Оқиға орнын тексеру кезеңдері




Презентация қосу
*Тақырып 12.
Тексеру, куәландыру және
эксгумация кезінде іс
жүргізу құжаттарын әзірлеу
*1. Тексеру, куәландыру жүргізу
ерекшеліктері және оларды
тіркеу.
*Тексеру - бұл тергеушінің немесе анықтауды
жүргізуші адамның тікелей қабылдауынан,
талдауынан және бекітуінен, оқиғаның
жағдайын, іс үшін маңызы бар барлық
жағдайларды, қылмыстың іздерін және басқа
да заттай дәлелдемелерді (ұжымдық ұғым)
анықтау мақсатында құрылған тергеу
әрекеті.
Тергеу қарауының тактикасының жалпы ережелері:

*1) қарап-тексерудің кезек Күттірмейтіндігі оны
қажеттілік туындағаннан кейін дереу жүргізуден
тұрады
*2) тексерудің объективтілігі, толықтығы және жан-
жақтылығы қылмыс жасалған кездегі нақты
деректердің барынша көп шеңберін тиімді анықтауды,
бекітуді, зерттеуді және бағалауды білдіреді
*3) мақсаттылық тек тергеліп жатқан қылмысқа қатысы
бар нақты деректерді іздеуден, табудан, зерттеуден
тұрады
*4) қарап-тексеру кезінде ғылыми-техникалық құралдар
мен әдістерді, сондай-ақ мамандардың көмегін
пайдалану болып табылады
*5) зерттелетін объектілермен жұмыс істеудің
криминалистік қағидаларын сақтау
*6) тергеу іс — әрекетіне бірыңғай басшылық ету-барлық
іс-қимылдар кешенін ұйымдастырушы болып табылатын
тергеушінің басшылығымен тергеу-жедел тобының
барлық қатысушылары жұмыс істейтін қарап тексеруді
жүргізуді көздейді
*7) тексерудің белсенділігі тергеушінің мүдделі
адамдардың ниетіне немесе жеке көңіл-күйіне
қарамастан, өзінің қызмет жағдайына байланысты
тексеру жүргізетіндігінде
*8) қарап-тексерудің әдістемелігі қарап-тексерілетін
объектілердің ерекшелігін ескере отырып, оларды
зерттеудің неғұрлым тиімді тәсілдері мен әдістерін
қолдана отырып, оны дұрыс ұйымдастырудан және
жоспарлы түрде жүргізуден тұрады
*9) қарап-тексеру дәйектілігі қарап-тексеру кезіндегі іс-
қимылдың белгілі бір тәртібін көздейді, оны іс жүргізу
процесінде тергеуші басшылыққа алады.
*Тексеру түрлері:
*1) оқиға болған жерді қарап шығу;
*2) мәйітті сырттай қарап-тексеру;
*3) заттай дәлелдемелер болуы мүмкін заттарды
қарап-тексеру;
*4) құжаттарды қарау;
*5) оқиға орны болып табылмайтын жергілікті жер
учаскелері мен үй-жайларды қарап-тексеруді
жүзеге асырады;
*6) жануарлар мен олардың өлекселерін қарап-
тексеру;
*7) куәландыру (тірі адамның денесін қарап-
тексеру).
*бұл жағдайды зерттеу және белгілеу,
қылмыстың іздерін және басқа да заттай
дәлелдемелерді табу, алып қою және
зерттеу, қылмыс оқиғасы, оның механизмі,
қатысушылары туралы нұсқаларды ұсыну
және тексеру, сондай-ақ іс үшін маңызы
болуы мүмкін басқа да міндеттерді шешу
мақсатында тергеушінің оқиға орнын
тікелей қабылдауынан тұратын шұғыл
тергеу әрекеті.

