабына сай жаңаша бағалау жүйесі қажет етіледі.

Бағалау- білім алушылардың үлгерімі жөніндегі мәліметтерді жинақтау және сараптау болып табылады.

Критериалды бағалау- нақты айқындалған, ұжымда қаралған, білім беру үдерісіне қатысатындардың барлығына алдын-ала белгілі болған, білім берудің мақсаты мен мазмұнына сәйкес келетін, оқушы үлгісін қалыптастыруға ықпал жасайтын білім алушының оқудағы жетістіктерін сәйкестендіру негізінде қалыптастырылған үдеріс.

Критериалды бағалауды енгізудің мақсаты

Ұстанымдар негіздері:

Критериалды бағалаудың басты ерекшелігі:

Критериалды оқытудың маңыздылығы: Мұғалім үшін: - әрбір оқушының өзгешелігін ескере отыра жеке білім алу траекториясын құру Ата-ана үшін: - баланың білім алуындағы өсу деңгейін қадағалауы. Оқушы үшін: - берілген бағалау критерийлерін түсіну, қолдану, жұмысын бағалай білуі.

Бастауыш білім берудегі мониторингті теориялық тұрғыда ғылыми-зерттеу нәтижесінде берілген анықтамаларды талдау, ғалымдардың құнды ой-пікірлеріне сүйене отырып, ғылыми сипаттама берілді. Бастауыш білім берудегі мониторингті тәжірибелік мәселе ретінде практикалық тұрғыда қалай іске асып жатқаны талданды. Бұл өз кезегінде, еліміздің білім беру жүйесін модернизациялаумен байланысты, әлемдік білім кеңістігіне енудің негізі болып табылатын оқу үдерісін прктикаға және нәтижеге бағыттап, білім сапасын қадағалауға мүмкіндік туғызады.