Бастапқы бақылау - бухгалтерлік есептің ақпараттық жүйесінің негізі




Презентация қосу
Бастапқы бақылау-
бухгалтерлік есептің
ақпараттық жүйесінің негізі

Орындаған: БейсенбекКулпаш
Тобы:ЕҚ211
Тексерген: Абдыкалиева Жупаргуль Шайласовна
Бухгалтерлік құжат –шаруашылық
операцияларын жүзеге асыруға арналған
жазбаша өнім немесе осы операцияны іс жүзінде
атқаруды растау .Құжаттардағы мәліметтер
бухгалтерлік есепте ағымдағы шаруашылық
операцияларын көрсетуге негіз болады. Сонымен
қатар құжаттар субъектінің іс-әрекет оперативті
басқару барысында кеңінен
қолданылады .Құжаттар негізінде-материалдық
және ақшалай құжаттардың қозғалысын,
дебиторлар және кредиторлармен есеп айырысу
жағдайларын және т.б. тұрақты бақылау
жүргізіледі.
Шаруашылық операцияларын ресімдейтін құжаттар-
баспаханалық тәсілмен басылатын немесе электронды таратушыда
жасалған және шаруашылық операциялары туралы мәліметтер
жазылған бағаналар түріндегі жолма-жол сызықтар мен жолдары
бар парақтар. Есептің барлық жүйесі көрсеткіштерінің толықтығы
мен күмәнсіз сенімділігі рәсімдеу сапасына байланысты.
"Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру
туралы" Заңның 6-1 бабына сәйкес құжаттарға
мынандай талаптар қойылады:
уақтылы жасау;
позицияның
сенімділігі;
дұрыс рәсімдеу.
Қандай да болмасын құжаттардың өзіне тән заң актілерімен және
арнайы ережелермен белгіленген деректері
(реквизиттері) болады. Реквизит латын сөзі. Бұл сөз «қажетті»деген
ұғым береді. Реквизиттер барлық құжаттарға түсірілуі керек
Құжаттардың деректеріне (реквизит) мыналар
жатады:
құжаттардың аталуы және құжат үлгісінің коды;

құжаттарды рәсімдеген күн;

шаруашылық фактісінің мазмұны;

шаруашылық фактісін сандық және сапалық бақалаудағы
өлшеу бірлігі;
орындалған фактіге жауап берушілердің аты-жөні,бұлардың
қойған қолы,ұйымның аталуы.
Бухгалтерлік құжаттар мақсаты бойынша былайша
жіктеледі

Атқарушылық Бухгалтерлік
Үкім Біріктірілген
(растайтын) толтырылған
құжаттарына құжаттарының
құжаттар құжаттар

шаруашылық
операцияларды шаруашылық
ұйымның құрамына бірнеше
жүргізуі туралы операцияларының
бухгалтериясы функцияны қатар
бұйрықтар мен орындалғанын
жасаған әр түрлі атқаратын барлық
өкімдер жатады. көрсетеді. Бұл
анықтамалар,бух құжаттар кіреді.
Мысалы,жұмысшыла құжаттарға –
галтерлік Мысалы:кассирге
рға сыйақы беру тауарлық-
есепшоттары орындауға берілген
туралы материалдық
бойынша кассалық шығыс
бұйрық,тауарларды қорларды алу үшін
орындалатын ету ордері оны
алуға берілген толтырылған
операцияларға орындағанша
сенімхат және тағы жүкқұжат,кассалық
негіз болатын үкімдік болып
басқалар. Бұл кіріс ету және
кәсіпорынның есептелінсе,кассир
құжаттардың кассалық шығыс
бухгалтері ақшаны алушыға
шаруашылық ету ордерлері және
толтырған есеп бергеннен кейін
операциялардың тағы басқаларын
айырысулар. атқарушылық
аяқталуына дейін жатқызуға болады.
болып есептеледі.
күші болады.
Бухгалтерлік құжаттар толтырылатын (қарастырылатын)
орнына байланысты