*Оқиға орнын
тексеру-
* Тергеу қарауының тактикасының жалпы
ережелері:

*1) оқиға орнының материалдық жағдайымен
танысу (тікелей), қылмыстық оқиға нәтижесінде
туындаған өзгерістердің фактілері мен сипатын
анықтау;
*2) оқиға орнында болған жекелеген мән-жайлар
арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды
зерттеу, зерттелетін оқиға туралы ақпарат алу;
*3) қылмыс іздерін және өзге де дәлелдемелерді
табу, тіркеу, алдын ала зерттеу және алып қою;
*4) кезек күттірмейтін тергеу әрекеттерін, жедел-
іздестіру және өзге де іс-шараларды жүргізу үшін
деректер алу болып табылады;
*5) қылмыс жасауға ықпал еткен мән-жайларды
анықтау.
* Тексеру барысында тергеуші келесі сұрақтарға жауап алуы керек:

*1) оқиға орнында не болды (контрабанда, контрафактілік
және т. б.);
*2) қылмыс жасалған кезде;
*3) қылмысқа қанша адам қатысты;
*4) қылмыскерлер оқиға орнына қандай жолмен келді және
қандай бағытта кетіп қалды;
*5) қылмыскерлер оқиға орнына білінбей келе ала ма;
*6) оқиға орнында болған оқиғаны қайдан және кім көрді;
*7) қылмыскерлер оқиға орнында қанша уақыт болды;
*8) қылмыскерлер оқиға орнында қандай із қалдырды (аяқ
киім, қол, бұзу құралдары) ;
*9) қылмыс жасаған адамдарды қандай белгілер көрсетеді;
*10) инсценировка белгілері бар ма және т. б.
* Оқиға орнын тексеру кезеңдері:

*1) дайындық;

*2) жұмыс (немесе зерттеу);

*3) қорытынды
* Дайындық кезеңі (шыққанға дейін және
оқиға орнында):

