Математиканың негізгі философиялық мәселелері

Презентация қосу

Математиканың негізгі
философиялық
мәселелері

Орындаған: Ысқақ
Гүлмарал
Тексерген: Асқар Л.Ә.
Жоспары:
• 1. Математиканың пәні мен
функциялары
• 2. Математиканың тәсілдері
• 3. Математика және нақты ғылымдар
• Математика — әлдебір әлемнің сандық
қатынастары мен кеңістіктік формаларын,
пішіндерін өлшейтін, оның ішінде —
структуралар, өзгерістер, белгісіздік
жөніндегі ғылым. Ол абстрактілендіру
және логикалық қорыту: есептеу, санау,
өлшеу және физикалық нәрселерді жүйелі
түрде орнықтыру, бейнелеу мен
өзгерістерді оқыту арқылы көрініс табады.
Математикаға мыналар тән
болып табылады:
• Егер оның алғашқы ұғымдарынан шындықтың
бейнелеуін байқау өте оңай болса, ал алсырақтау
абстракцияланған жағдайларда мұны байқау мүлдем
мүмкін бола бермейдің;
• Ұғымдардың логикалық дамуы жүріп жатқанымен де,
абстракцияның өзін абстракциялауға болады, бірақ
олар шындықтан қаншалықта алыс болып
көрінгенімен, ақырында нақты әлемді өте жанама
түрде болсын бейнелейді;
• Онда практикалық жағдайларды туындайтын және
одан кейін абстракцияланатын ұғымдар құрылады
және ол шындықты жуықтап зерттеуге мүмкіндік
береді;
• Функция ұғымы негізгі математикалық
ұғымдардың бірі. Бұл ұғым екі жиынның
элементтері арасындағы тәуелділікті
(байланысты) орнатумен байланысты.
Математика тарихы

• Көне Мысыр әлемдегі ең байырғы мәдениет
ошақтарының бірі. Ніл өзенінің екі жағалауына
орналасқан бұл ел б.з.б. 3200-ші ж.ж біртұтас
мемлекет болып бірікті. Ніл өзені әр жылда
тасып, жағалаудағы егістік жерлерді шайып
кетіп отырған, тасу мезгілі аяқталған соң
тұрғындардың жерін қайта өлшеп бөлу керек
болады, ұзақ жылғы жер өлшеу тәжірибесінің
арқасында геометрия ғылымы пайда болған (
геометрия – грекше сөз, гео — жер, метро —
өлшеу деген мағына береді).
• Б.з.б. 2900-шы жж кейін патшаларының
мазары ретінде көне мысырлықтар
көптеген алып пирамидаларды тұрғыза
бастаған. Пирамидалардың құрылысына
қарай отырып, сол кездегі көне
мысырлықтардың геометрия мен
астрономияны аз білмегенін аңғаруға
болады. Мысалға, пирамида табаны мен
бүйір бет ауданы арасындағы қатынас пен
табанындағы бұрыштарды атауға болады.
• Көне Мысырда математиканың туумен қатар
ертедегі Бабыл тұрғындары және шумерлер
мен аккадтықтар өз алдына өздерінің дербес
математикасын жасап шығарды. Бұл халықтар
сына сияқты сызықшалардан құралатын
таңбалар арқылы (19 ғ-да археологиялық
қазбалар кезінде табылған) күн көзіне қойғанда
тастай қатайып қалатын, балшықтан жасалған
саз балшықты тақталарға (плиткаларға)
білімдерін жазып қалдырған. Мұндай балшық
тақталар Бабыл жерінен мыңдап табылады.
• Қазіргі кездегі ғылымның нақты отаны
Ежелгі Грекия болып табылады.. Ғылымның
іргетасы - математиканы, астрономияны,
механиканы, оптиканы, биологияны,
медицинаны гректер қалаған. Грек
астрономдары мен математиктері тұңғыш рет
ғылыми болжам мен дедуктивтік дәлелдеуді
қолданған. Математиканың теориялық
білімінің салыстырмалы түрде дамыған
үлгілелері антикалық полистер контекстінде
алғаш рет пайда болып, қарастырылды.
Математика және нақты ғылымдар
• Геометрия — математиканың кеңістіктік пішіндер
(формалар) мен қатынастарды, сондай-ақ, оларға ұқсас
басқа да пішіндер мен қатынастарды зерттейтін
саласы. Ғылым ретінде Ежелгі Грекияда
математиканың бір бөлігі болып қалыптасқан, оның
алғашқы аксиомалары Эвклидтың «Бастама» кітабында
сипатталған.
• Арифме́ тика — математиканың, қарапайым сандар
түрлерін (натурал сандар, бүтін сандар,
рационал сандар) және оларға қолданатын қарапайым
арифметикалық операцияларды (қосу, алу, көбейту,
бөлу) зерттейтін саласы.
• Планиметрия — екі өлшемді фигураларды, яки
жазықтықта жатқан фигураларды, олардың қасиеттерін
зерттейтін геометрия бөлімі.
• Қорытынды
• Математика және нақты ғылымдар
адамзаттың ақыл-ойының дамуына үлкен
үлесін тигізеді. Ақыл-ойы дамыған
адамдар жаңа технологиялар ойлап
тауып, адамзаттың өмір сүру жағдайын
жақсартады. Әрине, бұл математикамен
айналыспайтын, гуманитарлық салада
жүрген адамдардың интелекті төмен
деген сөз емес. Жақсы әдеби кітаптар
оқып та өзімізді дамыта аламыз. Бірақ,
бұл жеткіліксіз.

Ұқсас жұмыстар

Жаратылыстану ғылымдарының философиялық проблемалары

Фарабидің толық аты - жөні

Әбу Насыр әл-Фараби жайлы

Философияның міндеттері

Ғылым философиясы

Математиканы оқытудың пәні. Математиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі

Шығармашылық жолы

Антика дәуіріндегі философия аясында жеке ғылымдардың бастауларының пайда болуы

Хайдегердің міндеті - уақытты оңалту, оғанболмысқа орын беру

Философия және Рухани жаңғыру

Пәндер