Ішкі құжаттар Сыртқы құжаттарға

Ішкі құжаттар дегеніміз белгілі
Сыртқы құжаттарға-
бір кәсіпорында толтырылып
кәсіпорынға басқа ұйымдардан
оның ішінде жүргізілетін
келіп түскен немесе ұйымның
құжаттар болып табылады.
басқаларға түрлі операциялар
Құжаттардың бұндай түрі арқылы
бойынша жіберген құжаттарын
қандайда бір кәсіпорынның ішкі
жатқызамыз. Олардың қатарына
операциялары құжатталады.
жабдықтаушы кәсіпорындардан
Ондай құжаттардың қатарына
келіп түскен тауарлы-
тауарлы-материалды
материалдық қорлар бойынша
құндылықтардың ішкі қозғалысы
толтырылған шот-
барысында толтырылатын
фактураларды,сенімхаттарды
жүкқұжаттарды
және тағы басқа құжаттарды
(накладнойларды),жұмысшылар
жатқызуға болады.
мен қызметкерлерге еңбекақы
Бухгалтерлік құжаттар операцияның көрініс алу
тәсіліне байланысты
Алғашқы Жинақтық
(бастапқы) құжаттар
құжаттар

Бір рет Жинақталған
қолданылатын құжаттар
құжаттар
Жинақталған құжаттарда
арқылы бір ғана белгілі бір мерзім аралығында
операция орындалған біртектес
құжатталады немесе операциялар жазылады.
ондай құжат Мысалы:Акционерлік қоғамнан
орындалған бір күнде босатылған өнімге
операцияның соңында шектеулі-заборлық картасы
ғана толтырылады. толтырылады.
Мысалы: тауарды
босату толтырылатын
накладнойлар
Кәсіпорындар мен ұйымдарда құжаттар бірнеше
кезеңнен өтеді. Олар:жасалу немесе толтырылу,есепке
алыну,тексерілу немесе өңделу,бухгалтерлік есепте
операцияларды айқындау,мұрағатқа өткізу және тағы
басқа да кезеңдер.
Құжат айналымы дегеніміз кәсіпорындардағы
құжаттардың қозғалысы немесе басқаша түрде олардың
жасалуынан (құрылуынан),яғни толтырылуынан бастап
олардың қызметінің аяқталуы және мұрағатқа өткізілу
кезеңін айтады.
Құжат айналымын басқарудың жүйесі кәсіпорында келесі
кезеңдерді қамтиды:

бухгалтерия
Бухгалтерлі ның және
к қызмет кәсіпорында
туралы ғы есепке
ережені қатысы бар
дайындау; басқа кәсіпорынд
қызметкерле ағы құжат
рдің айналымын
лауазымдық есепті
ың кестесін ақпаратты істің
қызмет (графигін) құжатты
өңдеу номенклат ң бағалы
нұсқаулығын құру; урасын
дайындау; технологияс сараптам
ын құру; құру және асы
құжатты (эксперт
ағымдағы изасы)
сақтау және істі
тәртібі; ұзақ
сақтауға
дайында
у.
Бастапқы құжаттар деп -заңды мағынасы
бар шаруашылық фактілерінің мазнұнын
арнайы үлгідегі қағаздарға рәсімдеп жазу мен
куәландыруды айтамыз.
Орындаушы бухгалтерлерге: «құжат жоқ
болса,жазу да болмайды»-деген қағиданы есте
сақтауы керек.
Топтасу деп – бастапқы құжаттарды
біртектес нышандарына қарай классификациялауды
айтамыз.
Бастапқы құжаттар төмендегі нышандарға (признаки)
қарай классификацияланады:
Атқаратын міндетіне

жинақтау дәрежесіне

шаруашылық фактілерін тіркеу әдісіне

жасалған орындарына

шаруашылық фактілерінің сипатына
Атқаратын міндетіне қарай құжаттар

Ұйымдастыру мен
Растаушы Бухгалтерлік
әміршілік қиыстырушы
құжаттарды рәсіндеуші
құжаттары