*Оқиға орнына шыққанға дейінгі дайындық мыналарды қамтиды:
*1) оқиға орнын күзетуді қамтамасыз ету;
*2) зиянды салдардың алдын алуға шаралар қолдану;
*3) куәгерлердің болуын қамтамасыз ету;
*4) тиісті мамандардың келуін қамтамасыз ету;
*5) қарап-тексеру кезінде пайдаланылатын ғылыми-техникалық
құралдарды дайындауды қамтиды.
*6) оқиға орнында тексеруге дайындық мыналарды көздейді:
*7) жәбірленушілерге медициналық көмек көрсету шараларын қолдану;
*8) оқиға орнынан бөгде адамдарды шығаруды;
*9) куәгерлерді және басқа да адамдарды (қажет болған жағдайда) қарап-
тексеруге қатысуға тарту және оларға олардың құқықтары мен
міндеттерін түсіндіру;
*10) оқиға, жағдай және қарап-тексеру сәтіндегі оның өзгеруі туралы
ақпарат алу үшін көрген адамдардан жауап алу болып табылады;
*11) қарап-тексеру жағдайларын жақсартуға бағытталған өзге де іс-
қимылдарды (жарықтандыру, қосымша ғылыми-техникалық құралдарды
пайдалану және т. б.) жүргізу көзделуге тиіс.)
* Жұмыс (немесе зерттеу) кезеңі
мыналарды қамтиды:
*Жалпы (статикалық) тексеру. Бұл кезеңде, әдетте, оқиға орнына
шолу жасалады, жалпы жағдай суретке түсіріледі және тексеру
басталғанға дейін объектілердің жағдайы (бағдарлау және шолу
фототүсірілімі), тексерілетін аумақтың шекаралары анықталады, егжей-
тегжейлі тексеру жоспары белгіленеді.
*Тексеру әдісін таңдау. Тексеруге жататын кеңістікті қандай тәсілмен
қамту; қай бағытта қозғалу; оқиға орнының жекелеген учаскелерін
қандай ретпен қарау; оқиға орны жағдайының жекелеген элементтерін
қандай тәсілмен зерттеу; не нәрсеге назар аудару және кейіннен
тексеру хаттамасында және басқа да құралдармен белгілеу қажеттігі
шешіледі
*Толық (динамикалық) тексеру. Бұл оқиға орнындағы нысандарды
мұқият зерттеу. Осы тексеру кезінде табылған іздер мен заттар,
болжамды түрде тергелетін оқиғамен байланысты, бастапқыда
табылған жерінде тіркеледі (тораптық және егжей-тегжейлі
фототүсірілім жүргізіледі), жақын тұрақты бағдарларға (құрылысқа,
жеке ағашқа, жолға, көпірге және т.б.) дейінгі қашықтықты өлшеу
жолымен олардың қоршаған ортаға қатысты жағдайы анықталады.
Заттар ауыстырылады, барлық жағынан тексеріледі, оларды өлшеу
жүргізіледі, жеке белгілер, Криминалистика ерекшеліктері анықталады:
анықтамалар, схемалар, кестелер, диаграммалар, ұсынымдар
*Оқиға орнын тексеру тәсілдері. Дөңгелек әдіс-бұл тексеру
дөңгелек спиральда жүргізілетіндігінде. Жекелеген жағдайларда-
орталықтан периферияға( эксцентрлік тәсіл), басқа жағдайларда —
перифериядан орталыққа (концентрлік тәсіл). Оқиға орнының
орталығы оқиға орны болып табылады — бұзу, ұрлау, мәйіт және
т.б. сызықтық әдіс - алдын — ала белгіленген сызықтық алаңдар-
жолақтар бойынша тексеруден тұрады. Мұнда қозғалыс бағытын
тергеуші таңдайды-солтүстіктен оңтүстікке, шығыстан батысқа
және т. б. Тораптық тәсіл-үй-жайларды (жеке тораптар бойынша),
мысалы пәтердегі бөлмелерді, құрылыстарды, жергілікті жер
учаскелерін жүйелі тексеруден тұрады.
*Оқиға орнын тексерудің соңғы кезеңі. Бұл кезеңде оқиға болған
жерді тексерудің қорытындылары шығарылады, алынған іздер мен
заттар буып-түйіледі, оқиға болған жерді тексеру хаттамасы және
оған жоспарлар, схемалар, суреттемелер түрінде қосымшалар
жасалады. Тергеу әрекетіне қатысушылардан келіп түскен
мәселелер шешіледі.
*Тексеру нәтижелерін тіркеу-бұл тергеушінің оқиға орнында
тапқан барлық іс-әрекеттерінің, оқиға орнында жасаған іс-
әрекеттерінің сипаттамасының, оқиға жағдайының жалпы көрінісін,
сондай-ақ оқиға орнының жекелеген элементтерінің қасиеттерін,
жай-күйін және белгілерін заңмен белгіленген нысанда құжаттау.
*Оқиға болған жерді қарап тексеру хаттамасы қарап тексеру
нәтижелерін көрсететін негізгі процестік құжат болып табылады.
*Хаттама болуы керек:
*1) тергеуші және басқа да қатысушылар оқиға болған жерде тапқан
барлық нәрсенің дәл және дәйекті сипаттамасын ұсынады. Хаттамада
оқиға болған жердің, оның элементтерінің дәл ғана емес, сондай-ақ
анық, қолжетімді сипаттамасы болуға тиіс; хаттаманың айқындығы мен
қолжетімділігі жалпы қабылданған терминологияны қолдану арқылы
қамтамасыз етіледі (хаттамада "шамамен", "дерлік", "жақын", "жақын"
және т. б. сияқты айқындалмаған сөздер болмауға тиіс.);
*2) оқиға орнында анықталған және іске қатысы бар барлық нәрсенің
толық сипаттамасымен;;
*3) оқиға орнында анықталған адамның объективті сипаттамасымен
қамтамасыз етіледі. Хаттамада табылған фактілердің, құбылыстардың
тұжырымдары, түсіндірмелері, түсіндірмелері, тергеушінің белгілі бір
табылған іздердің пайда болу механизмі, табылған құралдардың шығу
тегі мен керек — жарақтары туралы түсініктері және т. б. болмауы
керек.;
*4) мақсатқа ұмтылған баяндалған. Ол тек тексеруге тікелей қатысты
нәрсені ғана көрсетуі керек және хаттаманы сипаттамасымен
кешіктіретін және іс үшін маңызды емес артық ештеңе болмауы керек;
*5) қылмыстық-процестік ережелерді сақтай отырып жасалған және
қажетті деректемелері бар.
* Оқиға орнын қарап шығу
хаттамасының құрылымы:
*Оқиға болған жерді қарап шығу хаттамасының бірінші бөлімі — кіріспе-
мынадай мәліметтерді қамтиды:
*1) қарап-тексеру жүргізілген күн-күні, айы, жылы;
*2) қарап тексеру жүргізілген орын;
*3) қарап-тексеруді жүргізген адамның лауазымы, арнаулы атағы және
Тегі көрсетілуге тиіс;
*4) куәгерлердің тегі, аты және әкесінің аты, ал қажет болған
жағдайларда олардың мекенжайлары;
*5) қарап-тексеруге қатысқан маманның лауазымы, арнаулы атағы, тегі,
аты және әкесінің аты;
*6) қарап-тексеруге әрбір өзге қатысушының тегі, аты және әкесінің аты,
ал қажет болған жағдайларда олардың мекенжайлары;
*7) қарап-тексеру жүргізуге және оның нәтижелерін тіркеуге қатысты ҚР
ҚПК-нің баптарына сілтеме;
*8) қарап-тексеру жүргізуге себеп көрсету;
*9) қарап-тексеруді бастау және аяқтау уақыты;
*10) қарап-тексеруді жүргізу шарттары (жарықтандыру, жергілікті жерді
қарап-тексеру кезіндегі ауа-райының жай-күйі және т. б.))
*Қарап — тексеру хаттамасының екінші бөлігі — сипаттау-қарап-
тексеру кезінде белгіленген барлық мән-жайлардың баяндалуын
қамтиды. Ол еркін нысанда жасалады.
*Хаттаманың сипаттамалық бөлігінде егжей-тегжейлі
сипатталған:
*а) оқиға орнының шекарасы және оның орналасқан жері; оқиға
орнының жалпы сипаттамасы. Мысалы, үйде қылмыс жасаған кезде
оқиға орнының жалпы сипаттамасына ғимараттың мекен-жайы,
мақсаты, едендер саны, ғимараттың қоршаған ортаға қатысты
орналасуы кіреді;
*б) оқиға орнына апаратын жолдар, үй-жайға кіру және шығу
жолдары;
*в) зерттелетін оқиға болған үй-жайдың қабырғалары, төбелері,
терезелері, едені, жарықтандырылуы және жылытылуы;
*г) оқиға орнының жағдайы және барлық қарап-тексеру объектілері
(іздер және өзге де заттай дәлелдемелер және т. б.), қандай
объектілер суретке түскені, қандай тәсілмен және қандай іздерден
көшірме жасалғаны және т. б. көрсетіле отырып, белгіленеді.;
*д) оқиға орны жағдайының нақты нақты қылмысқа тән немесе,
керісінше, ол үшін ерекше болып табылатын ерекше мән — жайлары
(жағымсыз мән-жайлар) - инсценировка және т. б.
*Оқиға болған жерді қарау хаттамасының
үшінші-қорытынды бөлігінде:
*а) оқиға орнынан қандай заттар алынды, бұл заттар
қайда жіберілді немесе кімге сақтауға берілді;
*б) оқиға орнында қандай жоспарлар, схемалар,
сызбалар жасалды;
*в) егер мәйіт оқиға орнында табылса, оны ашу үшін
қайда жіберілді;
*г) тексеру кезінде тергеушіге келіп түскен,
тексеруге қатысты өтініштер және осы өтініштер
бойынша қабылданған шешімдер.

*Бұдан кейін барлық қатысушылардың қолдары
қойылады.
*Үй-жайлар мен жергілікті жер учаскелерін
қарау анықтауға бағытталған:
*1) осы орынды көрсететін адамның хабардарлығы
немесе хабардар еместігі белгіленетін жағдайдың
егжей-тегжейлері негізінде белгіленеді;
*2) белгілі бір адамдардың сол жерде болғаны
туралы куәландыратын іздер болған жағдайларда
тоқтатылады;
*3) үй-жайдың немесе жергілікті жер учаскесінің
қандай да бір ерекшеліктері туралы деректер
(қоршаулардың, стеллаждардың болуы,
топырақтың ылғалдылығы және т. б.).);
*4) теріс мән-жайлар (белгілі бір жұмысты орындау
белгілері немесе іздерінің болмауы), олар болуы
тиіс немесе керісінше.
*Заттай дәлелдемелерді қарап-тексеру
мыналарды сипаттайтын белгілерді анықтауға
және мұқият зерделеуге бағытталған:
*1) Заттың мақсаты мен қасиеттері, оның атауы,
материалы, нысаны, өлшемдері, таңбалардың,
маркалардың, нөмірлердің, жазулардың,
ойықтардың, жарықтардың, тоттың және басқа да
белгілердің болуы;
*2) заттың және оның бөліктерінің жай-күйі (әсіресе
қаруды қарау кезінде);
*3) затта қандай да бір іздердің болуы және оларға
тән белгілер;
*4) әр түрлі қабаттасулардың болуы және сипаты:
шаң, кір, майлау және т. б.
* Мәйітті тексеру тактикасы.
*Қарап тексеру кезінде: мәйіттің жынысы, жасы (түріне қарай),
бойы және дене бітімі, оның температурасы белгіленеді.
Мәйіттің қоршаған заттарға қатысты орналасуы, сондай-ақ
мәйіттің позасы тіркеледі. Бекітілген тұрақты заттар немесе
олардың бөліктері нұсқаулық ретінде таңдалады. Мәйіттің
позасын сипаттау кезінде оның қалай жатқанын немесе
отыратынын, қолдың, аяқтың, бастың орналасуын көрсетеді.
Мәйіт суретке түсіріледі.
*Мәйітті жалпы тексеруден кейін оны егжей-тегжейлі қарау
керек. Бұл ретте мәйіттің денесінде зақымданулар мен
дақтардың, мәйіттің жанында орналасқан түрлі заттардың
болуына назар аударылады, олардың арасында қылмыс
құралдары, қол мен аяқ киімнің іздері бар заттар,
қылмыскердің киімінің бөліктері болуы мүмкін. Кейде мәйіттің
қолында шаш, мәйіттің киімі мен денесінде қылмыскердің қан
дақтары болуы мүмкін.
*"Мәйіттің төсегі" деп аталатын жағдай детальдарының мәйіті
жатқан жер мұқият тексерілуі тиіс, ол бойынша осы орынға
іздер көрсететін адамның хабардар болуы немесе білмеуі
белгіленеді, белгілі бір адамдардың үй-жайдың немесе
жергілікті жер учаскесінің қандай да бір ерекшеліктері туралы
деректердің осы жерде болуын айғақтайды (қоршаулардың,
стеллаждардың болуы, топырақтың ылғалдылығы және т.б.),
теріс жағдайлар (белгілі бір жұмысты орындау іздерінің немесе
белгілерінің болмауы), олар болған кезде немесе керісінше.
*Мәйіттің табылған жерінде оны сырттай қарау процесінде:
жынысын; дене бітімін; қоңдылығын; шамамен жасын; терісінің
түсін; тексерудің басында және соңында дене температурасын
(қолтық асты аймақтарында, бет жағында, тік ішекте);
қоршаған ортаның температурасын; мәйіт құбылыстарының
(салқындау, кебу), мәйіт дақтарының (олардың орналасуы,
мөлшері, түсі, басқан кезде жоғалуы), мәйіт қырылуының,
шіруінің болуы мен сипатын; бастың, беттің түрін, жағдайын;
іштің түрін; анустың; мәйіттегі зақымданулар, олардың сипаты,
орналасқан жері, нысаны, мөлшері, түсі және т. б.
*Куәландыру-
*тірі адамның денесін тексеру.