әртүрлі құжаттар
есеп жазуларын нышанынан құралады.
жүйелеу мен счеттар Мысалы: 1)әміршілік
ұйымдар қызметін жалпы корреспонденциясын және
басқару жұмыстарын іске шаруашылық анықтау үшін растаушы,растаушы
асыруға арналған. фактілерінің ұйымдастыру мен және бухгалтерлік
Мұндай құжаттарға орындалуы мен әміршілік және рәсімдеуші,әміршілік,жән
белгілі бір шаруашылық рәсімделінуіне растаушы құжаттар е бухгалтерлік
әрекеттерді орындау жауапты адамдар негізінде рәсімделеді. рәсімдеуші 2)кассаның
жөнінде берілген жасап, қолдарын Мұндай құжаттар шығыс ордерінде
бұйрық, сондай - ақ кояды. Жауапты әміршілік етуші және ақшаның төленуі
материалдықұндылықтар адамдар растаушы жөніндегі
алуға берілген сенім хат, шаруашылық құжаттардың әмірлік,ақшаның
банктерден ақша алуға фактілерінің қосымшасы түрінде төленгендігі жөніндегі
берілген чектер, төлем- орындалғандығы танылып, мұндай кассирдің және ақшаны
тапсырма құжаты н растайды. құжаттардың алғандығы жөніндегі
жатады. қосымшасы түрінде алушының қойған
танылып, мұндай қолдарысчеттар
құжаттардың жеке корреспонденциясы
мағынасы болмайды. көрсетіледі.
Бастапқы құжаттарды өңдеу төмендегі кезеңдерден өтуі керек:
1. Құжаттардың мазмұнын тексеру:
-үлгі пішім мен ревизиттердің сақталуын;
-орындалған операциялардың заңдылығын;
-арифметикалық тексеру.
2.Бағаға айналдыру (таксировка) (натуралды өлшемдерді ақшалай
өлшемге айналдыру);
3. Өшіру;
4. Құжаттарды біртектес нышандарына қарай топтастыру (касса, есеп
айырысу т.с.с. бойынша);
5. Құжаттар мазмұны көрсеткіштерін есеп регистрларына ауыстыру;
6. Топтастырылған құжаттарды кітаптан тігіп мұрағатқа (архивке) өткізу.
Өшіру деп -құжаттарды пайдаланғандығы
жөнінде қойылған белгілерді («алынды»,
«төленді», «өшірілді» қызыл сиямен қойылған
штампты) айтуға болады. Бастапқы құжаттарға
мұндай белгілердің қойылуы негізінен ақша
қаражаты т.б. материалды құндылықтарға тән
бір құжаттың екінші рет қолданылып кетпеуін
қамтамасыз етеді.
Сонымен ұйымдарда жасалынатын құжаттардың коммерциялық
құпиясын сақтау үшін компъютерлік арнайы бағдарлама құрылады.
Мұндай бағдарлама ұйым экономикасының қауыпсіздігін қамтамасыз
етеді. Коммерциялық құпияның сақталуын қамтамасыз ету
шараларына ақпараттар ағынын тексеру мен пайдаланушылардың
тізімін арнайы категория мен уәкілдік етуші топтарға бөлу керек.
Ұйым басшысы мен бас бухгалтері ақпараттар жүйесіне кірушілер
мен уәкілдік етушілердің қыэметін тексеріп, қажет болған жағдайда
шектеу шараларын белгілейді.
Назарларыңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар
Бухгалтерлік есептің тұжырымдамалық негізі
Есепте қолданылатын өлшеуіштер
Бух. есептің қағидалары, әдістері,принциптері
Бухгалтерлік есеп ақпараттық жүйе ретінде
Менің мамандығым бухгалтер
Ұлттық және халықаралық қаржылық есеп стандарты және олардың маңызы
Кәсіпорындардағы есепке алу - талдау жұмысының қазіргі жағдайы
Бугалтерлік есепті ұйымдастыру
Бухгалтерлік есептің концепциялары мен қағидалары
Бухгалтерлік есептің принциптері
Пәндер