*Адамның денесінде ерекше белгілерді,
қылмыстық құқық бұзушылық іздерін,
денсаулыққа зиян келтіру белгілерін табу,
мас күйін немесе іс үшін маңызы бар өзге де
қасиеттер мен белгілерді анықтау үшін, егер
бұл үшін сараптама жүргізу талап етілмесе,
күдіктіге, жәбірленушіге, куәға, арыз
берушіге және арыз беруші қылмыстық
құқық бұзушылық жасаған адам ретінде
тікелей көрсететін адамға куәландыру
жүргізілуі мүмкін.
*Куәландыру кезінде мыналар анықталуы мүмкін:
*1) оқиға болған жерде болу және қылмыс оқиғасына
байланысты белгілі бір іс-әрекеттер жасау нәтижесінде
адам ағзасында қалған іздер: жаралану, көгеру,
сызаттар, шағу, көгеру, абразия, шаш, қан дақтары,
Шәует дақтары; қылмыс жасау құралы ретінде
пайдаланылған заттардың тот, майлау майлары,
бояулар, ысқылау және зақымдану іздері; нақты
адамның оқиға орнында болуын көрсететін әртүрлі
заттардың бөлшектері: Шаң, бор, ұн, металл немесе
ағаш үгіндісі және т. б.
*2) оқиға орнында анықталған іздерді куәландырушы
адам қалдырғанын көрсететін белгілер (мысалы,
саусақтар мен қол алақандарының папиллярлық
өрнектері құрылысының ерекшеліктері)
*3) жеке тұлғаны тану үшін пайдаланылатын заттар: туу
белгілері, татуировкалар, тыртықтар, ісіктер және т. б.
*Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам
куәландыруды жүргізу туралы келесі адамдардың әрқайсысы
үшін міндетті қаулы шығарады:
*1) күдікті;
*2) айыпталушы;
*3) өтініш беруші қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адам
ретінде тікелей көрсететін адамдар.

*Жәбірленушіні, куәны, өтініш берушіні мәжбүрлеп куәландыру
ҚР ҚІЖК-нің 220-бабының 13-1, 13-3 және 13-4-бөліктерінде
көзделген тәртіппен тергеу судьясының санкциясымен
жүргізіледі.
*Куәландыруды сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын
адам дәрігердің немесе басқа маманның қатысуымен жүргізеді.
*Сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге асыратын адам, егер
куәландыру адамның денесін жалаңаштаумен қатар жүрсе,
басқа жынысты адамды куәландыру кезінде қатыспайды. Бұл
жағдайда куәландыруды Сот медицинасы саласындағы маман
немесе дәрігер жүргізеді.
* 2. Эксгумацияны жүргізу
және бекіту ерекшеліктері.

*Эксгумация. Эксгумация үшін негіздер (ҚР ҚІЖК 225-бабы).
*Адамның мәйітін жерлеу орнынан алу (эксгумация),
егер талап етілсе, жүргізіледі:
*1) адамның мәйітін қарап-тексеруді, оның ішінде қосымша
немесе қайталама;
*2) тану үшін ұсыну;
*3) сараптама жүргізу үшін үлгілер алуға және сараптама
жүргізуге міндетті;
*4) іс үшін елеулі маңызы бар өзге де мән-жайларды
анықтауға міндетті.
*Эксгумация сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүзеге
асыратын адамның сот санкциялаған дәлелді қаулысының
негізінде жүргізіледі. Эксгумация жүргізу туралы қайтыс
болған адамның туыстарының бірі хабардар етіледі.
Эксгумация туралы қаулы жерлеу орнының әкімшілігі үшін
міндетті.
* Мәйітті эксгумациялау өндірісі туралы қаулының
құрылымы мен мазмұны:

*Кіріспе бөлім:
*1) Қаулының атауы;
*2) оның шығарылған орны мен күні;
*3) қаулыны шығарған адамның лауазымы,
тергеу органының атауы, атағы (арнайы
немесе өзге), тегі және аты-жөні;
*4) қылмыстық істің нөмірі.
*Сипаттау-уәждеу бөлігі:
*1) мәйітті эксгумациялау қажеттігі туралы шешім қабылдау кезінде
анықталған, жасалған қылмыстың нақты мән-жайларына қатысты істің
(фабуланың) мәні;
*2) кімнің мәйіті эксгумациялауға жататынын, оның жерленген жерін,
жақын туыстарының (егер бар болса) жазбаша келісімінің болуын және
оның мақсатын (қарап-тексеруді, тану үшін көрсетуді, сараптамалық
зерттеуді) көрсете отырып, қабылданатын шешімнің дәлелдемесі
(негіздемесі););
*3) ҚР ҚПК баптарына сілтеме жасау, оларға сәйкес мәйіттің эксгумациясын
жүргізу туралы шешім қабылданады.

*Қарар бөлігі:
*1) нақты адамның мәйітін жерлеу орны мен мақсатын көрсете отырып,
оның эксгумациясын жүргізу туралы шешімнің (өтінішхаттың) тұжырымы;
*2) мәйітті эксгумациялау және онымен кейінгі іс-әрекеттер кімге
тапсырылса (егер тергеуші оларды жеке өзі жүргізбесе));
*3) тергеушінің қолы;
*4) мәйітті эксгумациялау туралы марқұмның жақын немесе басқа
туыстарын хабардар ету фактісі;
*5) эксгумациялауға жататын мәйітті жерлеу орны әкімшілігінің өкіліне
қаулыны жариялау фактісі қоса беріледі.
* Мәйітті эксгумациялау хаттамасының құрылымы мен мазмұны:

*Кіріспе бөлім:
*1) хаттаманың атауы; мәйітті эксгумациялау орны мен
күні, оның басталу және аяқталу уақыты; эксгумация
жүргізетін адамның лауазымы, тергеу органы, атағы
(арнайы немесе өзге), тегі және аты-жөні; эксгумация
орны, қылмыстық істің және негіздің нөмірі (тергеушінің
(судьяның) қаулысы);
*2) эксгумацияға қатысатын барлық адамдардың тегі,
аты, әкесінің аты, ал куәгерлерге қатысты – олардың
мекенжайлары; тергеу әрекетіне қатысушыларға
олардың қолдарымен куәландырылған құқықтары мен
міндеттерін түсіндіру; олардың ҒТК қолданғаны туралы
хабарламасы (егер олар қолданылса);
*3) кімнің мәйіті эксгумациялануға тиіс және қабірдің
нөмірі көрсетіле отырып, оның жерленген жері; мәйітті
эксгумациялау қандай жағдайларда жүргізіледі.
*Сипаттама бөлігі мәйіттің эксгумациясының бүкіл барысын дәйекті
түрде сипаттайды:
*1) жерлеу орны қандай жағдайда болса;
*2) тергеушінің және басқа да қатысушылардың іс-әрекеттері (мысалы, мәйітті
оның жерленген жерінен кім және қандай тәсілмен алып шығу, олар қандай
нәтижелерге әкелді););
*3) жерлеу орнында не табылғаны және эксгумация кезінде анықталғанның
жағдайы қандай;
*4) мәйіт қайтадан жерленді ме, қайда және қандай мақсатпен жіберілді және
т. б.
*5) ғылыми-техникалық құралдардың атауы, қолданылу шарттары мен тәртібі,
оларды кім және қандай объектілерге қатысты қолданғаны көрсетілуге тиіс.

*Қорытынды бөлім:
*1) ҒТК қолдану нәтижелері;
*2) мәйітті эксгумациялауға қатысқан барлық адамдарға танысу үшін
эксгумация хаттамасын ұсыну фактісі қоса беріледі;
*3) хаттаманы толықтыру және нақтылау туралы олардан келіп түскен
ескертулердің болуы немесе болмауы (енгізілген ескертулер ескертілуге және
осы тұлғалардың қолдарымен куәландырылуға тиіс);
*4) мәйіт қайда және қандай мақсатпен жіберілді;
*5) эксгумация барысы мен нәтижелерін оған қатысқан барлық адамдардың
және тергеушінің қолдарымен куәландыруға міндетті.
*Егер мәйітті эксгумациялау кезінде оны қарап-
тексеру, тану үшін ұсыну немесе салыстырмалы
зерттеу үшін үлгілерді алу эксгумация орнында
жүргізілсе, онда эксгумация және қарап-тексеру
фактісін көрсете отырып, бірыңғай хаттама
(мысалы, мәйітті эксгумациялау және оны қарап-
тексеру хаттамасы) жасауға жол беріледі.
*ҚР ҚІЖК-нің 228-бабына сәйкес эксгумациядан
кейін және одан кейінгі процестік әрекеттерден
кейін адамның мәйітін жерлеуді жерлеу орнының
әкімшілігі қаулы бойынша эксгумация жүргізілген
адамның қатысуымен жүргізеді. Адамның мәйітін
жерлеу туралы хаттама жасалады.

Ұқсас жұмыстар
Өндірістік жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру және тіркеу
ЖАСАНДЫ ТЫНЫС АЛУ
Зардап шегушіні қарау
Сайыс кезеңдері
Өндірістегі жазатайым оқиғалар
ОҚИҒА КЕЙІПКЕР
СЮЖЕТТІК ЭЛЕМЕНТТЕР
Әлеуметтік зерттеу әдісі
Оқиғаның ықтималдығы және оның қасиеттері
Әлеуметтік зерттеудің тәсілдері
Пәндер